احسان نائینی، متخصص جراحی دندان و جراح فک و صورت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر گفت: با اشاره به اینکه در خصوص اقدامات مهم دندانپزشکی برای بانوان باردار، اظهار کرد: همانند تمام افراد، روتین‌های مهم و ضروری مراقبت از دندان به بانوان باردار نیز پیشنهاد می‌شود چرا که این مراقبت‌ها به خودی خود، باعث پیشگیری از خرابی دندان‌ها می‌شوند.

تأثیر بارداری در پوسیدگی دندان

وی افزود: اگر چه طبق برخی باورهای عمومی، اعتقاد بر این است که بسیاری از خانم‌های باردار، صرفاً به‌دلیل بارداری دچاری خرابی دندان و عود مشکلات ناشی از پوسیدگی می‌شوند؛ اما واقعیت این است که بارداری به خودی خود باعث ایجاد مشکل پوسیدگی دندان برای خانم‌های باردار نمی‌شود.

این متخصص جراحی دندان، اضافه کرد: البته لازم به ذکر است تغییرات هورمونی خاصی که طی دوران بارداری اتفاق می‌افتد، می‌تواند بر سلامت پریودنتال یا لثه‌ای فرد تأثیر گذاشته و باعث ایجاد تورم، التهاب و یا خونریزی‌های کم و زیاد، به‌ویژه هنگام تحریک یا مسواک زدن لثه‌ها شود.

وی با تاکید بر اینکه می‌توان گفت بارداری به تنهایی عامل پوسیدگی نیست، یادآور شد: در واقع سه عامل، مسئول اصلی مشکلات دندان در دوران بارداری هستند. مورد اول، این واقعیت که مصرف مواد قندی و کربوهیدرات‌ها معمولاً در دوران بارداری در رژیم غذایی مادر افزایش می‌یابد. مورد دوم، مشکلات ناشی از تهوع و رفلاکس در مادر است که سبب بازگشت محتویات اسیدی معده به محیط دهان و در نتیجه آسیب دیدن، ساییده و پوسیده شدن دندان‌ها در مواجهه با مواد اسیدی می‌شود. سومین مورد هم تغییرات روحی و خلق و خوی مادر باردار است که می‌تواند سبب بی‌حوصلگی و یا افسردگی و کم تحرکی مادر و در نتیجه کاهش رسیدگی منظم و رعایت دقیق بهداشت دندان‌ها شود.

مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری؛ آری یا خیر؟

راهکارهای لازم برای جلوگیری از ایجاد مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری

احسان نایینی گفت: طبق نظر متخصصان توصیه می‌شود که مادر باردار، رژیم غذایی کنترل شده خاصی از نظر مصرف مواد قندی و کربوهیدرات داشته باشد. رعایت بهداشت دهان ودندان را از طریق مسواک زدن منظم به صورت دوبار در روز و استفاده از نخ دندان در برنامه روتین روزانه داشته باشد. همچنین در صورت بروز رفلاکس یا استفراغ، سریعاً دهان را با آب کافی شستشو داده و از مسواک زدن بلافاصله بعد از استفراغ خودداری کند تا مواد اسیدی روی سطح دندان پخش نشود.

وی با بیان اینکه موارد ذکر شده مربوط به مراقبت‌ها و پیشگیری از پوسیدگی هنگام بارداری بود، به این پرسش که قبل از بارداری چه راهکارهایی باید در نظر گرفته شود؟، اظهارکرد: در مورد مراقبت‌های لثه‌ای، نیاز است که مادران قبل از دوران بارداری و یا در حین آن، اقدام به جرم گیری و از بین بردن التهابات لثه‌ای کنند. تا تغییرات هورمونال و تغییر سطح استروژن و پروژسترون در بدن مادر، حتی الامکان سبب التهاب و تورم لثه و بیماری پریودنتال نشود.

مراجعه به دندانپزشکی در زمان بارداری، آری یا خیر؟

این متخصص جراحی دهان و جراح فک و صورت، در پاسخ به این پرسش که آیا مادران باردار در طی دوران بارداری و در صورت بروز مشکلات دندانپزشکی باید درمان مناسب را پشت گوش بیاندازند؟ گفت: به ویژه به دلیل توصیه‌هایی که ممکن است از اطرافیان بشنوند که مراجعه‌ی آنها به دندانپزشکی به تعویق بیاندازد، تاکید کرد: پاسخ منفی است. دوران بارداری، متشکل از سه دوره سه ماهه است. که سه ماهه اول، به‌دلیل شکل گیری ارگان‌های حیاتی جنین، مهم‌ترین و اساسی‌ترین دوره محسوب می‌شود.

به گفته این متخصص؛ مصرف داروهای مختلف در سه ماهه نخست بارداری می‌تواند بر رشد و تکامل جنین تأثیر داشته باشد. علاوه بر این، ایکس ری یا اشعه ایکس استفاده شده در رادیوگرافی نیز می‌تواند تأثیرات مخربی بر جنین در سه ماهه اول بارداری بگذارد؛ به همین دلیل در این زمان حیاتی، برای درمان‌های الکتیو یا انتخابی منع گذاشته شده و اقدامات دندانپزشکی به‌صورت سلکتیو انجام می‌شود.

مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری؛ آری یا خیر؟

وی اضافه کرد: اقدامات سلکتیو به این معنی هستند که درمان‌های اجباری و لازم برای مادر با کمترین مداخله خارجی، از جمله استفاده از ایکس ری و داروهای بی حسی و به صورت بسیار امن انجام پذیرد.

نائینی صحبت‌هایش را اینگونه ادامه داد: سه ماهه دوم بارداری، امن‌ترین زمان برای انجام اقدامات دندانپزشکی در مادران باردار است و در بسیاری از موارد، دندانپزشکان تلاش می‌کنند تا مشکلات دهان و دندان در مادران باردار را در صورت امکان با داروهای مجاز کنترل کرده و در صورتی که مشکل حاد نباشد، اقدامات دندانپزشکی را به سه ماهه دوم موکول کنند.

وی افزود: نهایتاً در سه ماهه سوم بارداری هم، ملاحظات مشابه سه ماهه اول است. و جز در موارد اورژانس، درمان دندانپزشکی انجام نمی‌شود. چرا که در این دوره، جنین به سمت تکامل رشد رفته و مادر و جنین هر دو سنگین می‌شوند. لذا انجام کار دندانپزشکی روی بیمار دشوار است‌. علاوه بر این، در سه ماهه سوم از انجام هر اقدامی که ممکن است ریسک زایمان زودرس را برای مادر بالا ببرد، خودداری می‌شود. مگر در موارد اورژانسی که در این صورت می‌بایست از داروهای بی‌حسی خاصی برای درمان استفاده شود که عوارض داروهای بی‌حسی معمول را نداشته باشد.

این متخصص جراحی دهان و جراح فک و صورت، با توصیه به مادران که در این وضعیت، از نشستن طولانی مدت روی یونیت دندانپزشکی خودداری کرده و زمانی را به استراحت و نشستن اختصاص دهند، یادآور شد: همچنین از مادر خواسته می‌شود که در حین درمان، به پهلوی راست متمایل باشند تا وزن جنین سبب ایجاد فشار به شکم و عروق اصلی و در نتیجه افت فشار و فینت و یا اختلال در تنفس نشود.