تعریف بانکداری الکترونیک و بررسی بخش های آن در ایران و جهان بخش دوم

تعریف بانکداری الکترونیک و بررسی بخش های آن در ایران و جهان بخش دوم

جهت مشاهده بخش اول این مقاله می توانید از اینجا اقدام نمائید.

با ورود به WTO باید هرچه سریعتر با ایجاد نظام بانکداری الکترونیکی زمینه را برای تبادلات مالی به شیوه الکترونیکی و در محیطی امن برای تبادل اطلاعات ایجاد کرده و همگام با دیگر کشورهای عضو این سازمان جایگاه کشور را محکم سازیم.

بحث ورود به دنیای دیجیتال و بهره‌گیری از ابزارها و افزارهای این فضا اختیاری نیست و با توجه به فراگیر شدن آن به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار دانایی محور جوامع و همچنین ورود به جامعه جهانی اطلاعات، اجبار در پذیرفتن آن اجتناب‌ناپذیر است.

بانکداری اینترنتی

ترجمه و تلخیص : دکترعلی حسی‌زاده ( معاون پژوهشی پژوهشکده پولی وبانکی- بانک مرکزی ج.ا.ا.)
فروغ پورفرد ( کارشناس ارشد اقتصاد و کارشناس پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی- بانک مرکزی ج.ا.ا.)

۱- تاریخچه چک الکترونیک در بانکداری الکترونیک (E-Check)
پذیرش چک از طریق بانک‌ها، مشکل‌آفرین است. در ابتدا، بانکداران نمی‌دانستند که چگونه چک‌های کاغذی را برای وصول در تاریخ سررسید چک، از سایر بانک‌ها جمع‌آوری کنند و برای جمع‌آوری این چک‌ها، تحصیلدارهایشان را به بانک‌های دیگر می‌فرستادند و این امر نه فقط باعث می‌شد تا وقت زیادی گرفته شود؛ بلکه از نظر شرایط امنیتی نیز نگران کننده بود. از این‌رو، چک‌های کاغذی که انتخاب میلیون‌ها نفر در جهان است، به سمت الکترونیک شدن سوق یافت. چک‌های الکترونیک از چک‌های کاغذی کارآمدتر و راحت‌تر می‌باشند. قبول چک‌های کاغذی برای بازرگانان مشکل آفرین است، و با قبول نکردن یک چک در معامله، بازرگانان باید ریسک از دست دادن معامله را بپذیرند در رابطه با چک‌های الکترونیک، هزینه‌هایی که در چک‌های کاغذی دیده می‌شود، وجود ندارد. این هزینه‌ها، شامل: هزینه‌های قابل توجه در بکارگیری چک‌های کاغذی، کنترل تقلب و بازبینی چک‌ها و همچنین هزینه‌های بازیافت رقم‌های برگشتی پرداخت نشده به وسیله چک است.
در حال حاضر، سیستمی برای تبدیل چک‌های کاغذی به چک الکترونیک وجود دارد. این سیستم، LML Payment System نام دارد. در این سیستم، مشتری چک کاغذی را در مرحله خرید ارائه می‌کند. چک از طریق یک دستگاه چک‌خوان گرفته شده و اطلاعات حساب بانکی همراه با مبلغ چک گرفته می‌شود و به عملیات الکترونیکی تبدیل می‌گردد. از این طریق، معامله مورد موافقت قرار می‌گیرد و یا رد می‌شود. این عمل، شبیه عملCredit Card است، و به طور الکترونیکی ، برای تسویه و پرداخت مشتری بکار می‌رود.

به این عمل، اصطلاحاً Electronic Check Conversion گویند. از جمله مشخصه‌های این سیستم، می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
* امکان ارائه مجدد چک‌های الکترونیکی(شامل چک‌های برگشتی).
* بازبینی چک‌های الکترونیک، به‌گونه‌ای که بازبینی چک‌های کشیده شده در بانک اطلاعاتی، با تقلیل یافتن تعداد چک‌های اشتباهی که توسط مشتری دریافت می‌شود، خسارت وارده به آنها را کاهش می‌دهد.
* سرویس وصول چک‌ها در بانکداری الکترونیک (Check Collection)
* وجوه را با سرعت بیشتری در دسترس قرار داده و حداکثر ظرف ۴۸ ساعت، به حساب مشتری گذاشته می‌شود و نیز شناسایی چک‌های برگشتی را ظرف ۴۸ ساعت انجام می‌دهد.
* هزینه‌های وصول و درصد ریسک‌پذیری را کاهش می‌دهد.
این سیستم قادر است، گزارشاتی – هم به صورت ریز و هم به صورت کلی- در دسترس مشتری قرار دهد. این گزارشات می‌توانند در هر زمان تولید شوند، خواه برای تسویه حساب‌ها در پایان روز و یا به منظور استعلام و رسیدگی در طول روز. گزارش‌های ریز، شرح جزئیات عملیات را با ذکر: نوع پردازش آن، شماره مجوز و موقعیت و مقدار، نمایش می‌دهد. گزارش خلاصه نیز مواردی چون: نرخ بازار، بدهکاران و بستانکارها را نشان می‌دهد.
سیستم دیگر در زمینه چک‌های الکترونیکی، عبارت ازPay By Check است. این سیستم، پیشگام در صنعت اینترنتی می‌باشد و به طور پیوسته عملیات بلادرنگ (لحظه‌ای) را از سال ۱۹۹۷ پردازش می‌کند. این سیستم امکان پرداخت بهای کالاها و خدمات به وسیله چک را – که بیشتر از طریق اینترنت، فاکس یا تلفن و به صورت بلادرنگ است- ارائه می‌دهد و کلیة قوانین محافظتی و آیین‌نامه‌های بانکداری را در بردارد. این سیستم، معاملات شما و حتی میزان پولی که می‌توانید در حسابتان قرار دهید را محدود نمی‌سازد و هزینه آن- فارغ از نوع معامله- فقط یک اجرت بسیار نازل برای هریک از معاملات شما می‌باشد.
در این سیستم، دو نوع حساب پیشنهاد می‌شود: حساب‌های Basic برای معاملات کوچک الی متوسط و حساب‌های Professional که برای معاملات متوسط تا بزرگ طراحی شده‌اند. هر دو حساب، شامل آن سطح دسترسی می‌باشد که قادر خواهید بود تا جزئیات حسابتان را مشاهده نمائید.
الف- از جمله مشخصات حساب نوع Basic می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
* وجوه به وسیله چک‌های کاغذی که با پست الکترونیک ارسال شده‌اند، در هر روز تسویه گشته و اجازه پذیرفتن سهل و آسان چک‌ها از طریق: اینترنت، تلفن و یا فاکس فراهم می‌گردد.
* دارای یک جست‌وجوگر دقیق در: Transit Number , Bank Routing است.
* به هیچ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری اضافی نیاز ندارد.
* مقایسة لیستی از عملیات انجام شده در مورد مشتری، طی ۱۴ روز اخیر را امکان‌پذیر می‌سازد.
* اطلاع فوری از تراکنش‌ها، به وسیله پست الکترونیک را فراهم می‌کند.
ب- موارد زیر نیز از مشخصات نوع دوم حساب‌ها می‌باشد:
* وجوه به وسیله چک کاغذی پست الکترونیک شده و در همان روز تسویه می‌گردد و یا توسط یک اتاق پایاپای الکترونیک ( Automated Clearing House(ACH))، به یک حساب چک بانکی گذاشته می‌شود. شایان ذکر است که برای این منظور، پردازش الکترونیک چک( Electronic Check Processing (ECP).) نیز لازم است. البته پردازش الکترونیکی چک بستگی به نیازی است که وجود دارد. عملیات پردازش، از طریق شبکه ((ACH که منطبق بر قوانین بانکداری (NACHA) است- به منظور نگاهداری سپرده‌ها و پرداخت، نتایج تحقیقات فدرال را در مورد چک‌ها و پرداخت‌های الکترونیکی اعلام می‌کند.
* امکان پذیرفتن چک از طریق: اینترنت، فاکس یا تلفن.
* امکان رمزنگاری کامل با (SSL) .
* اطلاع فوری تراکنش از طریق پست الکترونیک.
* امکان دسترسی به تمام سرویس‌های (ITI)، که شامل: Address Trace , Bank Trace Phone Trance و Rock Lock Box است.
به طوری که:
Phone Trance- یک آدرس فیزیکی برای شماره تلفن معین تولید می‌کند. این سرویس در بازبینی یک امکان فیزیکی، یا در فن بازاریابی، بسیار باارزش است.
Routing Number- تولید می‌کند که کاربرد زیادی در بازبینی وجوه دارد.
Address Trace- آدرس مشخص شده در فرم مشتری را با آدرس موجود در بانک اطلاعاتی مقایسه می‌کند.
Rock Lock Box- به هر مشتری این اجازه را می‌دهد که به صورت الکترونیکی چک‌های NSF را مجدداً ارائه کند. این سرویس شامل گزارشاتی است که جزئیات گردش هر چک را گزارش می‌دهد و همه محاسبات به صورت اتوماتیک می‌باشد.

جهت مشاهده بخش اول مقاله تعریف بانکداری الکترونیک و بررسی بخش های آن در ایران و جهان می توانید از اینجا اقدام نمائید.

آموزش بانکداری - اخبار - استفاده از بانکداری الکترونیک - بانکداری - بانکداری الکترونیک - مزایای بانکداری الکترونیک - مقالات بانکداری - مقالات علمی