اوتیسم: 2- راهکارهای درمانی برای مبتلایان به بیماری اوتیسم

با توجه به لزوم شناخت زود هنگام بیماری اوتیسم در سال های اولیه زندگی که در مقاله قبل به آن اشاره شد، در این مقاله به راهکارهای درمانی این بیماری می پردازیم. هر چند اوتیسم کاملا قابل درمان نیست ولی اگر زود تشخیص داده شود (قبل از سه سالگی) و همچنین والدین و مدارس برای به کارگیری روش های صحیح رفتار با کودک مبتلا به اوتیسم آموزش لازم را دریافت کنند، می توان تا حدود زیادی این افراد را به زندگی عادی بازگرداند. درمان این بیماری شامل موارد مختلفی است از جمله، برنامه های رفتاری، درمان دارویی، درمان تلفیقی و … که در این مقاله هر کدام از این موارد را به اختصار شرح می دهیم.

برنامه های رفتاری

پس از تشخیص اوتیسم در کودک یکی از درمان هایی که آغاز می شود، درمان های رفتاری است. دامنه این نوع درمان گسترده است و به کودک کمک می کند که بعد از مدتی بتواند صحبت کند و با محیط پیرامون خود و سایر مردم ارتباط موثر برقرار کند. این روش های درمانی به نام تجزیه و تحلیل کاربردی رفتار نام دارد که و برنامه ای فشرده است، مرحله به مرحله پیش می رود و بر پایه تشویق فعالیت های مثبت و عدم تشویق فعالیت ها و رفتارهای منفی شکل گرفته است. رهیافت دیگر این برنامه درمانی، بهبود کاربردی احساسات و مهارت های اجتماعی از طریق روش هایی مثل استفاده از کارت های تصویری و سایر علائم دیداری و شنیداری است.

آموزش

بهتر است در نظام آموزش و پرورش و سیستم های آموزشی مدارس خدماتی ویژه برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم به وجود بیاید. این خدمات می تواند شامل گفتار درمانی و کاردرمانی باشد. از طرف دیگر، مدارس نیاز به توسعه آموزش های فردی برای کودکان دارند، همچنین به والدین این کودکان باید آموزش لازم داده شود تا مداخله زودهنگام برای درمان این بیماری انجام شود.

درمان دارویی

درمان داروی خاصی برای اوتیسم وجود ندارد. اما ممکن است برخی از داروهای اعصاب و یا ضد افسردگی در موارد شدید این بیماری تجویز شوند و در درمان مشکلات جدی رفتاری موثر باشد. گاهی این بیماری با تشنج همراه است که در این موارد استفاده از داروهای ضدتشنج می تواند کمک کننده باشد. البته در صورت تجویز دارو توسط پزشک مجرب باید پاسخ کودک به دارو کاملا دقیق بررسی شود.

درمان از طریق تلفیق مهارت های احساسی

کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است تا حد زیادی نسبت به برخی اصوات، لمس برخی اشیاء، برخی بوها و یا … به شدت حساس باشند. به عنوان مثال، آنها ممکن است از نور شدید گریزان باشند و یا از صدای زنگ مدرسه آزرده شوند. مطالعات نشان داده است که از طریق تنظیم و تلفیق احساسات مختلف می توان رفتارها و واکنش های بهتری را از مبتلایان به اوتیسم مشاهده نمود. مفاهیم جدیدی در دنیا به نام باغ های شفابخش به وجود آمده است. باغ های شفابخش، اشاره به مکان هایی دارد که در آنها می توان از طریق خواص بویایی، لامسه، دیداری گیاهان مختلف امکان تقویت و تلفیق حواس مختلف را فراهم کرد. استفاده از چنین مکان هایی برای افراد مبتلا به اوتیسم می تواند بسیار مفید باشد.

اوتیسم و تکنولوژی

امروزه با استفاده از تکنولوژی های جدید اپلیکیشن هایی برای کمک به بیماران مختلف از جمله مبتلایان به اوتیسم ساخته شده است. در بسیاری موارد حتی کودکانی که به دلیل ابتلا به موارد شدید اوتیسم نمی توانند ارتباط کلامی برقرار کنند، با استفاده از این اپلیکیشن ها در گوشی های هوشمند و یا تبلت ها می توان تصاویر را به متن و لغات گفتاری تبدیل نمود. این گونه تکنولوژی ها در برقراری ارتباط موثر بین خانواده و در مرحله بعد جامعه و فرد مبتلا به اوتیسم بسیار موثر است.

اوتیسم و رژیم غذایی

مشکلات گوارشی و خصوصا یبوست در کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار شایع است. حدود ۳۰ درصد آنها نیز ممکن است رفتارهای غیرمعمول تغذیه ای داشته باشند، مثلا تمایل زیادی به خوردن خاک یا کاغذ داشته باشند. در برخی از مطالعات رژیم غذایی فاقد گلوتن و یا کازئین تجویز شده است و در برخی دیگر لزوم استفاده از مکمل های غذایی B6 و منیزیوم برای مبتلایان به اوتیسم تاکید شده است. اما باید گفت که هیچ یک از این رژیم های غذایی را نمی توان به همه تعمیم داد. در وحله اول باید یبوست را برطرف نمود و پس از آن با پزشک متخصص در خصوص یک رژیم غذایی کامل و مناسب برای این افراد مشورت کرد.

اوتیسم بین فرزندان یک خانواده

مطالعات علمی نشان داده است که در خانواده هایی که یک کودک مبتلا به اوتیسم دارند، احتمال مبتلا شدن فرزند دوم به این بیماری حدود ۱۹ درصد است. این درحالی است که اگر دو کودک اوتیسمی در خانواده ای وجود داشته باشند، احتمال ابتلای فرزند سوم به اوتیسم خیلی بالاتر می رود. انجام بررسی های علمی بین دو قلوها نشان داده است که در دوقلوهای غیرهمسان احتمال این که اگر یکی از آنها مبتلا به اوتیسم بود، دومی هم این مشکل را داشته باشد ۳۱ درصد است و این درحالی است که این رقم در مورد دوقلوهای همسان به ۷۷ درصد می رسد.

زندگی با اوتیسم

همانطور که در بخش درمان اوتیسم گفته شد، در صورت تشخیص زود هنگام این بیماری و آموزش صحیح، می توان تا حدود زیادی از شدت مشکلات کاست. بسیاری از مبتلایان به اوتیسم با آموزش درست می توانند به مدارک عالی دست پیدا کنند و در جامعه تعامل داشته باشند و فقط درصد کمی از آنها نمی توانند در اجتماع ظاهر شوند که در مورد این افراد نیز آموزش نقش حیاتی دارد. این افراد باید برای مشاغل خاص آموزش داده شوند تا بتوانند به صورت مستقل زندگی کنند.