بدهی 30 همتی بیمارستانها و مراکز درمانی وابسته نهادهای دولتی به صنعت داروسازی کشور
ما نه تنها در بخش دارو مشکل داریم که در بخش تجهیزات پزشکی هم با مشکلات عدیده ای مواجه هستیم. تجهیزات پزشکی به خصوص در بیمارستان های دولتی بسیار فرسوده و در اکثر موارد از رده خارج هستند و بیمارستان ها توان مالی به روز رسانی تجهیزات خود را ندارند.
مساله کمبود دارو در کشور مربوط به امروز و دیروز نیست. وقتی به سابقه اخبار و هشدارهای فعالان حوزه دارو مراجعه میکنیم، اولین هشدارها درباره کمبود دارو در کشور به سال ۱۳۹۱ باز میگردد. این خبر را حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در مصاحبهای که مهرماه ۱۳۹۲ با خبرگزاری مهر انجام داده بود، اعلام کرد.
از آن تاریخ به بعد شاید مساله بحران کمبود دارو حداقل تا سال ۱۳۹۸ کنترل و یا کمتر شد اما باز هم کشور درگیر مشکلی بزرگ به نام کمبود دارو و به خصوص داروی بیماران خاص بود. در زمان پاندمی کرونا این بحران به اوج خود رسید و علیرغم تمامی وعدههایی که مسئولان و دولتمردان در مورد رفع کسری دارو در کشور به مردم میدادند اما عملا بارها و بارها شاهد تجمع بیماران به خصوص بیماران خاص در مقابل وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو در اعتراض به نبود و کمبود دارو بودیم.
اما کمبود دارو در کشور، با اتکا به اخبار منتشر شده در خبرگزاریهای رسمی، از اواخر سال ۱۴۰۰ در کشور شکل بحرانی به خود گرفت. همان زمان بود که رئیس سندیکای تولید کنندگان دارو اعلام کرد طی ۶ ماه آینده بحران دارو در کشور به اوج خود میرسد.
از آن تاریخ تاکنون فعالان حوزه سلامت در این زمینه هشدار دادهاند. هر چند در فاصله سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ دولت وقت و مسئولان حوزه بهداشت و درمان هیچگاه کمبودهای دارویی در کشور را جدی تلقی نکرده و همیشه در صدد تکذیب و یا فرافکنی بودند. اما حالا وقتی به آمار بیماران خاص که در این مدت به دلیل نرسیدن و یا دیر رسیدن دارو جان خود را از دست داده اند نگاه میکنیم، مساله پیچیدهتر از آن چیزی است که مسئولان بتوانند آن را تکذیب و یا نفی کنند.
از درد تا مرگ نتیجه نبود و کمبود دارو
بر أساس آخرین آمار اعلام شده از سوی انجمن بیماران تالاسمی آمار مرگ و میر این بیماران طی سالهای اخیر از ۴۰ مورد به ۲۵۰ مورد در سال رسیده که همگی به دلیل نبود داروهای با کیفیت بوده است. هفته گذشته انجمن بیماران هموفیلی از مرگ ۲۴ بیمار طی ۸ ماه گذشته به دلیل نرسیدن دارو خبر داد.
چندی پیش احمد قویدل، عضو هیات مدیره کانون هموفیلی ایران در گفتوگو با تجارتنیوز عنوان کرد که سالهای تصدی دولت سیزدهم برای بیماران هموفیلی بدترین سالهایی بود که این بیماران تجربه کردند. نبود و کمبود دارو در این مدت به شکل باور نکردنی افزایش پیدا کرده بود و بیماران متحمل دردهای زیادی شدند.
موجودی برخی داروها در کشور تنها تا یک ماه است و برخی دیگر زیر سه ماه/ بدهی ۳۰ هزار میلیارد تومانی مراکز درمانی دولتی به صنایع دارویی
محمد عبدهزاده، رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در گفتوگو با تجارتنیوز دلایل کمبود دارو را چنین بر میشمرد: متاسفانه وضعیت کمبود دارو در کشور هر روز نگرانکنندهتر میشود. همانطور که مدیرکل داروی وزارت بهداشت و درمان هم اعلام کردهاند موجودی برخی داروها تنها تا یک ماه است و برخی دیگر زیر سه ماه. اما مساله اینجاست که چه عواملی باعث بروز این اتفاق میشود.
۶۰۰ میلیون دلار ارز تخصیص داده شده برای خرید مواد اولیه به شرکتهای داروسازی از ابتدای امسال ابطال شده است
او میافزاید: بیمارستانهای دولتی، دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز درمانی که وابسته به نهادهایی مانند هلال احمر و تامین اجتماعیاند، بدهی بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومانی به صنعت داروسازی کشور دارند. در این شرایط از آنجایی که شرکتهای تولیدکننده دارو نقدینگی نداشتند از ابتدای سال تاکنون ۶۰۰ میلیون دلار ارزی را که بانک مرکزی برای خرید مواد اولیه به این شرکتها تخصیص داده، ابطال شده است.
کمبود دارو حاصل اتفاقات به هم پیوسته است
رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در ادامه میگوید: اگر قرار باشد مساله کمبود دارو در کشور را مورد بررسی قرار بدهیم به این نتیجه میرسیم که رشتهای از اتفاقات به هم پیوسته باعث بروز این کمبود در کشور است. ابتدای این زنجیره به دولت و سازمان برنامه و بودجه میرسد. در واقع اعتباری که باید از طریق دولت و سازمان برنامه و بودجه به سازمانهای بیمهگر و... تعلق بگیرد هیچگاه مطابق با میزان هزینه این سازمانها نبوده است.
عبدهزاده تصریح کرد: عموما پرداختها با فاصلههای طولانی صورت میگیرد که باعث بروز بدهیهای چند صد میلیاردی دولت به این سازمانها میشود این زنجیره کمبود و نبود اعتبار تا بخش صنایع دارویی هم ادامه پیدا میکند و کار به جایی میرسد که تولیدکنندگان دارو یا مجبور میشوند از چرخه تولید کنار بروند و یا میزان تولید را به حداقل برسانند چرا که نقدینگی برای تامین هزینههای خود ندارند.
معضلات حوزه درمان روز افزون است
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: متاسفانه معضلات موجود در حوزه درمان بسیار گسترده و روزافزون است. از یک طرف عدم واقعیسازی تعرفههای درمانی به بهانه اینکه نباید هزینه زیادی از جیب مردم برای امر درمان صورت بگیرد و از طرف دیگر دست خالی بیمارستانهای دولتی و نداشتن هیچ پشتوانه مالی برای تامین هزینههای جاری کار را بسیار سخت کرده است.
فرسودگی تجهیزات پزشکی هم بحران دیگر حوزه درمان است
رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران میافزاید: ما نه تنها در بخش دارو مشکل داریم که در بخش تجهیزات پزشکی هم با مشکلات عدیدهای مواجه هستیم. تجهیزات پزشکی به خصوص در بیمارستانهای دولتی بسیار فرسوده و در اکثر موارد از رده خارج هستند و بیمارستانها توان مالی بهروزرسانی تجهیزات خود را ندارند.
عبدهزاده ادامه میدهد: در آینده نزدیک یکی دیگر از بحران های حوزه بهداشت و درمان فرسودگی تجهیزات پزشکی در بیمارستانها خواهد بود. این مساله الان هم وجود دارد اما قطعا با توجه به اینکه بیمارستانها توان تامین هزینه جایگزینی این تجهیزات را ندارند به زودی صدای اعتراض بیماران هم بلند میشود.
او میافزاید: تمام این مسائل با جان انسانها سر و کار دارد و باید به گونهای برنامهریزی شود تا جان هیچ بیماری به دلیل کمبود دارو و نبود تجهیزات و... به خطر نیفتد.
تا تعرفهها واقعی نشوند این مشکلات در حوزه درمان پا برجاست
عبدهزاده در پاسخ به این سوال که راهکار برونرفت از این وضعیت و بهبود شرایط در حوزه درمان چیست، میگوید: تا زمانی که اعتبار مورد نیاز در حوزه بهداشت و درمان از سوی دولت تخصیص پیدا نکند و تعرفهها واقعی نشوند ما شاهد افزایش معضلات در این حوزه خواهیم بود. در واقع ریشهیابی این ماجرا کار سادهای است و راهحلها هم بارها و بارها از سوی کارشناسان این حوزه ارائه شده است. مساله اینجاست که دولت یک بار برای همیشه باید در این زمینه تصمیم درست بگیرد.