سیاهچاله پرندگان فریدونکنار

مسئول کشتار غیرقانونی پرندگان مهاجر کیست؟

هرساله با سرد شدن هوا نزدیک به یک میلیون پرنده مهاجر از سیبری حرکت کرده و بعد از طی چندین هزار کیلومتر مسافت برای زمستان‌گذرانی موقت وارد تالاب‌ها و آب‌بندان‌های فریدونکنار و سرخرود مازندران می‌شوند.

اما تنها تعداد محدودی از این پرندگان فرصت بازگشت به سیبری و ادامه زندگی را در واپسین روزهای زمستان هرسال پیدا می‌کنند، چون تمامی آسمان فریدونکنار و سرخرود از ابتدای فصل سرما، با تورهای غیرقانونی تا ارتفاع 10 تا 15 متری از سطح زمین شبکه‌بندی شده و نهایتاً این مسافران خسته با گیر افتادن در تور، سربریده روانۀ رستوران‌های معروف تهران و مازندران می‌شوند و در بازار پرنده‌فروشان فریدونکنار به حراج گذاشته می‌شوند.

هیچ تفاوتی هم ندارد که پرندۀ شکارشده غاز باشد یا کشیم یا انواع اردک و مرغابی یا حتی قو! در تالاب‌های فریدونکنار هیچ پرنده‌ای حمایت‌شده نیست و همه آن‌ها از یک کنار از دَم تیغ شکارچیان می‌گذرند.

خریداران این پرندگان نیز بی‌توجه به این‌که غذایی که می‌خورند می‌تواند احتمالاً آلوده به ویروس مرگبار H5N8 باشد، مشتریان ثابت این بازارند و تمامی ممنوعیت‌های سازمان محیط زیست و دامپزشکی را نادیده می‌گیرند.

این در حالی است که سازمان حفاظت محیط زیست تا این لحظه مجوز صید و شکار هیچ‌گونه پرنده مهاجری را صادر نکرده و تمام مجوزهای موجود مبنی بر شکار پرندگان و به صورت کاملاً محدود است نه زنده‌گیری آن‌ها با تله. بنابراین بر اساس مفاد قانون لازم است که هرنوع تخلف پیگیری شود.

اما چرا این بازار با وجود مخالفت‌های شدید سازمان‌های محیط زیست و دامپزشکی همچنان فعال است؟ و چرا شکارچیان همچنان به‌صورت غیرقانونی به کشتار انبوه پرندگان مهاجر مشغولند؟

دلیل این اتفاق مخالفت مقامات محلی با تعطیلی این بازار به بهانه حمایت از اشتغال و درآمدزایی افراد است. درواقع این مقامات محلی با مخالفت در برابر تعطیلی این بازار نقص خودشان را در ایجاد اشتغال برای مردم محلی لاپوشانی می‌کنند و هزینۀ کاستی‌ها و نقایص خود را از جیب سازمان محیط زیست و دامپزشکی درمی‌آورند.

در این میان فرماندار فریدونکنار نیز معتقد است که بازار پرنده‌فروشان باید فعال باشد اما در چارچوب قانون. چراکه به گفتۀ او وقتی مجوز شکار صادر می‌شود باید اجازه و امکان فروش نیز وجود داشته باشد.

در همین راستا قرار بر این بوده است که با برگزاری جلساتی با حضور مسئولان محیط زیست، تشکل‌ها و دامگاه‌داران فریدونکنار در فرمانداری فریدونکنار، نتیجه‌ای برای تعامل میان صیادان و مسئولان محیط زیست حاصل شده و گامی مؤثر در جهت ساماندهی شکار و صید پرندگان مهاجر در سال جاری در این شهرستان برداشته شود، اما دامگاه‌داران فریدونکنار نه تنها از حضور در این جلسات مصالحه خودداری کرده‌اند بلکه حتی با تهدید به ایجاد اغتشاش در صورت جلوگیری دولت از فعالیتشان، بر موضع خود پافشاری کرده‌اند.

درحقیقت در این میان دست سازمان محیط زیست از حل این معضل کوتاه است و قضیه برای حل شدن به شورای تأمین استان سپرده شده است، اما متأسفانه در شورای تأمین نیز با قانون‌شکنی گسترده‌ای از جانب مقامات محلی و فرماندار روبرو هستیم.

اما خبر بدتر این است که به تازگی بازار لنگرود نیز دقیقاً پا جای پای بازار فریدونکنار گذاشته است و همان راه را در پیش گرفته است. می‌توان به‌راحتی پیش‌بینی کرد که با اقدامات دیرموقع مسئولان این بازار نیز به زودی به یک فریدونکنار دوم بدل خواهد شد.

در بازدیدی که توسط یکی از فعالان محیط زیست گیلان از بازار روز لنگرود در ظهر شنبه 15 مهر 96 به‌عمل آمده است، لاشه بیش از 100 قطعه از انواع پرنده از جمله : خوتکا ، فیلوش ، اردک‌های سرسبز ، ارده‌ای و پرندگان زنده‌گیری‌شده‌ای مثل ابیا ، پاشلک بزرگ ، گیلانشاه حنایی و.... مشاهده شده است.

این بازار در راسته ماهی فروشان لنگرود واقع شده و برخی از مغازه‌ها در کنار افراد دست فروش اقدام به خرید و فروش پرندگان مهاجر می‌کنند.

مکانیزم فروش پرنده‌ها در این بازار توسط یک سماک و با قیمت‌گذاری (به اصطلاح چوب زدن) انجام می‌شود.

باز هم باید یادآور شد که از دست سازمان حفاظت محیط زیست به‌تنهایی کاری برنمی‌آید. پایش مداوم مراکز عرضه و فروش غیرقانونی پرندگان مهاجر نقش بسزایی در کاهش عرضه و کنترل بازار خواهد داشت که یگان حفاظت محیط زیست استان‌ها به تنهایی قادر به کنترل این مسئله نیست و به همکاری نیروی انتظامی، دستگاه قضایی و پشتیبانی مردم نیاز دارد.

گزارش: غزال غضنفری