درمان رایگان برای همه
معاون درمان بیمارستان کودکان مفید معتقد است: از آنجا که درمان کالایی استراتژیک محسوب میشود، باید استفاده از آن برای همه قشرهای جامعه حتی آنها که هیچ منبع درآمدی هم ندارند امکانپذیر باشد.
دکتر خسرو رحمانی، معاون درمان بیمارستان کودکان مفید، با اشاره به نحوه اداره بیمارستانها به تجارتنیوز میگوید: «بیمارستانها اصولاً به سه شکل اداره میشوند. دسته اول بیمارستانهایی هستند که منابعشان را یک ارگان تامین میکند مثلاً دولت، هلالاحمر یا مثل گذشته که از سوی شیروخورشید اداره میشدند. این دسته از بیمارستانها از مردم پولی دریافت نمیکنند. ما اگر به صورت کلان بخواهیم به ماجرای سلامت نگاه کنیم، باید در هر شهری حداقل چند بیمارستان باشد که به این ترتیب، با توجه به نیازهای مردم فعالیت کند و وجهی هم از آنها دریافت نکند.»
او میافزاید: «از آنجا که درمان کالایی استراتژیک محسوب میشود، باید استفاده از آن برای همه قشرهای جامعه حتی آنها که هیچ منبع درآمدی هم ندارند امکانپذیر باشد. دسته دیگر بیمارستانهایی هستند که کاملاً خودگرداناند مانند بخش خصوصی. اما یک مدل بینابین هم هست که الان بیمارستانهای کشور ما در بخش دولتی همین مدل بینابینی هستند. یعنی بخشی از هزینه درمان را مردم پرداخت میکنند.»
دکتر رحمانی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به این مساله که از سال 73 قانون خودگردان شدن بیمارستانها به تصویب رسید ادامه میدهد: «همان زمان بحثهایی با سازمان برنامه و بودجه صورت گرفت که در نتیجهی آن قانع شدند بخشی از هزینههای بیمارستانها را دولت باید پرداخت کند. هزینههایی مانند حقوق و مزایای پرسنل شامل دکتر، پرستار و کادر اداری را دولت باید بپردازد تا بیمارستان بتواند سایر هزینههایش را خودش تامین کند.»
کافی نبودن تعرفهها مهمترین عامل کسری بودجه بیمارستانهاست
معاون درمان بیمارستان کودکان مفید ادامه میدهد: «مساله اصلی که باعث شد بیمارستانهای دولتی نتوانند به طور کامل خودگردان باشند کافی نبودن تعرفهها بود. مشکلی که هنوز هم بعد از گذشت نزدیک به 30 سال پابرجاست. در واقع اگر تعرفهها بهدرستی تعیین میشدند، بیمارستانها میتوانستند با دریافتی که از بیمهها داشتند تمامی هزینههای خود را پرداخت کنند.»
او اضافه میکند: «وقتی ما از مشکلات مالی در بیمارستانها حرف میزنیم مساله را نمیتوانیم به وزارت بهداشت ربط بدهیم چراکه این وزارتخانه خود منابعگیرنده است و اینجا سازمان برنامه و بودجه است که باید اعتبار واقعی متناسب با هزینهها را در اختیار این وزارتخانه قرار دهد.»
چرا سرانه بهداشت و درمان دیگر اعلام نشد
با این همه، موضوع اینجاست که علاوه بر بیتوجهی دولتها به اولویت داشتن سلامت در ساختار بودجه، از جایی به بعد حتی اعلام سرانه بهداشت و درمان هر فرد ایرانی هم جزو مسائل محرمانه به حساب آمد و دیگر اعلام نشد. آخرین بار سرانه بهداشت و درمان هر فرد در سال 92 اعلام شد و بعد از آن سرانه به طور کلی و اینکه چه سهمی از بودجه را به خود اختصاص خواهد داد، اعلام میشد. همین مساله دست مسئولان را برای بیتوجهی بیشتر به حوزه سلامت باز گذاشت و کار به جایی رسید که نهتنها تعرفهها هم هر روز فاصله بیشتری با میزان تورم سالانه کشور پیدا کرد که برخی از پزشکان برای انجام خدمات ویژه از بیماران زیرمیزیهای کلان دریافت میکردند.»
دکتر رحمانی دراینباره اظهار میکند: «مساله اینجاست که وقتی ما هر سال تعرفهها را زیر میزان واقعی تعیین میکنیم یعنی فاصله مابهالتفاوت هزینهها و دریافتیهای بیمارستانها را افزایش میدهیم و هر سال میزان بیشتری کسری بودجه در بیمارستانها به چشم میخورد. به این ترتیب در بیمارستانهای نیمهخودگردان- که ما آن را به اسم دولتی میشناسیم- بیمارستانهایی که بیشتر خدماتشان به سمت جراحی است کسری بودجه کمتری دارند چون توانستهاند تعرفههایشان را به مبلغ واقعی نزدیک کنند. اما بیمارستانهای دیگر که خدمات درمانی ارائه میدهند با کسری بودجه چشمگیری مواجهاند و اگر مساله کمک خیرین نباشد، اداره بیمارستان واقعاً امکانپذیر نخواهد بود.»
کسری بودجه در بیمارستان مفید هم افزایش پیدا کرده است
او ادامه میدهد: «کسری بودجه در بیمارستان مفید هم افزایش پیدا کرده است. با اینکه این بیمارستان بیشترین ورودی بیمار را دارد و مردم اعتماد زیادی به این بیمارستان دارند و ما هیچ مشکلی در میزان بیمار نداریم و حتی بیمارستان نزدیک به 100 تخت فعال بیشتر از میزان مصوب دارد، کسری بودجه در آن کاملاً مشهود است. چون اولاً تعرفه خدمات واقعی نیست؛ دوم طرحی که برای درمان رایگان کودکان زیر هفت سال اجرایی شده منابع مالیاش تامین نشده است. این کسریها عموماً به دست خیرین تامین میشود.»
دکتر رحمانی میگوید: «اگر تعرفهها واقعی بود بیمارستان مفید با این وضعیت مراجعه بیمار قطعاً به یک بنگاه سودآور تبدیل میشد و دیگر نیازی به دریافت اعتبار از دولت یا وزارت بهداشت نداشت. اما در این شرایط همین تعرفههای غیرواقعی هم از سوی بیمهها با تاخیرهای چندینماهه پرداخت میشود و این خود برای اینکه بیمارستان بتواند به عرضه خدمات ادامه دهد، مشکلاتی به وجود میآورد.»
50 درصد مراجعان بیمارستان مفید از شهرستان هستند
معاون درمان بیمارستان کودکان مفید درباره میزان مراجعان و درصد مراجعان شهرستانی به این بیمارستان میگوید: «نزدیک به 50 درصد مراجعان بیمارستان مفید شهرستانی هستند. مساله اینجاست که رسیدگی به این میزان از مراجعان که عموماً جایی برای ماندن ندارند و اغلب چون برای بستری کردن کودک خردسال به اینجا مراجعه میکنند تعداد همراهان بیشتر از معمول است، دشوار میشود.»
او اضافه میکند: «تامین جا و غذا و... برای این افراد جزو وظایف بیمارستان است اما مساله اینجاست که بیمارستان اعتبار لازم را در اختیار ندارد. محل اسکان این افراد که از سوی شهرداری تامین میشود و خانههایی به عنوان همراهسرا به بیمارستانهایی نظیر مفید تعلق میگیرد. البته محل مورد نظر فقط مختص یک بیمارستان نیست به همین خاطر برخی مواقع ممکن است ما نتوانیم تمام همراهان بیمار را در همراهسراها اسکان دهیم.»
دکتر رحمانی میگوید: «ما در امر خدمات درمانی و خدمترسانی به بیماران تمام تلاش خود را به کار میگیریم و در این زمینه هیچ کاستیای وجود ندارد هرچند ممکن است منابع مناسبی در اختیار نداشته باشیم اما تمام تلاش خود را میکنیم تا بهترین خدمات را ارائه دهیم.»
او میافزاید: «میزان بالای مراجعان هم خود بر این مساله که بیمارستان مفید ارائهدهنده بهترین خدمات به بیماران است صحه میگذارد. قطعاً پرسنل بیمارستان کودکان هم با مشکلاتی مواجهاند. با اینکه کار با کودکان بسیار سختتر است اما پرستاران در بیمارستان مفید تمام تلاش خود را میکنند تا بهترین خدمات را ارائه دهند؛ البته نارضایتیهایی هم هست که به هیچ عنوان در نحوه ارائه خدمات تاثیر نمیگذارد و به بحثهای مدیریتی مربوط میشود.»
بیمارستان مفید بیمارستان انتهای خط است
معاون درمان بیمارستان مفید در ادامه توضیح میدهد: «مساله دیگر این است که بیمارستان مفید بیمارستان انتهای خط است. یعنی بیمارانی به ما مراجعه میکنند که شاید به چند بیمارستان دیگر مراجعه کرده و آنها امکان بستری نداشتهاند و پذیرش نکردهاند اما وقتی به بیمارستان مفید میآیند ما نمیتوانیم از پذیرش آنها سر باز بزنیم. حتی اگر بیمارستان برای پذیرش تخت خالی هم نداشته باشد باید تخت اکسترا بزنیم یا در اورژانس و حتی راهرو بیمارستان بیمار را بستری کنیم چون هیچ بیمارستان دیگری برای پذیرش آنها وجود ندارد.»
هیچ بیماری بدون دریافت خدمات از بیمارستان مفید بیرون نمیرود
او میافزاید: «زمانی اورژانس بیمارستان مفید تنها پنج تخت داشت و الان بیش از 30 تخت دارد و برخی روزها نزدیک به همین میزان هم بیمار منتظر بستری در اورژانس داریم و این شرایط ما را سختتر میکند اما هیچ بیماری بدون دریافت خدمات از این بیمارستان بیرون نمیرود. بیمارانی که خطر حیاتی داشته باشند فوراً با اضافه کردن تخت اکسترا بستری میشوند اما اگر خطر حیاتی نداشته باشند، ممکن است بین 6 تا 12 ساعت زمان ببرد تا تخت خالی شود و بتوانیم بیمار جدید بستری کنیم.»
دکتر رحمانی میگوید: «شاید اگر افرادی از بیرون بیایند و این وضعیت را ببینند فکر کنند خدمات بهدرستی ارائه نمیشود اما اگر قرار باشد به تمام بیماران بهموقع رسیدگی کنیم، نیازمند این هستیم که یک بیمارستان مفید دیگر در کنار این بیمارستان ساخته شود اما با همین امکانات هم سعی میکنیم بهترین خدمات را عرضه کنیم.»
متن و ویدئو کامل میزگرد تجارتنیوز با حضور مسئولان بیمارستان تخصصی کودکان مفید را اینجا ببینید و بخوانید.