برخورد با بورسی‌های غیر شفاف

شفافیت، معیارها و استاندارهایی دارد که مشخص هستند، یعنی بر اساس همین معیارها و استانداردها خود سازمان بورس رتبه بندی شرکت‌هایی را که دستورالعمل‌های شفافیت را رعایت می‌کنند، انجام می‌دهد و بر اساس همین معیارها شفافیت را اعلام می‌کند. شاید بتوان شفافیت را مهم‌ترین رکن و عنصر بازار سرمایه دانست. در واقع، با ارائه دقیق و به موقع اطلاعات است که می‌توان اعتماد مردم به سرمایه‌گذاری را در سهام جلب کرد. شفافیت دارای سه ویژگی مهم است، یعنی دسترسی همگانی و یکسان، قابلیت اتکا به اطلاعات و مفید بودن اطلاعات. این سه مورد شاخص‌های کلیدی هستند که بر شفافیت اطلاعاتی تاثیر می‌گذارند. اگر این سه مورد رعایت شود بحث شفافیت تحقق پذیر می‌شود. با توجه به اینکه سازمان بورس برای تقدیر و تشویق شرکت‌های شفاف تصمیم به معرفی این شرکت‌ها گرفته است به نظر من این راهکار خیلی موثر نخواهد بود، چرا که اکنون ما در محیطی فعالیت می‌کنیم که این تشویق‌ها بر قیمت‌ها و فعالیت سیستم تاثیر بسیار مثبتی نخواهد داشت. اگر قرار است تاثیری بر شفافیت داشته باشیم باید برخوردها هم به صورت ایجابی باشد و هم سلبی. در این صورت می‌توان شفافیت را به صورت کامل به اجرا در آورد. اگر شرکتی بخواهد کاملا شفاف عمل کند، کار سختی نیست؛ فقط کافی است دستورالعمل‌های انضباطی و دستورالعمل‌های افشا را به درستی و با جزئیات انجام دهد که در این صورت دسترسی همگانی به اطلاعات برای همه ذینفعان وجود خواهد داشت.. شرکت‌هایی که همیشه دارای مشکل اخلاقی هستند، از موضوع شفایت سوء استفاده می‌کنند، اطلاعات مخدوش و غیر مرتبط ارائه می‌دهند و با این کار خود باعث می‌شوند سرمایه‌گذاران با مشکل مواجه و دچار ضرر و زیان شوند. به نظر من برای این گونه شرکت‌ها ابزارهای تشویقی تاثیر گذار نخواهد بود و آنها در جهت شفافیت حرکت نخواهند کرد. در هر صورت تهیه‌کنندگان و ارائه‌کنندگان اطلاعات باید به‌خوبی نقش خودشان را در جامعه برای استفاده صحیح از اطلاعات بپذیرند. با هرگونه کوتاهی و دستکاری اطلاعاتی باید برخورد جدی شود تا این کار تکرار نشود. تا کنون از طرف متولیان سازمان بورس معیار روشنی برای اندازه‌گیری، میزان شفافیت و مقدار اطلاعاتی که باید ارائه شود، ارائه نشده است. از طرفی حتی همین معیارهایی هم که وجود داشته از طرف ناشران اوراق بهادار و افرادی که باید اطلاعات را منتشر کنند به صورت کافی و کامل اجرا نشده است. به رغم کوتاهی‌هایی که در انجام شفافیت اطلاعاتی بوده متاسفانه برخوردی صورت نگرفته است. بنابراین به نظر می‌رسد برخورد قاطعانه با اشخاص حقیقی یا حقوقی که با مبانی شفافیت اطلاعاتی مشکل دارند یا قوانین این موضوع را رعایت نمی‌کنند تاثیر گذارتر از ابزارهای تشویقی است. گزارشگری‌هایی که از طرف شرکت‌ها ارائه می‌شود باید به مرور زمان از طرف یک نهاد متولی سازمان بورس اوراق بهادار پیگیری و معیارهای سفت و سختی برای اجرای آنها تدوین شود تا شفافیت تحقق پیدا کند.