جلسه اخیر شورای شهر تهران مجدداً با حواشی داغ و پرتنش همراه شد؛ حواشی‌ای که در آستانه رقابت‌های دوره بعدی شورا، رنگ و بوی سیاسی شدیدتری به خود گرفته است. در مرکز این تنش‌ها، عدم حضور علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در ابتدای جلسه و موارد مطرح‌شده از سوی او در جلسه پیشین قرار داشت.

در ابتدای جلسه، برخی از اعضای منتقد شهردار، مطابق رویه تکراری جلسات اخیر، تهاجم کلامی خود علیه شهردار را آغاز کردند. مهدی اقراریان با انتقاد از غیبت زاکانی تأکید کرد که شهردار باید در صحن شورا حاضر شده، بابت توهین‌های گذشته عذرخواهی کرده و پاسخ‌گو باشد.

در همین راستا، ناصر امانی نیز عدم پذیرش دعوت شورا توسط زاکانی را «بزرگ‌ترین توهین به رئیس شورای شهر» دانست و یادآور شد که شهردار در ابتدای دوره، خود را «نفر بیست‌ودوم شورا» خوانده بود، اما امروز دعوت شورا را نادیده می‌گیرد.

معاون زاکانی ادعای توهین به شورا را نادرست خواند

مجید باقری معاون برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورای شهرداری تهران که از طرف شهردار در جلسه حاضر شده بود با رد ادعای توهین تلقی شدن تاخیر شهردار برای حضور در شورا گفت: در طول این چهار سال، از میان تمام تبصره‌هایی که به صورت مشترک پیش بردیم، تنها درباره یک تبصره، شهردار چهار دلیل به عنوان استدلال ارائه کرده است؛ بنابراین تلقی اینکه به شورا توهین شده باشد، صحیح نیست. چمران هم گفت: حضور شهردار الزامی نبوده و البته بهتر بود برای احترام به شورا در جلسه حضور پیدا می‌کرد.

سپس حبیب کاشانی، دیگر عضو مخالف شهردار تهران، با ادبیاتی تند که به نظر می‌رسید با هدف تحریک رئیس شورا باشد، فضای جلسه را متشنج‌تر کرد و گفت: «جلسه گذشته بدترین جلسه پنج دوره اخیر شورای شهر بود؛ چرا که آقای زاکانی در جلسه رسمی، رئیس شورا را متهم به خیانت در امانت کرد.» وی خطاب به چمران افزود: «چاقو نباید دسته خود را ببرد» و این رفتار را پاداش ناپسندی برای همراهی رئیس شورا با شهردار تلقی کرد.

درست در میانه تذکر کاشانی، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، وارد صحن شورای شهر شد. ورود زاکانی که همزمان بود با اظهارات تحریک آمیز کاشانی، موجب شد مهدی چمران، رئیس شورای شهر، فردی که تاکنون سعی در مدیریت اختلافات شورا داشته است، این بار به‌شدت واکنش نشان دهد.

چمران با انتقاد از عملکرد شهرداری گفت: «شهردار تهران به شورای شهر توهین کرد، شهردار نمی‌تواند برای ما آیین‌نامه تدوین کند».

او با اشاره به حمایت‌های گذشته خود از شهردار، با کنایه گفت: «نوک تیز حمله به‌سوی بنده است، به خاطر حمایت‌هایی که از شهردار کرده‌ام. مزد خوبی از ایشان گرفتم».

البته مهدی چمران در میان صحبت‌های خود گفت من بار‌ها از علیرضا زاکانی دفاع کرده‌ام و تاکید کرد پروژه‌های بزرگی در شهر در حال انجام است. چمران در انتها تصریح کرد ما همیشه از کار‌های شهردار دفاع کرده‌ایم، اما جایی که خلاف باشد، نمی‌توانیم چشم بپوشیم.»

اختلاف بر سر «نهاد پایش» و تفسیر قانون

یکی از محور‌های اصلی اختلاف، تأسیس «نهاد پایش طرح‌های توسعه شهری تهران» بود. چمران بر ایجاد این نهاد اصرار دارد. در مقابل، زاکانی با استناد به قانون، تشکیل این نهاد را خارج از اختیارات شورا می‌داند و گزارش‌های آن را ناقص و اشتباه توصیف می‌کند. شهرداری معتقد است نباید ساختار جدیدی اضافه کرد. چرا که سازمان اداری استخدامی در ادوار مختلف با این ایده به دلیل بزرگ شدن ساختار مخالفت کرده است.

ابهام کلیدی دیگر در این تنش‌ها به تفسیر متفاوت زاکانی و چمران از رویه‌ها برمی‌گردد. زاکانی با استناد به قوائد حقوقی و رویه‌های جاری قانون‌گذاری مدنظر خود استدلال می‌کند که وقتی شورا مصوبه‌ای دارد و فرمانداری تنها به بخش‌هایی از آن ایراد می‌گیرد، بازنگری شورا باید منحصر به همان بند‌های مورد اختلاف باشد و شورا حق ندارد نظر قبلی خود را در سایر بخش‌های تصویب‌شده تغییر دهد. از دیدگاه شهردار، این رویه نادرست و غیرقانونی است. اما از نگاه چمران، چنین رویه‌ای حداقل در شورای شهر وجود ندارد و اساساً منبع یا مستند ادعای زاکانی برای او مبهم است. به همین دلیل، چمران از این که زاکانی شورای شهر را به "ندانستن رویه" یا "عمل خلاف قانون" متهم کرده، شدیداً ناراحت شده است. زاکانی که در صحن شورا فرصت توضیح این استدلال را نیافت، پس از جلسه در جمع خبرنگاران بر این موضع خود پافشاری کرد و بر درستی تفسیرش از قانون تأکید ورزید.

موضع‌گیری زاکانی پس از جلسه در میان خبرنگاران

علیرضا زاکانی پس از خروج از جلسه، در جمع خبرنگاران گفت: «امروز به ما اجازه صحبت در صحن شورا داده نشد.» او با تأکید بر احترام به رئیس شورا، گزارش نهاد پایش را ناقص خواند و گفت: «آقای چمران رئیس شورای شهر تهران بزرگ ماست و احترامش واجب است. اما نمی‌شود بخشی از قانون را خواند و بخش دیگر را نادیده گرفت. وقتی با قانون مواجه می‌شویم، باید تمام مفاد آن را مورد توجه قرار دهیم.»

زاکانی با اشاره به سابقه خود در مجلس، ادعا کرد که «قانون را کاملاً می‌شناسم» و نامه‌ای حاوی دلایل غیرقانونی بودن برخی اقدامات را به رئیس و اعضای شورا ارسال کرده است.
شهردار تهران در پاسخ به این پرسش که چرا از ابتدا در جلسه شورا حضور نداشت، گفت: آقای باقری گفتند حضور ایشان کفایت می‌کند و الزامی بر حضور بنده وجود نداشت. بنده دیدم که تلقی دیگری صورت گرفته است. نهاد بالادستی ما شوراست، اما ملاک عمل ما قانون، قانون و قانون است.