هر دستگاه کولر ، آب مصرفی یک نفر را می‌بلعد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، این در حالی است که میانگین تولید آب در این استان تنها ٣‌هزار و ٤٠٠ لیتر بر ثانیه معادل ١٠٩‌میلیون مترمکعب در ‌سال است. یک حساب کتاب سرانگشتی به خوبی نشان می‌دهد که آب تولید‌شده در این استان جوابگوی نیاز هرمزگانی‌ها نبوده و آنها با کسری حدود ٦٠٠‌میلیون لیتر بر ثانیه آب مواجه هستند اما آنها توانسته‌اند میزان هدررفت منابع آب‌شان را به زیر میانگین کشوری برسانند. البته این تنها یک بعد ماجراست و آنها در یک اقدام متفاوت و تازه قرار است فضای سبز خانه و محله‌شان را با آب مازاد کولرها آبیاری کنند. جالب است بدانید هر کولر آبی روزانه چیزی حدود ٢٠٠ لیتر آب مصرف می‌کند که این رقم چیزی حدود سرانه مصرف روزانه آب برای هر ایرانی است؛ به عبارت دیگر کولرها نفر اضافه خانوارها در مصرف آب هستند!

صرفه‌جویی روزانه تا ١٥٠ لیتر آب با طرح ابتکاری هرمزگانی‌ها

«بندرعباس دیگر آبی ندارد.» نزدیک به دو دهه خشکسالی و کم‌آبی در هرمزگان موجب خشک‌شدن ٣٦٥حلقه چاه آب آشامیدنی، ١٨ دهنه چشمه و قنات، ١٠٠ حلقه چاه و کاهش آب ١٣٥ حلقه چاه شده است.

بر اساس اعلام شرکت آب و فاضلاب این استان، آب‌های سطحی بندرعباس در سال‌های گذشته بشدت روند نزولی داشته و برای تأمین آب آشامیدنی اهالی جنوبی‌ترین استان ایران مسئولان دست به دامن آب‌شیرین‌کن‌ها شده‌اند. هر چند که آمارها از رشد ٥٢‌درصدی بارندگی‌ها در استان هرمزگان نسبت به ٥٠‌سال گذشته خبر می‌دهد؛ اما باز هم این استان در میان کم‌بارش‌ترین استان‌های کشور جا خوش کرده است.

براساس اطلاعات ایستگاه‌های باران‌‌سنجی شرکت مدیریت منابع آب ایران، بارندگی‌های هرمزگان امسال از مرز ٢٤٢ میلی‌لیتر گذر کرده و با وجود این طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب هرمزگان متوسط بارندگی‌های این استان ٢٠ تا ٣٠‌درصد کمتر از متوسط کشوری است.

به دنبال بروز بحران کم‌آبی در ١١ شهر بندرعباس، خمیر، تازیان پایین، سیریک، رویدر، بستک، جناح، فرامرزان، سردشت، گوهران و کروک مدیریت مصرف در هرمزگان بیشتر از هر زمانی دنبال می‌شود. هرمزگانی‌ها که توانسته‌اند هدررفت منابع آبی‌شان را تا ١٩,٤‌درصد یعنی کمتر از رقم نرمال صنعت آب و فاضلاب (٢٠درصد) و متوسط کشوری (٢٥.٥‌درصد) کاهش بدهند؛ حالا قرار است که از ظرفیت آب خروجی کولر برای آبیاری فضای سبز و سیستم بهداشتی ساختمان‌ها استفاده کنند. طرحی که به تصویب کمیته تخصصی سازمان نظام مهندسی هرمزگان رسیده به صورت پایلوت در ساختمان ستاد شرکت آب و فاضلاب اجرایی شده و ماهانه بیش از ٤‌هزار لیتری کاهش مصرف را به همراه داشته است.

آن‌گونه که رضا هنرخواه، مدیر دفتر فنی و خدمات فنی و مهندسی آب و فاضلاب هرمزگان گفته است، پیش‌بینی می‌شود که در یک ماه آینده این طرح وارد فاز عملیاتی شود و در مرحله نخست آن خانه‌های دارای ١٠ واحد و بالاتر از آن در بندرعباس موظف به تجهیز ساختمان برای ذخیره‌سازی آب خروجی کولر‌هایشان شوند.

به گفته این مقام مسئول در شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان اجرایی‌شدن این طرح در خانه‌های یک‌خوابه به ذخیره و صرفه‌جویی روزانه ٥٠ لیتر، در خانه‌های دو خوابه ٧٥ لیتر، خانه‌های سه خوابه ١٠٠ لیتر و خانه‌های چهار خوابه بیش از ١٥٠ لیتر منجر می‌شود؛ منابع آبی که می‌توان از آن برای آبیاری فضای سبز و فلش‌تانک‌ها استفاده کرد.

این مقام مسئول در خصوص میزان آب مصرفی برای آبیاری فضای سبز در استان هرمزگان گفت: در حال حاضر شهرداری برای آبیاری فضای سبز ٢٠٠ لیتر آب در ثانیه استفاده می‌کند که با اجرایی‌شدن طرح کمربند سبز این میزان به ٦٠٠ لیتر در ثانیه افزایش می‌یابد که تامینش برای استان هرمزگان با این منابع آبی بشدت سخت است.

هنرخواه هدف از اجرای این طرح را جلوگیری از هدررفت آب و استفاده از این ظرفیت (بویژه در فصول گرم سال) در آبیاری فضای سبز، سیستم بهداشتی و مصارف شست‌وشو عنوان کرد و با اشاره به محدودیت منابع آبی استان و هزینه‌های کلان تولید، انتقال و توزیع آب، گفت: با وجود این محدودیت‌ها به دلیل عدم اجرای طرح تفکیک لوله‌های آب شرب و بهداشتی از غیرشرب، حجم قابل توجهی از منابع آبی صرف آبیاری فضای سبز و استفاده در سیستم‌های بهداشتی ساختمان‌ها مانند فلش تانک‌ها می‌شود که با اجرای این طرح در این بخش‌ها هدررفت آب نخواهیم داشت.

به گفته این مقام مسئول شرایط جوی خاص، گرمای شدید هوا، رطوبت بالا و استفاده از کولرهای گازی و سایر سامانه‌های تهویه مطبوع در شهرهای ساحلی ازجمله دلایلی است که اجرای این طرح را در این شهرها ضروری می‌سازد.

اما طرح‌های مدیریت مصرف آب در همسایه خلیج‌فارس به همین مورد ختم نمی‌شود و آن‌گونه که هنرخواه می‌گوید: استفاده از آب خاکستری (پساب) نیز از دیگر ظرفیت‌های ممکن و قابل استفاده در آبیاری فضای سبز و سیستم‌های بهداشتی است که دستورالعمل آن نهایی شده و در صورت تحقق این طرح، مقدمات اجرایی آن به‌زودی برای اجرا در مجتمع‌های مسکونی فراهم می‌شود.

آبیاری فضای سبز معادل نیمی از مصرف کل سالانه آب می‌خورد

براساس آمار اعلامی از سوی وزارت نیرو سالانه حدود ٥٢٢‌میلیون مترمکعب برای آبیاری فضای سبز در کشور مصرف می‌شود که معادل نیمی از آب شرب مصرفی در کشور است.

براساس اعلام هدایت فهمی کارشناس منابع آبی وزارت نیرو استفاده از آب شیرین‌کن‌ها در منطقه خلیج‌فارس از ظرفیت بالایی برخوردار نیست. با این وجود، به دلیل شرایط بحرانی منابع آبی در هرمزگان مجوز شیرین‌سازی یک‌میلیون مکعب آب به بخش خصوصی داده شده است. او به وضع نه‌چندان مناسب ذخایر سدهای استان هرمزگان اشاره کرد و گفت: درحال حاضر وزارت نیرو ٩ سد با حجم مخزن ٧٩٤‌میلیون مترکعب در این استان را دارد که میزان پرشدگی آب در آنها حدود ٢٥ الی ٣٠‌درصد است؛ درحالی ‌که متوسط کشوری عدد ٥٣‌درصد را نشان می‌دهد.

نگرانی‌های زیست‌محیطی

با این وجود پرویز کردوانی پدر جغرافیای ایران و کارشناس منابع آب معتقد است که استفاده از این آب خروجی کولر به دلیل شوری و حالت قلیایی‌اش ممکن است مشکلاتی را برای فضای سبز به همراه داشته باشد.

او می‌گوید: باید بررسی دقیقی در رابطه با این‌که این آب برای چه نوع پوشش گیاهی می‌تواند مناسب باشد صورت گیرد، در غیر این صورت اجرایی طرحی که قرار است حل بحران آب در کشور کمک کند، خود زمینه‌ساز بحران‌های دیگر زیست‌محیطی می‌شود.

با این وجود مدیر دفتر فنی و خدمات فنی و مهندسی آب و فاضلاب هرمزگان این ادعای کردوانی را رد کرده و توضیح می‌دهد: بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد که آب خروجی کولر شور نبوده و تنها یک آب مقطر بدون املاح است که قادر به جذب املاح مورد نیازش از خاک است. املاحی که می‌توان به راحتی از طریق کودهای مناسب آن را به خاک تزریق کرد. به گفته او، PH آب خروجی کولر ٧,١٨‌درصد یعنی ٠.١٨‌درصد بیشتر PH آب خنثی است و به هیچ‌وجه قلیایی نیست.

شاید بد نباشد که بدانید هر دستگاه کولر آبی روزانه تا ٢٠٠ لیتر آب مصرف می‌کند که این میزان از استاندارد مصرف روزانه یک فرد ایرانی نیز بیشتر است. بنابراین می‌توان فرض کرد که هر خانوار (به‌طور متوسط چهارنفره) در صورتی که از یک کولر آبی استفاده کند، گویی یک نفر به سرانه افراد افزوده شده است. نشتی کولرها و تنظیم‌نبودن شناور آنها موجب هدررفت آب می‌شود، بنابراین در ابتدای فصل گرما کولرها باید سرویس شوند و از نشتی‌های شیر تأمین آب کولر، شیلنگ و اتصال‌های مربوط جلوگیری شود. آن‌گونه که کردوانی می‌گوید؛ مسئولان می‌توانند با آموزش‌دادن روش‌های مدیریت مصرف و راهکارهای ساده‌ای همچون استفاده از دوش‌ها و شیر‌های کم‌مصرف، مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

مشترکان خانگی به الگوی مصرف پایبندند

جالب است بدانید عمده هدررفت آب مربوط به شبکه‌های توزیع آب و وضع کلان مدیریت منابع آب است و مشترکان خانگی کمتر در این زمینه مقصرند. براساس آمار ارایه‌شده از مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ٧٦,٥‌درصد مشترکان شهری الگوی مصرف آب را رعایت می‌کنند.

به گفته او، مصرفِ ٧٦,٥‌درصد جامعه شهری کمتر از الگوی مصرف است؛ یعنی کمتر از ٢٠ مترمکعب در هر دوره مصرف می‌کنند؛ ٢٦‌درصد از این مشترکان بین ٢٠ تا ٤٠ مترمکعب مصرف دارند و ١.٩‌درصد از مشترکان نیز بیش از ٤٠ مترمکعب آب در هر دوره مصرف می‌کنند. آن‌گونه که این مقام مسئول اعلام کرده؛ مصرفِ ٥٢.٤‌درصد از مشترکان روستایی مطابق با الگوی مصرف است، یعنی کمتر از ١٥ مترمکعب مصرف می‌کنند؛ ٣٢.٥‌درصد بین ١٥ تا ٣٠ مترمکعب و ٣١‌درصد نیز بیش از ٣٠ مترمکعب آب مصرف می‌کنند.