به گزارش خبرنگار مهر، حرم مطهر اهل بیت (ع) از دیرباز محل رجوع مردم و زیارت و توسل به ائمه اطهار بوده است. توجه مردم به حرم های مطهر و عشق و علاقه آنان به خاندان آل الله باعث می‌شد تا دشمنان و عوامل بیگانه ای که در پی ضربه زدن به مردم بودند حرم‌ها را مورد حمله و تعدی قرار دهند. این اتفاق بارها در طول تاریخ چه برای حرم های مطهر عراق و حتی حرم مطهر امام رضا (ع) در ایران افتاده است.

حدود ۱١٢ سال قبل، دهم فروردین سال ۱۲۹۱ ارابه‌های جنگی روس به سمت حرم امام رضا (ع) حرکت کردند و در هتک حرمتی بی سابقه حرم را به توپ بسته و بیش از ۱۰۰ زائر و مجاور را به شهادت رساندند.

روس‌ها به عنوان بخشی از سیاست‌های استعماری روسیه برای دخالت در امور داخلی ایران و تضعیف انقلاب مشروطه حمله به مشهد و حرم مطهر امام رضا (ع) را برای سرکوب مردم در دستور کار خود قرار دادند. این اقدام روس‌ها در پی این بود که روس‌ها خواستار توقف اصلاحت اقتصادی در ایران و دستور برای اخراج مورگان شوستر آمریکایی بودند. چرا که اصلاحات شوستر استقلال اقتصادی ایران را تقویت کرده بود.

نیروهای نظامی روسیه پس از محاصره حرم مطهر، با این ادعا که افرادی مسلح در داخل حرم پناه گرفته‌اند؛ ابتدا گنبد طلایی حرم را هدف قرار دادند. با شکستن پنجره‌های حرم از پشت بام، ضریح مقدس را به رگبار بسند و گروهی دیگر وارد حرم شده و مردم و ضریح مطهر را به رگبار بستند.

در ادامه چند دستگاه توپ هم به پشت بام‌های حرم منتقل شد. گنبد حرم مطهر، گنبد مسجد گوهرشاد و چند گلدسته حرم مورد هدف قرار گرفت و آسیب‌های جدی به آنها وارد شد. تعداد دقیق کشته‌شدگان این حمله مشخص نیست؛ اما منابع مختلف تعداد قربانیان را بین ۴۰ تا ۵۵۰ نفر گزارش کرده‌اند. بسیاری از اجساد زائران تا روزها پس از حمله زیر آوار باقی ماندند.

گستاخی روس‌ها به این موارد ختم نشد، آنها چهار شبانه روز حرم را اشغال و اموال حرم خصوصاً اشیا قیمتی و تاریخی موزه حرم را غارت کردند. بعد از ترک حرم، روس‌ها قسمتی از اموال غارت شده را بازگرداندند اما بخش زیادی از اموال قدیمی و گران‌بها پس داده نشد.

نسیم شمال روحانی و شاعر دوره مشروطیت پس از حمله روس‌ها به حرم امام رضا (ع) شعر مشهور «با آل علی هر که درافتاد برافتاد» را سرود.

دیشب به سرم باز هوای دگر افتاد

در خواب مرا سوی خراسان گذر افتاد

چشمم به ضریحِ شَهِ والا گهر افتاد

این شعر همان لحظه مرا در نظر افتاد