دیابت بارداری از مشکلات شایع دوران بارداری است که می‌تواند سلامت مادر و نوزاد را تهدید کند. پژوهشی تازه با هدف بررسی احتمال ارتباط میان گروه خونی و این نوع دیابت انجام شده تا شاید گامی برای پیشگیری بهتر از این بیماری برداشته شود.

به گزارش ایسنا، دیابت بارداری یکی از اختلالات متابولیکی دوران بارداری است که معمولاً در نیمه دوم بارداری رخ می‌دهد. در این دوره بدن مادر به دلیل تغییرات هورمونی، مقاومت بیشتری نسبت به انسولین پیدا می‌کند. اگر لوزالمعده نتواند با ترشح کافی انسولین این مقاومت را جبران کند، قند خون بالا می‌رود و دیابت بارداری شکل می‌گیرد.

این وضعیت در جهان حدود ۱۰ درصد زنان باردار را درگیر می‌کند، هرچند شیوع آن در مناطق مختلف متفاوت است. خطر بروز فشار خون بارداری، زایمان زودرس، سزارین و حتی مشکلات متابولیک در نوزاد از جمله پیامدهای این بیماری است. به همین دلیل غربالگری زودهنگام و شناخت عوامل خطر، از ارکان مهم مراقبت‌های بارداری محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، مطالعات پیشین احتمال ارتباط میان گروه‌های خونی و برخی بیماری‌ها از جمله دیابت را مطرح کرده‌اند. دلیل این موضوع می‌تواند نقش‌های ایمنی و ژنتیکی گروه‌های خونی باشد. در برخی پژوهش‌ها گروه خونی B یا A با خطر بیشتر دیابت ارتباط داده شده است؛ اما یافته‌ها همیشه یکسان نبوده‌اند. با توجه به این ابهامات، بررسی رابطه میان گروه‌های خونی و دیابت بارداری اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است، به‌ویژه در جوامعی که دیابت نوع دو نیز شیوع بالایی دارد و زنان با افزایش سن و اضافه‌وزن بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرند.

در همین راستا، عباس آقائی، استادیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، به همراه دو همکار خود، مطالعه‌ای را برای بررسی این رابطه در میان زنان باردار شهر سنندج انجام دادند. آنان در قالب یک پژوهش مورد–شاهدی، تلاش کردند مشخص کنند آیا میان گروه خونی زنان و احتمال ابتلا به دیابت بارداری رابطه‌ای وجود دارد یا خیر.

در این تحقیق، ۴۲۲ زن باردار مورد بررسی قرار گرفتند؛ ۲۱۱ نفر از آنان مبتلا به دیابت بارداری بودند و ۲۱۱ نفر دیگر، زنان باردار سالم به‌عنوان گروه شاهد انتخاب شدند و داده‌های آن‌ها استخراج شد. سپس این داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری تحلیل شدند تا مشخص شود آیا الگوی خاصی میان گروه‌های خونی ABO و Rh و ابتلا به دیابت بارداری وجود دارد یا نه.

نتایج نشان دادند که در هر دو گروه مورد و شاهد، بیشترین فراوانی مربوط به گروه خونی O بود؛ به‌طوری‌که بیش از ۴۰ درصد زنان در هر دو گروه دارای این گروه خونی بودند. میانگین سنی زنان مبتلا به دیابت بارداری حدود ۳۴ سال و در زنان سالم حدود ۳۰ سال بود. با این حال، هیچ ارتباط آماری معنی‌داری میان گروه خونی و ابتلا به دیابت بارداری مشاهده نشد.

در بخش دیگر تحلیل‌ها، محققان متوجه شدند عواملی مانند سن بالاتر، شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر و تعداد بارداری‌های بالاتر ارتباط قابل‌توجهی با خطر ابتلا به دیابت بارداری دارند. به بیان ساده‌تر، هر چه زن باردار مسن‌تر یا دارای اضافه‌وزن بیشتری باشد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز بالاتر می‌رود. همچنین زنانی که بیش از دو بارداری داشته‌اند، در مقایسه با بارداری اول یا دوم، خطر بیشتری را تجربه می‌کنند.

به گفته پژوهشگران، یافته‌های این مطالعه با بسیاری از تحقیقات مشابه در ایران و جهان همخوانی دارد. مطالعات گوناگونی در کشورهای ترکیه، چین و عربستان نیز نشان داده‌اند که بین گروه خونی و دیابت بارداری رابطه معنی‌داری وجود ندارد، هرچند برخی پژوهش‌ها نتایجی متفاوت گزارش کرده‌اند. این تفاوت‌ها ممکن است به دلیل عوامل جمعیتی، ژنتیکی یا روش‌های نمونه‌گیری متفاوت باشد.

این نتایج که در «مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان» منتشر شده‌اند، در عین حال بر اهمیت توجه به شاخص‌های سن و چاقی در دوران بارداری تأکید می‌کند. با افزایش سن، تغییرات هورمونی و کاهش حساسیت بدن به انسولین باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری می‌شود. همچنین، زنان دارای اضافه‌وزن به دلیل چربی بیشتر در بافت‌ها، مقاومت بالاتری نسبت به انسولین دارند. بنابراین، کنترل وزن پیش از بارداری و داشتن تغذیه مناسب از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از این بیماری به شمار می‌رود.

مطالعه انجام‌شده نشان می‌دهد که اگرچه گروه خونی عامل تعیین‌کننده در بروز دیابت بارداری نیست، اما افزایش سن و چاقی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. این یافته‌ها می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر برای آموزش و مراقبت از زنان باردار کمک کند تا خطر ابتلا به این بیماری کاهش یابد و پیامدهای آن برای مادر و جنین به حداقل برسد.