به گزارش خبرگزاری مهر، روشنک مکبری نژاد اظهار داشت: از سال ۱۳۸۶ با ورود مکتب طب ایرانی به دانشگاه و تأسیس انجمن علمی طب سنتی تا سال گذشته هیچ کنگره‌ای در این زمینه برگزار نشده بود.

رئیس دومین کنگره ملی طب ایرانی افزود: سال گذشته اولین کنگره برگزار شد و امسال نیز با هدف توسعه منطقی و روشمند مکتب طب سنتی برای دومین کنگره ملی برنامه‌ریزی شده است.

مکبری نژاد در خصوص محوریت‌های این کنگره تصریح کرد: پزشکی سبک زندگی و پزشکی پیشگیری، پزشکی فردمحور و پزشکی دقیق و طب ایرانی، غذا، تغذیه و آشپزی طبی، داروهای سنتی، گیاهی، طبیعی و فرمولاسیون دارویی، نسخه نویسی و تجویز منطقی داروهای طب ایرانی، فناوری و ابزار کمک تشخیصی و درمانی در طب ایرانی، تکنیک‌های دستی و اعمال یداوی، گردشگری طب ایرانی و تاریخ طب ایرانی، طب ایرانی و هنر زندگی و طب تلفیقی از محورهای دومین کنگره ملی طب ایرانی است.

وی افزود: در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری کنگره سال آینده به صورت بین‌المللی هستیم.

رئیس دومین کنگره طب ایرانی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین اهداف ما برای برگزاری کنگره استفاده از ظرفیت گیاهان دارویی است، ایران در تجارت جهانی برای گیاهان دارویی سهم حدود ۰.۳ تا ۰.۴ درصد دارد، به رغم اینکه ۸ هزار گونه گیاهی در کشور وجود دارد، اما سهم ایران از تجارت جهانی گیاهان دارویی کم است و سرمایه گذاری در این حوزه می‌تواند بسیار برای توسعه این طب ایرانی کمک کننده باشد.

وی از کسب جایگاه چهارم دنیا در زمینه تولید علم طب گیاهی و مکمل در سال ۲۰۲۱ توسط ایران خبر داد و گفت: در حوزه کارآزمایی بالینی در زمینه طب سنتی و گیاهان دارویی، ایران رتبه سوم را در دنیا دارد. البته در زمینه فرآوری فرآورده‌ها و تولیدات سهم چشمگیری نداریم، اما در حوزه خام فروشی حدود ۹۰ درصد زعفران دنیا، ۸۰ درصد گل محمدی و ۲۰ درصد زیره جهان در ایران تأمین می‌شود.

مکبری نژاد عنوان کرد: استفاده از گیاهان در صنایع مخالفی همچون عطر سازی، مکمل‌ها، ادویه‌ها و آرایشی و بهداشتی و امور دامی کاربرد بسیار دارد.

به گفته وی، در بازار جهانی کشورهای اروپایی، چین و هند پیشتاز در تولید فرآورده‌ای گیاهی هستند، در حالی که ایران دو برابر کشورهای اروپایی گیاهان دارویی دارد.

رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به گردشگری طب ایرانی که یکی از محوریت‌های این کنگره است، ادامه داد: گردشگری طب ایرانی جنبه تفریحی و درمانی دارد و در پیشبرد اهداف اقتصاد کشور نیز کمک کننده است.

وی در خصوص جایگاه طب ایرانی در درمان ناباروری تصریح کرد: تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است و یکی از مهمترین آن‌ها، بررسی روی دوگروهی بود که یک گروه تحت درمان رایج ناباروری قرار گرفتند و گروه دیگر در کنار درمان رایج، روش‌های تغذیه و سبک زندگی مبتنی بر طب ایرانی دریافت کردند.

رئیس انجمن طب سنتی ایران ادامه داد: در گروه دوم افزایش نرخ موفقیت درمان ناباروری و بارداری خود به خودی مشاهده شد.

پیشرفت فناوری در حوزه گیاهان دارویی

در ادامه، حسین رضایی‌زاده دبیر علمی دومین کنگره ملی طب ایرانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، در خصوص پیشرفت فناوری در حوزه گیاهان دارویی گفت: در دنیای امروز، استفاده از فناوری‌های نوین برای توسعه طب‌های سنتی و مکمل یک روند پذیرفته شده است.

وی اظهار کرد: کشور چین از سال ۲۰۲۲ پیشرو در زمینه تولید داروهای تزریقی گیاهی بوده و این نشان‌دهنده سطح بالای فناوری در این حوزه است. نانوداروهای گیاهی نیز یکی از همین ابزارهای پیشرفته هستند.

رضایی‌زاده ادامه داد: در طب ایرانی و داروسازی سنتی، ما مفاهیم مشابهی با فناوری نانو داشته‌ایم؛ از جمله استفاده از ترکیبات خاص که امروز می‌توان آنها را در قالب نانوفناوری بازتعریف کرد. در حال حاضر، در بازار دارویی ایران نیز محصولاتی از جمله داروهای خوراکی برای بیماری‌های مفصلی و برخی داروهای موضعی وجود دارد که بر پایه فرمولاسیون گیاهی و فناوری نانو تولید و تجاری‌سازی شده‌اند.

دبیر علمی کنگره با اشاره به نقش مکمل طب ایرانی در کنار طب مدرن گفت: طب‌های سنتی و مکمل می‌توانند در بهبود کیفیت زندگی بیماران، به‌ویژه در بیماران مبتلا به سرطان که درمان‌های استاندارد را دریافت می‌کنند، مؤثر باشند.

وی افزود: مطالعات متعددی در ایران و جهان نشان داده که استفاده از داروهای گیاهی می‌تواند به کنترل عوارض ناشی از درمان‌های شیمیایی و پرتودرمانی کمک کند. هدف این است که بیمار بتواند دوره درمان خود را بهتر تحمل کند و پس از پایان درمان، وضعیت عمومی بهتری داشته باشد.

دبیر علمی کنگره یکی از مهم‌ترین رسالت‌های طب ایرانی را افزایش سواد سلامت در جامعه دانست و گفت: سازمان جهانی بهداشت نیز تأکید دارد که طب‌های سنتی کشورها می‌تواند بهترین ابزار برای ارتقای آگاهی سلامت مردم باشد، زیرا با فرهنگ، باورها و سبک زندگی آنان همخوانی دارند.

به گفته وی، مطالعه‌ای در آمریکا نشان می‌دهد استفاده از طب سنتی به منظور اصلاح سبک زندگی در گروه سنی کودک و نوجوان از طریق رسانه و اینترنت می‌تواند ضامن نسلی سالم در آینده باشد.

به گفته رضایی‌زاده، در ایران بین ۶۰ تا ۸۰ درصد مردم به‌صورت روزمره یا سالانه از فرآورده‌های گیاهی یا روش‌های طب سنتی استفاده می‌کنند. وظیفه ما و رسانه‌ها این است که اطلاعات علمی و درست را به مردم منتقل کنیم تا از افراط و تفریط در مصرف این مواد جلوگیری شود.

دبیر علمی‌کنگره در ادامه در خصوص موضوعات مرتبط با تغذیه و نوشیدنی‌های روزمره گفت: درباره مفید یا مضر بودن چای یا قهوه، اختلاف‌نظر میان مردم و حتی متخصصان زیاد است، اما نکته اصلی در میزان مصرف و کیفیت ماده مصرفی است. استفاده از تی‌بگ‌های دارای چسب و مواد پلاستیکی، به‌ویژه در تماس با آب جوش، می‌تواند منجر به آزادسازی میکروپلاستیک‌ها شود که برای سلامت مضر است و تی‌بگ‌های کاغذی که فاقد چسب هستند انتخاب بهتری محسوب می‌شوند.

رضایی‌زاده در خصوص مداخلات درمانی توسط کارشناسان و متخصصان طب سنتی عنوان کرد: به صورت قانونی متولی درمان مردم وزارت بهداشت است و افرادی که شماره نظام پزشکی دارند مجاز به مداخله هستند.

وی افزود: به گفته مقام معظم رهبری نیز درمان توسط فردی که به صورت قانونی اجازه مداخله نداشته باشد، حرام است.

آزاده زارعی دبیر اجرایی دومین کنگره ملی طب ایرانی در خصوص نقش طب ایرانی در درمان ناباروری و تحقق قانون جوانی جمعیت گفت: در بسیاری از بیماری‌ها، از جمله ناباروری، طب سنتی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. ریشه بسیاری از مشکلات باروری در سبک زندگی، تغذیه، خواب، شرایط محیطی، میزان استرس و فعالیت بدنی است.

وی تصریح کرد: یکی از محورهای مهم کنگره امسال، برگزاری کارگاهی ویژه در زمینه ناباروری است که در آن به بررسی گیاهان، داروها و غذاهای مؤثر در حفظ و بهبود ذخیره تخمدان‌ها پرداخته می‌شود.

زارعی افزود: برخی از گیاهان دارویی در درمان ناباروری اثر دارند و مصرف برخی گیاهان نیز ممکن است موجب ناباروری شود، بنابراین مصرف آن‌ها بدون نظارت متخصص خطرناک است.

وی اظهار کرد: تصور رایج مردم مبنی بر اینکه گیاهان دارویی بی‌خطر هستند اشتباه است. مصرف نادرست، دوز بالا یا تجویز خودسرانه می‌تواند عوارض جدی به‌دنبال داشته باشد.

جزئیات برگزاری دومین کنگره ملی طب ایرانی

زارعی در خصوص جزئیات کنگره عنوان کرد: امسال ۸ پنل تخصصی و ۱۴ کارگاه علمی برگزار می‌شود که برخی از آن‌ها ماهیت عملی و تخصصی دارند. همچنین غرفه‌های نمایشگاهی نیز در حاشیه کنگره برپا می‌شوند.

دبیر اجرایی کنگره ادامه داد: از میان صدها خلاصه‌مقاله که به دبیرخانه ارسال شده ۲۴ مقاله برای سخنرانی انتخاب شده است. تعداد خلاصه مقاله ارسال شده نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد افزایش داشته است.

وی افزود: در مراسم افتتاحیه، از پرتره ابن‌سینا که از میان آثار هنرمندان منتخب در مسابقه‌ای ملی برگزیده شده، رونمایی خواهد شد. همچنین در بخش دیگری از مراسم، برگزیدگان مسابقه کاریکاتور با موضوع سبک زندگی سالم معرفی و تقدیر می‌شوند.

زارعی ادامه داد: یکی از پنل‌های محبوب، پنل هنر زندگی و طب ایرانی است که با حضور یک خواننده و یک مینیاتوریست برگزار می‌شود.

به گفته دبیر اجرایی کنگره، در حاشیه این رویداد نمایشگاهی از شرکت‌های دارویی و تولیدکنندگان فرآورده‌های طبیعی، ناشران و مراکز تحقیقاتی برگزار شده است. استقبال از این بخش نسبت به سال گذشته بیشتر بوده و تمام غرفه‌ها در سالن همایش‌های رازی تکمیل شده‌است.

دومین کنگره ملی طب ایرانی، از ۲۱ تا ۲۳ آبان ۱۴۰۴ در مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار می‌شود.