طرح توسعه بندر چابهار و دستاوردهای جغرافیایی سیاسی آن برای منطقه

دهلی نو - ایرنا - تحلیلگران سیاسی و اقتصادی همه بر این نکته اتفاق نظر دارند که پروژه توسعه بندر چابهار ایران در بلند مدت به دنبال تغییر وضعیت جغرافیایی- سیاسی در منطقه است.

به گزارش ایرنا، در برنامه توسعه فاز اول بندر شهید بهشتی چابهار که آبان ماه با حضور حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و نمایندگان هند و افغانستان و سایر کشور ها افتتاح شد، هند در مرکز این پروژه قرار دارد زیرا دهلی نو می خواهد از طریق بندر چابهار، روابط تجاری خود را بدون نیاز به پاکستان افزایش دهد.
هند در فاز اول بندر چابهار اداره دو اسکله این بندر را با سرمایه گذاری 85 میلیون دلاری و درآمد 23 میلیون دلاری به مدت 10 سال بر عهده خواهد داشت. این امر یک کریدور حمل و نقل را در میان سه کشور با استفاده از بندر چابهار به عنوان یکی از مراکز منطقه ای برای حمل و نقل دریایی در ایران ایجاد می کند.
این علاوه بر پروژه حمل و نقل چند منظوره کالا و مسافران در سراسر سه کشور است. پیش بینی می شود تا پایان سال 2018 این بندر عملیاتی شود و دهلی نو متعهد به ایجاد یک منطقه تجارت آزاد در اطراف بندر چابهار و در نهایت تکمیل این پروژه از طریق خط راه آهن 1،6 میلیارد دلاری به زاهدان شده است.
در حال حاضر هند از راه تجاری موجود در این بندر برای حمل و انتقال بیش از 1.1 میلیون تن گندم به افغانستان استفاده می کند. اولین محموله 15 هزار تنی گندم هند در یازده نوامبر امسال (نهم آبان ماه) از بندر کاندلا و از طریق بندر چابهار به زرنج در افغانستان ارسال شد.
سوشما سواراج وزیر امور خارجه هند یک روز پیش از افتتاح این طرح در حالی که از روسیه باز می گشت برای بررسی پروژه چابهار وارد تهران شد.
برای مهم نشان دادن افتتاح فاز اول بندر چابهار، هند 'ار پونیاه آیاپان رادا کریشان' وزیر دارایی و کشتیرانی خود را به ایران اعزام کرد.
هند، ایران و افغانستان در حال تلاش برای توسعه یکپارچه زیرساخت های ارتباطی از جمله بندر ها ، جاده ها و شبکه های راه آهن جهت ایجاد فرصت های بیشتر برای دسترسی به بازارهای منطقه ای و ادغام اقتصادهای خود هستند.
هند تاکنون بزرگراه زرنج- دلرام را در افغانستان که تجارت زمینی را به کابل و در نهایت فراتر از آن به آسیای مرکزی تسهیل می بخشد تکمیل کرده است.
توجه به این نکته ضروری است که در زمانی که چین با اجرای طرح یک جاده - یک کمربند تلاش می کند مرزهای کشور ها را در نوردد، هند و دیگر کشور های منطقه به دنبال افزایش ارتباطات منطقه ای خود هستند.
تضعیف کردن نقش پاکستان در تجارت میان هند و افغانستان از جمله اهداف اصلی دهلی نو و کابل در پروژه بندر چابهار است.
عبدالله عبدالله رئیس اجرائی دولت وحدت ملی افغانستان قبلا در این خصوص اظهار نظر کرد: پیش از این افغانستان به شدت به مسیر زمینی از طریق کراچی برای تجارت با هند احتیاج داشت. اما اکنون شرایط تغییر کرده است و این تجارت از طریق بندر چابهار انجام خواهد شد.
برای کابل، غلبه بر وابستگی خود به اسلام آباد، یکی از اولویت های مهم سیاست خارجی است و برای دهلی نو، تقویت ارتباط با کابل مهمترین هدف برای حفظ همکاری های چندجانبه جهت ظرفیت سازی بلند مدت در این کشور جنگ زده است.
در این بین ایران تلاش کرده است متحد دیرین خود را مانند گذشته در کنار خود داشته باشد بنابراین تهران به اسلام آباد اطمینان داده است که اجازه نمی دهد هند و یا هر کشور دیگری از چابهار علیه پاکستان استفاده کنند.
برای ایران توسعه بندر چابهار با کمک های بین المللی یک حرکت بسیار نمادین است تا به آمریکا که در همه حال علیه این کشور فعالیت ثابت کند که تهران دیگر منزوی نیست.
پس از آن که تهران در سال 2015 برای محدود کردن برنامه های هسته ای خود در برابر لغو تحریم های تحمیلی اقتصادی با واشنگتن و پنج قدرت دیگر برجام را به امضا رساند، پیشرفت پروژه چابهار با سرعت بیشتری انجام شد ، زیرا توافق هسته ای به ایران اجازه داد تا با هند، چین، و اروپا در زمینه سرمایه گذاری و عرضه تجهیزات وارد مذاکره شود.
دیدار نخست وزیر هند، نارندرا مودی، در ماه مه سال 2016 از ایران نیز دیدگاه های دو طرف را نسبت به اهداف خود در پروژه چابهار بر اساس زمان بندی دقیق آشکار کرد.
اکنون، وزیر راه و شهرسازی ایران در هند است تا با ترغیب بخش خصوصی این کشور روند تجاری سازی این تنها بندر اقیانوسی ایران را تسریع بخشد.
وزیر راه و شهرسازی صبح امروز چهارشنبه بیستم دی در راس هیاتی متشکل از معاونان و فعالان بخش خصوصی برای ارتقای همکاری های دوجانبه در حوزه حمل و نقل و در راس آن ایجاد تحول در بازاریابی بندر چابهار وارد دهلی نو شد.
وی با توضیح امکانات بالقوه و بالفعل ایران در حوزه حمل و نقل دریایی، جاده ای و ریلی قصد دارد هر چه سریعتر این بندر را عملیاتی کند.
با توجه به موقعیت راهبردی بندر چابهار، باید دید برنامه های هند برای توسعه همکاری های خود در این حوزه تا چه میزان پاسخگوی اشتیاق ایران برای توسعه فعالیت های بازاریابی بین المللی برای بندر چابهار خواهد بود.
آساق**1424**وحیده دینداری**1663**انشار دهنده: خسرو حسینی