ساخت اکثر حمام‌های تاریخی اصفهان در دوره صفویه

به گزارش ایسنا، در گذشته در همه جای ایران حمام عمومی وجود داشت و اهالی محل حداقل هفته‌ای یک بار به منظور نظافت به حمام می‌رفتند، با این تفاوت که مردان قبل از طلوع آفتاب تا ساعت هشت صبح حمام می‌گرفتند و از آن ساعت تا ظهر و حتی چند ساعت بعد از ظهر حمام در اختیار زنان بود.

امروز هم حمام عمومی با اندک تفاوت‌هایی در اکثر نقاط ایران وجود دارد با این تفاوت که در حمام‌های قدیم از خزینه استفاده می‌شد ولی در حمام‌های عمومی جدید دوش‌های متعدد جای خزینه را گرفته‌اند.

البته آنچه از گرمابه‌های سابق باقی مانده امروزه به عنوان اماکن دیدنی و گردشگری شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد، حمام‌هایی که به ندرت پیش می‌آید در ساخت و طراحی شبیه یکدیگر باشند و همین امر علت اصلی جاذبه آن‌هااست.

هرچند در تمامی حمام‌ها بخش‌هایی وجود دارد که همگی از ساختاری یکسان برخوردار هستند اما سلیقه معمار زمان در نقاشی دیوارهای آن باعث شده همان نقاط مشترک نیز، به وجه تمایزی زیبا تبدیل شوند.

اصفهان با دارا بودن 12 حمام تاریخی در سطح شهر که امروزه به عنوان مکان‌های تاریخی این شهر شناخته می‌شوند و اکثرشان در عهد صفویه ساخته شده‌اند، به یکی از جاذبه‌های توریستی گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.

البته این تعداد از حمام‌ها در برابر 273 حمامی که فقط در عهد صفویان در اصفهان بنا شده، عددی بسیار کوچک است و باید گفت بخش اعظمی از حمام‌ها هنوز ناشناخته مانده یا درحال مرمت و تعمیر برای تبدیل به مکانی دیدنی است.

همانگونه که مشخص است از قدیم در هر محله چند حمام عمومی وجود داشت تا رسیدگی به وضعیت بهداشتی ساکنان آنجا بهتر انجام گیرد و اینک نیز بسیاری از آن حمام‌ها و گرمابه‌ها هنوز کارکرد خود را از دست نداده و با قوت به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

گرمابه تاریخی دردشت نیز یکی از همین حمام‌های زیبای شهر اصفهان است که در ایام نوروز میزبان مسافران و شهروندانی است که قصد دارند تعطیلات خود را پاکیزه در بازدید از گرمابه‌ها ماندگار کنند.

این حمام که در یکی از محله‌های بسیار قدیمی اصفهان در خیابان ابن سینا واقع شده، در میان بازارچه‌ای قرار دارد که به نام حمام شناخته می‌شود، البته شاید هم اسم گرمابه را از نام بازارچه دردشتی گرفته و بر این بنا نهاده‌اند.

اگر از محلیان آنجا در مورداین گرمابه سؤال کنید ابتدا به شما می‌گویند که منظورتان از نام دردشتی همان حمام «آقا مؤمن» است و همین سؤال به شما چرایی بزرگ داده که سرمنشاء نام حمام به کجا برمی‌گردد.

در زمان شاه عباس و شاه صفی صفوی، درست 500 سال قبل این حمام توسط شخصی به نام آقامومن بنا شد که از معماری متفاوتی نیز برخوردار است، از راهروهای تو در تو تا حوضچه‌های کوچک و بزرگ برای استحمام مردم آن زمان که هرکدام زیبایی منحصر بفرد خود را دارد.

حمام دردشت با اینکه نسبت به دیگر حمام‌های شهر اصفهان از بخش‌های کمتر و فضای کوچک‌تری برخوردار است اما دارا بودن بامی بسیار زیبا و کاشی کاری‌های زرد و لاجوردی رنگش در کنار رنگ فیروزه‌ای حوض‌ها و دیوارهای سفیدش به آن جذابیت دیگری بخشیده است.

از پله‌های حمام که پایین بروی و وارد اتاق شش گوشه‌اش شوی، 4 حوض کوچک دور تا دورش قرار گرفته‌اند و یک حوض نسبتاً بزرگ هم در وسطشان قرار دارد که مشخص است برای پاشویه اولیه و تعویض لباس‌ها تعبیه شده است.

در دو طرفش راهروهایی قرار دارد که هرکدام به سمت محلی مجزا برای استحمام می‌رود، یکی سمت خزینه و دیگری سمت گرمخانه رفته که دراصل فضای اصلی حمام برای شهروندان محسوب می‌شود.

هر یک از محل‌ها توسط فضایی به نام گربه‌رو یا چپیله به یکدیگر متصل می‌شوند، این قسمت دقیقاً زیر گرمخانه قرار گرفته و دارای دالان‌های مختلف بوده و حرارت و دوده‌های داخل را به دودکش‌ها رسانده تا از آنجا خارج شوند.

هرچه در این حمام‌های قدیمی قدم بگذاری بیشتر و بیشتر دلت غرق آرامش می‌شود که یکی از دلایل آن استفاده مکرر از رنگ آبی از تیره تا روشن روی کاشی کاری‌ها و کاشی‌های فیروزه‌ای کف حمام و ترکیب آن با سفید و زردی نوری است که از سوراخ‌های سقف به کف حمام برخورد کرده است.

غفلت از حمام‌هایی که جاذبه گردشگری‌اند

مهناز نعمتی‌زاده درباره زمان کاری حمام دردشت گفت: این حمام از 3 تا 11 فروردین ماه از ساعت 16 الی 20 برای بازدید میزبان عموم شهروندان خواهد بود.

وی با بیان اینکه این مکان تاریخی به تازگی مورد استفاده گردشگری قرار گرفته، افزود: هرچند این قبیل مکان‌ها دارای قابلیت بالای جذب توریست و گردشگر هستند اما بسیاری از آن‌ها هنوز آنطور که باید دیده نشده‌اند.

این راهنمای حاضر در حمام ادامه داد: حمام تاریخی دردشت چند سالی است که به این شکل درآمده تا مورد بازدید عموم شهروندان قرار گیرد و هنوز هم برخی قسمت‌های آن نیازمند تعمیرات است برای همین 2 سال است که به صورت مناسبتی در ایام عید نوروز و هفته اصفهان میزبان علاقه مندان هستیم.ح کرد. البته در مابقی ایام سال فعالیت این حمام تعطیل نشده و سمینارها، همایش‌ها و برنامه‌های مختلفی در این مکان برگزار می‌شود که باعث آشنایی بیشتر مردم با این حمام می‌شود.
انتهای پیام