ام‌اس یا مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری التهابی و خودایمنی است که به سیستم عصبی مرکزی، شامل مغز و نخاع، حمله می‌کند. این حمله باعث آسیب به غلاف میلین اطراف رشته‌های عصبی می‌شود و در نهایت مشکلات حرکتی، شناختی و حسی برای فرد ایجاد می‌کند. با توجه به روند رو به افزایش شیوع این بیماری در ایران و جهان، به‌ویژه در میان جوانان، یافتن روش‌های درمانی مؤثر و ایمن بسیار ضروری است. درمان‌های فعلی اگرچه می‌توانند بخشی از علائم بیماری را کنترل کنند، اما محدودیت‌ها و عوارض جانبی آنها نیاز به جایگزین‌های تازه را پررنگ‌تر کرده است. در همین راستا، توجه پژوهشگران به سمت ترکیبات گیاهی جلب شده است که می‌توانند با عوارض کمتر و کارایی بیشتر بخشی از این خلأ را جبران کنند.

کندر یکی از گیاهان دارویی شناخته‌شده است که قرن‌ها در طب سنتی به کار رفته است. این صمغ طبیعی از درختانی خاص به‌دست می‌آید و دارای ترکیباتی با خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است. مطالعات گذشته نشان داده‌اند که مصرف کندر می‌تواند بر بهبود عملکرد حافظه، کاهش التهاب و حتی تقویت سیستم ایمنی تاثیر بگذارد. همین موضوع، کندر را به یکی از گزینه‌های بالقوه برای بررسی در زمینه بیماری‌ام‌اس تبدیل کرده است. برخی تحقیقات قبلی نتایج امیدوارکننده‌ای در بیماران نشان داده بودند، اما همچنان نیاز به مطالعات دقیق‌تر وجود داشت تا نقش این گیاه در کاهش التهاب عصبی و بهبود وضعیت بیماران روشن‌تر شود.

در این راستا، اکبر کریمی از گروه زیست‌شناسی دانشگاه پیام نور تهران به همراه یکی از همکاران دانشگاهی خود پژوهشی را انجام دادند تا تاثیر عصاره کندر بر شاخص‌های التهابی مرتبط با بیماری‌ام‌اس را بررسی کنند. آنها در این مطالعه تلاش کردند ببینند آیا مصرف این عصاره می‌تواند بر کاهش التهاب و تغییر برخی شاخص‌های مهم خونی و بافتی تاثیرگذار باشد یا خیر.

برای انجام این پژوهش، تیم تحقیقاتی از مدل حیوانی‌ام‌اس استفاده کرد. آنها عصاره کندر را در سه دوز مختلف (۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی‌لیتر) به گروهی از موش‌های مبتلا به بیماری تزریق کردند. مدت زمان آزمایش ۱۰ روز بود و در این مدت، پژوهشگران شاخص‌های التهابی مهمی مانند TNF-α، CRP و اکسید نیتریک را در خون حیوانات اندازه‌گیری کردند. همچنین، میزان نفوذ سلول‌های التهابی در بافت مغز موش‌ها بررسی و با گروه کنترل مقایسه شد. این رویکرد امکان ارزیابی دقیق اثر عصاره کندر بر تغییرات کلیدی مرتبط با التهاب در‌ام‌اس را فراهم کرد.

نتایج به‌دست‌آمده نشان دادند که بالاترین دوز مصرفی عصاره کندر بیشترین اثر مثبت را داشت. در این گروه، میزان شاخص‌های التهابی در خون به طور چشمگیری کمتر از گروه‌های دیگر بود. به علاوه، نفوذ سلول‌های التهابی به بافت مغز نیز به شکل قابل توجهی کاهش یافت. این یافته‌ها نشان‌دهنده آن بودند که مصرف عصاره کندر می‌تواند مانع از پیشرفت فرآیند‌های التهابی در سیستم عصبی شود.

در جمع‌بندی این تحقیق که نتایج آن در «مجله علوم پزشکی فیض» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کاشان منتشر شده‌اند، پژوهشگران نتیجه گرفتند که عصاره کندر می‌تواند به عنوان یک گزینه درمانی بالقوه غیر استروئیدی در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر، این ترکیب طبیعی شاید بتواند در آینده به عنوان یک مکمل یا جایگزین درمانی برای کنترل بیماری‌ام‌اس مطرح شود. اهمیت این نتیجه در آن است که دارو‌های استروئیدی کنونی، اگرچه مؤثر هستند، اما عوارض جانبی متعددی دارند و استفاده طولانی‌مدت از آنها مشکلات زیادی برای بیماران ایجاد می‌کند.

آنچه این پژوهش را برجسته می‌کند، بررسی دقیق دوز‌های مختلف عصاره کندر و تاثیر آنها بر شاخص‌های التهابی است. از آنجا که التهاب یکی از عوامل اصلی پیشرفت بیماری‌ام‌اس است، کاهش آن می‌تواند تاثیر مهمی بر کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.

همچنین، این مطالعه مسیر تازه‌ای برای تحقیقات آینده باز می‌کند تا ترکیبات مؤثر موجود در کندر به طور جداگانه بررسی شوند و شاید در نهایت به دارویی جدید و مطمئن برای بیماران تبدیل شوند.