سکوت سرشار از ناگفتههاست؛ ناگفتههای رازآمیز عاشقانهای که به زبان نمیآیند و فقط با ایما و اشارههای عاشقانه درک میشوند اما این همه ماجرا نیست…
گاهی سکوت نیمه دیگرش را نشان میدهد؛ سکوتی که من اسم آن را «سکوت سمی» میگذارم، چیزی شبیه «بیمحلی» یا «بیتوجهی».
البته گاهی انگیزههای این سکوت آنقدر ناآگاهانه است که فرد سکوتکننده خودش هم دلیل آن را نمیداند. تشخیص این سکوت بسیار ساده است، کافی است به متوسط زمانی که صرف صحبت دوطرفه میشده، دقت کنید.
خیلی وقتها سال به سال که از شروع یک رابطه عاشقانه میگذرد، زمانهای اختصاصیافته به صحبت کمتر میشود. صحبت نکردن یک سازوکار دفاعی ناکارآمد است. واضح است که هر چقدر دو نفر بیشتر با هم صحبت کنند، بیشتر متوجه تفاوتهای فکری همدیگر میشوند.
بدون صحبت میتوان تصویر خیالانگیزتری از معشوق در ذهن پروراند اما صحبت ریسمانی است که ما را به سمت واقعیت معشوق نزدیک میکند. ما برای نزدیک شدن به همدیگر چارهای نداریم جز اینکه با هم صحبت کنیم.
اگر تفاوتهایی هم با هم داریم، بهتر است آنها را بدانیم تا اینکه سر خود را در برف فرو و واقعیت را انکار کنیم. ناپختهترین رویکرد این است که «تصویر خیالی» را به واقعیت معشوق ترجیح دهیم. اینجاست که ناآگاهانه تصمیم میگیریم رابطه را به سکوت بگذرانیم و خود را وارد چالشهای آن نکنیم.
آنهایی که چالشهای طبیعی رابطه را تاب نمیآورند و به سکوت پناه میبرند، روزبهروز فاصله بین خود و معشوق را بیشتر میکنند. به محض اینکه رابطه کلامی تا حدی رنگ و بوی «کشمکش» میگیرد، میگویند: «اصلا ولش کن!» شاید هیچ چیز به اندازه این «سکوتهای سمی» به یک رابطه آسیب وارد نکند.
این سکوت مصداق خشونت منفعل است. اگر خشم به صورت مستقیم ابراز شود، به آن پرخاشگری و اگر غیرمستقیم ابراز شود «خشونت منفعل» گفته میشود. کسی که خشونت منفعل دارد را نمیتوان محکوم کرد یا مثلا نمیتوان در هیچ دادگاه خانوادهای طرح دعوی کرد که همسرم نسبت به من خشونت منفعل دارد.
این نوع رفتار قابلاثبات و حتی گاهی قابل طرح دعوی نیست اما تاثیر زیانآورش در رابطه میتواند از پرخاشگری بیشتر باشد. رابطه عاشقانه یعنی صحبت و مذاکره و نترسیدن از چالشها. مشکلات ارتباطی اگر قابلحل هم نباشند، قابل صحبت کردن هستند.
هر رابطهای به «سمزدایی» نیاز دارد. سمزدایی در رابطه یعنی شروع دوباره صحبت و مجادله و بررسی سوءتفاهمها در عین حفظ احترام و صمیمیت. صحبت کار سختی است. آنهایی که تاب صحبت دارند، باغ زناشویی مبارکشان باد!