اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی واژه‌ای است که احتمالاً اخیراً با آن بیشتر از گذشته، در رسانه‌های مختلف، مواجه می‌شوید. سال ۱۳۹۶ از سوی رهبر انقلاب اسلامی به نام «اقتصاد مقاومتی، تولید، اشتغال» نام‌گذاری شده است. بسیاری بر این باورند که این مفهوم، آن‌گونه که امروز در اقتصاد ایران مطرح است، هیچ پیشنیه‌ی مدون تاریخی ندارد. اقتصاد مقاومتی حال حاضر ایران، زاییده‌ی شرایط اقتصادی خاص دوره‌ی کنونی است. صرف نظر از درستی یا نادرستی این باور می‌توان گفت، آشنایی با آن برای داشتن درک بهتری از وضعیت کنونی اقتصاد کشور بسیار راه‌گشا خواهد بود. در این نوشته قصد داریم مختصری در مورد مفهوم اقتصاد مقاومتی توضیح دهیم.

مفهوم کلی اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی به طور کلی به روش‌هایی گفته می‌شود که یک کشور مواجه با تحریم در پیش می‌گیرد تا با فشار اقتصادی خارجی مقابله نموده و با ایجاد حداقل بحران توان اقتصاد داخلی را افزایش دهد. باید توجه داشت که این مفهوم متفاوت از مفهوم ریاضت اقتصادی است. ریاضت اقتصادی طرحی است که دولت‌های مواجه با کسری بودجه در پیش می‌گیرند. در ریاضت اقتصادی معمولاً، برخی خدمات عمومی محدود می‌گردند، میزان مالیات افزایش می‌یابد و وام‌گیری از دولت‌های خارجی در دستور کار قرار می‌گیرد. این در حالی است که اقتصاد مقاومتی بیشتر تکیه و تاکید بر کارآفرینی و گسترش تولید داخلی دارد و اشتغال‌زایی هر چه بیشتر، خصوصاً برای قشر جوان، دارد.

پیشینه‌ی تاریخی اقتصاد مقاومتی

اگرچه، همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، برخی از کارشناسان بر این باورند که مفهوم اقتصادمقاومتی برای نخستین بار در اقتصاد ایران مطرح شده، با این حال می‌توان ردپایی از کاربرد این واژه را قبل از مطرح شدن در ایران یافت.

اصطلاح اقتصادمقاومتی برای نخستین بار در سال ۲۰۰۷ در مورد اقتصاد مربوط به نوار غزه مطرح شد. در آن دوران غزه مورد محاصره‌ی رژیم صهیونیستی واقع شده بود. بر اثر این محاصره غزه در واردات و صادرات بسیاری از محصولات کشاورزی با محدودیت مواجه گشته بود.

اقتصاد مقاومتی در ایران

در ایران سیاست‌ کلی اقتصاد مقاومتی برای اولین بار در سال ۱۳۹۲ از سوی مقام معظم رهبری به قوای سه‌گانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شد. اگرچه این مفهوم چندین سال پیش از ابلاغ سیاست‌های کلی‌اش از جانب رهبر انقلاب مطرح شده بود.

بنابر این ابلاغیه و با توجه به فرمایشات رهبر انقلاب در آغاز سال جاری، تولید و اشتغال‌زایی دو عامل بسیار مهم در کنار اقتصادمقاومتی هستند. در حقیقت اقتصاد مقاومتی بدون این عامل نخواهد توانست اهداف مورد انتظار را برآورده سازد.

اقتصاد مقاومتی درون‌زا و برون‌گراست

برون‌گرا بودن اقتصاد مقاومتی یکی از نکاتی است که توجه به آن ضروری می‌باشد. باید توجه داشت که درون‌زا بودن این مفهوم تناقضی با برون‌گرا بودن آن ندارد. درون‌زا بودن اقتصادمقاومتی بدین معناست که این اقتصاد بر پایه‌ی ظرفیت‌های کشور و مردم کشور پایه‌ریزی شده است. درون‌زا بودن اقتصادمقاومتی به هیچ وجه به این معنی نیست که اقتصاد کشور با اقتصاد جهانی تعامل ندارد.

با توجه به شرایط کنونی اقتصاد در سراسر دنیا، به نظر می‌رسد که اقتصاد مقاومتی راه‌کار بسیار مناسبی برای تعداد زیادی از کشورهای جهان، برای مقابله با شوک‌های اقتصادی، است. اقتصادی مقاومتی، به معنای مقاومت در برابر عوامل تخریب‌گر خارجی، می‌تواند به کشورها یاری رساند تا به جای درهم‌شکستن بر اثر طوفان فشارهای اقتصادی، با انعطاف‌پذیری مانع اثرگذاری این عوامل مخرب شوند.

نویسنده: آرش شمسی

منابع:

ایسنا

ویکی‌پدیا

روزنامه اطلاعات

انتخاب

نو اندیش

اشتغال و تولید و اقتصاد مقاومتی - اقتصاد مقاومتی تولید اشتغال - اقتصاد مقاومتی در ایران - اقتصاد مقاومتی چیست؟ - برون گرا بون اقتصاد مقاومتی - تاریخچه اقتصاد مقاومتی - تفاوت اقتصاد مقاومتی با ریاضت اقتصادی - تفاوت اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی - درون زا بودن اقتصاد مقاومتی - درون زا و برون گرا بودن اقتصاد مقاومتی - مفهوم اقتصاد مقاومتی