به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین مجید حیدری‌فر؛ استاد حوزه علمیه، ششم فروردین ماه در نشست علمی «مدیریت زمان در سبک زندگی توحیدی از دیدگاه امام علی (ع)» با بیان اینکه زمان بخشی از جهان هستی است که به صورت پشت سر هم شکل می‌گیرد و به تعبیری امری حقیقی وجودی است و نه اعتباری، گفت: مدیریت زمان هم تدبیر و برنامه برای استفاده بهینه و بیشینه از مدت زمان کوتاه عمر و نظارت هوشمندانه بر اجرای برنامه‌هاست و مراد از سبک زندگی هم یعنی هر انسانی براساس آرمان و اندیشه خود مدل‌های مختلفی برای زندگی طراحی می‌کند تا به آن اهداف و آرمان‌ها برسد.

وی با بیان اینکه انسان کمال‌طلب است و برای رسیدن به این کمال نیازمند مدیریت زمان است، افزود: بدون مدیریت زمان انسان در برابر مشکلات کم خواهد آورد و کثرت کارها او را خسته و پریشان می‌کند و از اهداف دور مانده و احساس پوچی به او دست خواهد داد؛ مدیریت زمان به لحاظ سلامت فردی و اجتماعی ارزشمند است و باید این کار انجام شود. زمان سرمایه‌ای است که خداوند در اختیار انسان قرار داده است و همانند تیری است که در چله تیرکمان وجود دارد و همانطور که انسان سود و زیان در معاملات خود را لحاظ می‌کند، باید عمر خود را نیز با سود و زیان بسنجد.

حیدری‌فر با اشاره به جمله عمومی «زمان، طلاست» اظهار کرد: طلا هرقدر هم ارزشمند باشد، قابل خرید و فروش و جابجایی است ولی زمان و عمر چند دهه‌ای برای انسان هرگز برنمی‌گردد؛ تشبیه به طلا کمی با تسامح است وگرنه زمان، شبیه ندارد و انسان همواره باید سرمایه خدادادی خود را مدیریت کند.

تفاوت خسر و زیان

استاد حوزه علمیه با اشاره به سوره مبارکه عصر، تصریح کرد: در اولین آیه قسم به عصر و زمان خورده شده است؛ لذا این بزرگترین سرمایه در اختیار انسان است؛ در ادامه فرموده است: إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿۲﴾ بین خسر و زیان و ضرر تفاوت وجود دارد گرچه اغلب مفسران این دو را به یک معنا گرفته‌اند ولی به نظر بنده درست نیست و خدا خودش هم می‌توانست به جای خسر بفرماید ان الانسان لفی ضرر؛ ضرر یا سودنکردن و یا کم سودکردن است ولی خسران به معنای از دست رفتن اصل سرمایه و نابودی است.

حیدری‌فر بیان کرد: فخررازی که متکلم و لغوی است گفته است من معنای خسر را نمی‌دانستم تا اینکه وارد بازار بغداد شدم و دیدم فردی در حال فروختن یخ بود و فریاد می‌زد رحم کنید به کسی که سرمایه او در حال از دست رفتن است زیرا یخ وقتی آب شد اصل سرمایه او از دست خواهد رفت. مدیریت یعنی این است که آیا انسان چیزی را که به دست می‌آورد با آن چیزی که از دست می‌دهد همخوانی دارد یا خیر؟ اگر زمان را به عنوان بهترین سرمایه از دست داد و به تفریح و سرگرمی سپری کرد خسران دیده است ولی اگر در برابر عمر، تقرب به خدا و کمال و رشد آرمان‌های الهی و معنوی بود سود برده است.

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: اگر کسی بخواهد سرمایه او سودآور باشد و سعادت دو جهان را به همراه بیاورد باید مراحل چهارگانه را طی کند؛ اول ایمان، دوم انجام اعمال صالح، سوم تواصی به حق و چهارم تواصی به صبر. بنابراین ایمان و عمل صالح به تنهایی هم برای رفع خسران انسان کافی نیست و باید انسان دائماً از این دو با تواصی به حق یعنی توصیه به خود و دیگران مراقبت کند و در نهایت هم تواصی به صبر داشته باشد زیرا ممکن است کسی بخشی از زندگی خود را به خوبی سپری کند ولی بعد از مدتی کم بیاورد.

حیدری‌فر با بیان اینکه حضرت علی (ع) در تفسیر آیه شریفه گفت: از حضرت پرسیدند که حیات طیبه چیست و ایشان فرمودند: قناعت و خوش خلقی، حیات طیبه است زیرا در قناعت، مدیریت اقتصادی وجود دارد؛ قناعت به معنای کم داشتن و کم خوردن نیست بلکه مدیریت اقتصادی و مالی است و این دو بدون مدیریت زمان رخ نخواهد داد.

وی اضافه کرد: امام مجتبی (ع) در تبیین سیره پیامبر (ص) فرمودند وقتی پیامبر (ص) وارد منزل می‌شدند زمان خود را سه بخش می‌کردند؛ بخشی برای خدا، بخشی برای خانواده و بخشی هم برای خودشان؛ یعنی پیامبر (ص) علاوه بر مدیریت زمان در بیرون در منزل هم این کار را داشتند؛ این سخن بسیار پرمغز در قرآن کریم خیلی تکرار شده است یعنی اتقوالله و حضرت امیر (ع) هم در وصیتنامه منجر به شهادت بر آن تاکید فراوانی فرمودند: یعنی مراقب خدا باشید یعنی بدانید خداوند در همه جا مراقب شماست.

وی اضافه کرد: در برخی مکان‌ها می‌نویسند که در اینجا دوربین وجود دارد ولی مراقبه خدا نسبت به انسان دوربینی نیست بلکه خدا از خود انسان به او نزدیکتر است و از خطورات قلبی او هم آگاه است.

توصیه به نظم

حیدری‌فر افزود: در ادامه فرموه است: و نظم امرکم که ناظر به مدیریت زندگی در امور فردی و اجتماعی و سیاسی و حکومتی است؛ یعنی امام و حاکمی که تعیین کردید بتواند شما را در مسیر الهی و خدایی حرکت دهد. در جای دیگری حضرت فرمودند شب و روز ظرفیت این را ندارد که همه نیازهای شما را برآورده کند لذا باید تقسیم‌بندی کنید؛ زمانی برای استراحت و زمانی برای کار و تلاش.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: در سخن دیگری حضرت (ع) فرمودند که انسان خردمند با چشم و دلش پایان کار خود را می‌بیند و نشیب و فراز خود را تدبیر می‌کند؛ یعنی مدیریت زمان مهم است؛ فردا به امروز نزدیک است و ماه‌ها در سال و سال‌ها در عمر آدمی به راحتی می‌گذرد و اگر انسان نتواند از این سرمایه استفاده و آن را مدییریت کند گرفتار خسران خواهد شد. حضرت خطاب به فرمانداران خود می‌گوید اگر می‌خواهید مناصب و دولت‌های شما باقی بماند راه آن مدیریت زمان و تدبیر کردن است.

وی با اشاره به آیه شریفه «کل من علیها فان» افزود: نباید این آیه را بد معنا کنیم و تعبیر صحیح این است که همین الان هم همه چیز جز خدا فانی است و همه ثانی وجود حقیقی خداوند هستند؛ فرمود: حواستان را جمع کنید که زمان‌های از دست رفته قابل برگشت نیست؛ حضرت امیر (ع) فرودند از دست دادن فرصت سبب غمگینی انسان خواهد شد و مدیریت زمان با برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌شود. حضرت (ع) فرمودند کسی که تدبیر و برنامه‌ریزی را رها کند با گرفتاری‌ها و دشواری‌ها درگیر خواهد شد و در پیچ و خم مشکلات دچار سختی و رنج خواهد شد.