پول‌پاشی دردی از تورم دوا نمی‌کند

این روزها پتروشیمی‌ها در حالی با سر و صدای بسیار از عرضه دلارهایشان در بازار ارز مبادله‌ای می‌گویند که شواهد امر نشان می‌دهد، این اقدام صرفا به نفع صادرکنندگان و سرمایه‌داران بوده حال آنکه آثار تورمی افزایش نرخ ارز بر سر سفره مردم می‌نشیند و با این اقدامات نیز بهبودی در معیشت جامعه ایجاد نمی‌شود. سیاست‌های تیم اقتصادی دولت از همتی وزیر اقتصاد گرفته تا فرزین رئیس بانک مرکزی بویژه در حوزه ارزی در حالی هر روز بر تورم و سخت تر شدن معیشت مردم دامن می‌زند که به رغم هشدارهای کارشناسان آنها همچنان به همان روند ادامه می‌دهند. استناد آنها نیز به قوانین منسوخ شده و به روز نشده ای همچون واقعی سازی نرخ حامل‌های انرژی ، تک نرخی کردن ارز و.... می‌باشد حال آنکه این قوانین ادعایی برای یک تا دو دهه پیش بوده که نرخ ارز نهایتا هزار تومان بوده نه امروز که نرخ دلار بالای 80 هزار تومان رسیده است. طرح‌ها و برنامه‌های تیم‌های اقتصادی دولت‌ها زمینه ساز آن شده تا دلار به بالای 80 هزار تومان برسد و این یعنی آنکه قوانینی همچون واقعی سازی قیمت‌ها، رسیدن نرخ حامل‌های انرژی به فوب خلیج فارس، تک نرخی سازی ارز عملا قابل اجرا نمی باشد و هر دولتی که به سمت اجرای ان برود جز تورم چند صد درصدی و کوچک سازی سفره مردم و البته دادن رانت و ثروت به سرمایه داران نتیجه‌ای ندارد بویژه آنکه نسخه‌های اقتصادی دولت‌ها معمولا بر اساس اقتصاد لیبرالیستی بوده که در آن به نام جامعه و به کام سرمایه داران از جمله اتاق بازارگانی‌ها و صاحبان کالا می‌شود. در این میان رویه غلط دلاریزه کردن اقتصاد بر مبنای اینکه هر کالایی حتی تولید داخل بر اساس دلار سنجیده می‌شود بر این بحران افزوده است. به عنوان مثال تولد کنندگان گوشت بر این ادعایند که نرخ صادرات گوشت مثلا هر کیلو ده دلار است که با نرخ دلار امروز می‌شود 800 هزار تومان لذا اگر دولت می‌خواهد گوشت را در داخل عرضه کنیم باید کیلویی 800 هزار تومان باشد. در این میان سیاست‌های ارزی همتی و فرزین در ماه‌های اخیر موجب شده تا ارز نیمایی که در خانه 40 هزار تومان بوده حذف و ارز مبادله‌ای که در خانه 60 هزار تومان است جایگزین شود. این مسئله دو پیامد داشته است از یک سو افزایش 50 درصدی نرخ ارز رسما تورمی 50 درصدی را به تولید و اقتصاد تحمیل می‌کند که البته اگر وضعیت بورس کالا و گران سازی مواد اولیه در آن را نیز به وضعیت اضافه کنیم تورم نرخ قابل توجه تری می‌گیرد. از سوی دیگر ورود دلار مبادله ‌ای به انتهای حوزه 60 هزار تومان موجب رسیدن دلار آزاد به کانال 80 هزار تومان شده است که نتیجه این دو سیاست برابر با تورمی است که بخشی از آن این روزها در دارو و بسیاری از کالاها خود را نشان داده و بخش دیگری از آن نیز در آینده‌ای نه چندان دور در تولیدات جدید نمایان می‌شود. این وضعیت هشدارهای شدید کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس را به همراه داشته است و حتی سخن از استیضاح وزیر اقتصاد به میان آمده است. در این میان دولت در حالی با واژه وفاق برآن است تا استیضاح و منتقدان را به همراهی با سیاست‌هایش سوق دهد که همزمان نیز مسکن‌های موقت و البته ناکارآمد در مهار تورم ناشی از افزایش نرخ ارز را در پیش گرفته است که محور آن را نیز پول پاشی پتروشیمی‌ها در بازار ارز مبادله‌ای تشکیل می‌دهد. در راستای همین پول پاشی، احمد مهدوی ابهری دبیرکل انجمن پتروشیمی‌ها در نشست خبری گفت: عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار ارز تجاری یک اصلاح بود البته تبعاتی هم دارد. تا ۱۶ دی پتروشیمی‌ها ۶۰۰ میلیون دلار ارز عرضه داشتند و همیشه پتروشیمی‌ها وحدت رویه داشتند. در وضعیت قطعی برق و گاز این عدد بسیار خوب و سنگین است پتروشیمی‌ها مقابل خام فروشی هستند و بزرگترین صادرکننده غیر نفتی کشور هستند سال آینده طرح‌های زیادی عملیاتی خواهد شد. او افزود: امسال ۵ درصد صادرات افزایش یافته و ۷ درصد ارز افزایش یافته تاکنون ۸.۵ میلیارد دلار به سامانه ارز داده‌ایم تا آخر سال هم پیش بینی این است که حدود ۱۰ میلیارد دلار ارز بدهیم و ۲.۵ میلیارد دلار هم مصرف خودمان است. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که شواهد نشان می‌دهد که خودداری پتروشیمی‌ها از عرضه ارز در بازار نیمایی از دلایل افزایش نرخ ارز و ناترازی‌ها بوده است و اکنون نیز در قالب یک سودجویی گسترده عرضه در بازار مبادله‌ای را انجام می‌دهند. این مقام مسئول در توجیه رفتارهای پتروشیمی‌ها در نیاوردن ارزشان مدعی شد: دیروز مقداری معاملات انجام شد، اما همچنان بانک‌های کارگزار آماده نبودند معامله‌ای که در سامانه ارز تجاری انجام می‌شود متناسب با تقاضا‌ها است.او گفت: نتیجه این است که گروهی دوست نداشتند ارز خود را در سامانه نیما بیاورند، اما اکنون ارز خود را با قیمت دلخواه در بازار ارز تجاری می‌گذارد و معاملات بر اساس عرضه و تقاضا مچ می‌شود قبلا ارز را به نیما قیمت می‌دادیم، اما نه یک سنت بالاتر و نه یک سنت پایین‌تر میفروختیم.او گفت: با همین نرخ بازار ارز تجاری خوراک می‌خریم ما بیشتر از سالی ۱۰ میلیارد دلار پول خوراک به دولت می‌دهیم، اما بالاخره در کل این حرکت برای تولیدکنندگان و واردکنندگان بسیار خوب است و تعادل در بازار ایجاد خواهد شد. اما باید صبور بود و پتروشیمی‌ها ۳۰ درصد از صادر کننده غیرنفتی است و مابقی صنایع هم باید به این بازار اضافه شوند. البته او در سخناننش هیچ اشاره‌ای به تورمی که این رفتارهای اقتصادی سودجویانه برای وارد کننده و صادر کننده به همراه دارد نداشته است که جای تامل دارد. در ادامه توجیه این پول پاشی موقت که نتیجه برای سفره مردم ندارد، مدیرعامل مرکز مبادله ایران نیز با اشاره به نقش مهم صنعت پتروشیمی در ارز آوری کشور گفت که برنامه‌های جدیدی برای تامین ارز این صنعت در جهت تامین مالی صورت گرفته و هر چه تامین مالی بیشتری برای صنعت پتروشیمی انجام شود، متعاقب آن ارزآوری بیشتری نیز برای کشور در پی خواهد داشت. پتروشیمی‌ها که خود از عوامل اصلی تروم ارزی و ناترازی ارزی هستند این روزها در حالی لباس ناجی اقتصاد بر تن کرده‌اند که شواهد نشان می‌دهد این ارز پاشی چندان تاثیری در بازار ارز نداشته است چنانکه آخرین قیمت معاملات توافقی دلار حواله در سامانه نیما ۶۶هزار و ۱۳۸ تومان و دلار اسکناس ۶۷هزار و ۹۹۰ تومان ثبت شده است. از روز شنبه 24 آذرماه با تصمیم بانک مرکزی معاملات سامانه نیما به‌نرخ توافقی انجام می‌شود و بر همین اساس نیز قیمت دلار در نیما که تا 22 آذرماه در کانال 54 هزار تومان بود به‌یک‌باره با افزایش همراه شد و طی یک روز از 60 هزار تومان عبور کرد.قیمت دلار حواله در معاملات نیما درحالی هم‌اکنون، دیروز در کانال 66 هزار تومان نرخ خورده است که در ابتدای تشکیل دولت چهاردهم این نرخ در کانال 45 هزار تومان بود. در این میان در رویکردی غیر پاسخ گویانه عبدالناصر همتی دیروز در حاشیه جلسه شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی در پاسخی به سوالی در رابطه با نرخ دلار گفت: من در رابطه با نرخ دلار نظری نمی‌دهم. سارا علیاری