به گزارش خبرنگار مهر، در راستای تحقق عدالت مشارکتی و تسهیل ارتباط مردم با قوه قضائیه، سامانه جامع اطلاعات مردمی سجام به عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم نظارتی و مردمی در دستگاه قضا راه‌اندازی شده است. این سامانه که با هدف دریافت گزارش‌های مردمی درباره فساد، تخلفات اداری، رفتارهای ناصحیح قضات و کارکنان قضائی و همچنین مشکلات ساختاری در حوزه خدمات‌رسانی راه‌اندازی شده، بستری برای نقش‌آفرینی شهروندان در نظارت همگانی فراهم کرده است.

قوه قضائیه علاوه بر «سامانه سامع» (سامانه ارتباطات مردمی) که به منظور ارتباط سریع و مستقیم مردم با قوه قضائیه طراحی شده است، سامانه‌ای نیز تحت عنوان «سامانه سجام» (سامانه جامع ارتباط مردمی قوه قضائیه) را با هدف پیشگیری از جرم طراحی کرده است که از طریق آدرس الکترونیکی sajam.scpd.ir در دسترس عموم مردم قرار داد. شهروندان می‌توانند با مراجعه به این سامانه، گزارش‌ها، مشاهدات و اطلاعات خود را به صورت محرمانه ثبت کرده و از طریق کد رهگیری، وضعیت رسیدگی به گزارش خود را پیگیری کنند.

این سامانه تحت نظارت معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه قرار دارد و با هدف پیشگیری از تخلفات و جرایم با اتکا به مشارکت عمومی افراد جامعه راه‌اندازی شده است.

سامانه جامع ارتباط مردمی قوه قضائیه که به اختصار سجام نامیده می‌شود (و متفاوت از سامانه سجام بورس است)، امکانی جهت ثبت‌نام، سازماندهی، آموزش و ارتباط اعضا، دیده‌بانان و مدیران ستاد مردمی پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه با استفاده از بستر فضای مجازی در سراسر کشور ایجاد کرده است.

یکی از ویژگی‌های مهم سامانه سجام، امکان ارسال گزارش به صورت ناشناس است. این ویژگی به شهروندانی که نگران تبعات افشای هویت خود هستند، این امکان می‌دهد با امنیت خاطر در افشای تخلفات و فساد همکاری کنند. همچنین تمامی اطلاعات دریافتی در این سامانه به صورت طبقه‌بندی‌شده و محرمانه نگهداری شده و صرفاً در اختیار مقامات صلاحیت‌دار قرار می‌گیرد.

گزارش‌های ثبت‌شده در این سامانه در حوزه‌های مختلفی نظیر فساد مالی، سوءاستفاده از موقعیت اداری، ترک فعل، بی‌عدالتی در رسیدگی، اخلال در فرآیند دادرسی، تبانی و تضییع حقوق عمومی مورد بررسی قرار می‌گیرند. این اطلاعات پس از تحلیل اولیه، در صورت ضرورت به نهادهای نظارتی، دادسرای انتظامی قضات یا سازمان بازرسی کل کشور ارجاع می‌شوند.

سامانه سجام همچنین در راستای اجرای سیاست‌های تحولی قوه قضائیه به‌ویژه در دوره ریاست جدید این قوه، نقش مهمی در شفاف‌سازی، مبارزه با فساد و پاسخ‌گویی مسئولانه ایفا می‌کند. این سامانه بخشی از حرکت به سوی قوه قضائیه هوشمند، شفاف و مردمی محسوب می‌شود که در چند سال اخیر در دستور کار این قوه قرار گرفته است.

از سوی دیگر، مسئولان قضائی بر ضرورت فرهنگ‌سازی برای استفاده درست از سامانه سجام تأکید دارند و معتقدند اگرچه ابزار نظارتی مهمی است، اما باید از ارائه گزارش‌های غیر مستند، انگیزه‌دار یا بدون قرینه‌های قابل بررسی خودداری شود تا روند پیگیری گزارش‌ها با دقت و اثربخشی بیشتری انجام گیرد.

مراحل ورود و استفاده از سامانه سجام قوه قضائیه

برای ورود به سامانه سجام قوه قضائیه و ثبت گزارش در این سامانه، اشخاص باید این مراحل را طی کنند:

کاربر ابتدا باید آدرس سامانه جامع ارتباط مردمی یعنی sajam.scpd.ir را در مرورگر خود تایپ کند تا وارد صفحه اصلی سایت شود.

در مرحله بعد اگر شخص قصد ثبت گزارش با هویت خود را دارد باید بر روی بخش ورود / ثبت‌نام کلیک و با وارد کردن کد ملی و تاریخ تولد خود، اقدام به ثبت‌نام در سامانه کند اما اگر ثبت‌نام قبلاً انجام شده با ورود اطلاعات کاربری و تکمیل فرم، می‌تواند گزارش خود را ارائه دهد.

اگر کاربر، قصد ارسال گزارش بدون اعلام هویت خود را دارد، می‌تواند به بخش ثبت گزارش مراجعه و با تکمیل اطلاعات درخواستی گزارش خود را ثبت کند.

اگر کاربر گزارشی قبلاً ثبت کرده و قصد پیگیری آن را دارد، می‌تواند به بخش پیگیری گزارش مراجعه کند

در مجموع، سامانه سجام را می‌توان یکی از حلقه‌های اتصال مردم با نظام قضائی در مسیر مبارزه با فساد و تخلفات دانست؛ ابزاری که با مشارکت فعال شهروندان، می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای سلامت اداری، کارآمدی دستگاه قضا و تحقق عدالت اجتماعی ایفا کند.