مجوز اوفک تنها 8 ماه دیگر فرصت دارد/ فقط 3 ایرباس گرفتیم

به گزارش فانوس، در حالی که قرار بود تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی، ۴ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ و تا پایان ۲۰۱۸ نیز ۵ فروند ایرباس ۳۲۱ به ایران ایر تحویل شود، به دلیل ناتوانی وزارت راه و شهرسازی در تأمین منابع مالی خرید هواپیماها، تا کنون تنها ۳ فروند ایرباس ـ شامل ۲ ایرباس ۳۲۰ و یک ایرباس ۳۳۰ ـ وارد کشور شده است که تا رسیدن به ۱۰۰ فروند سفارشی، همچنان ۹۷ فروند فاصله داریم. این در حالی است که اگر ایران ایر توانسته بود منابع مالی لازم را تهیه کند، تا کنون ۷ تا ۱۰ فروند ایرباس در آسمان ایران در پرواز بود.

با این حال اگرچه مجوز دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا (اوفک OFAC) برای همه ۱۰۰ فروند ایرباس، ۸۰ فروند بوئینگ و ۲۰ فروند ای تی آر صادر شده، اما اعتبار زمانی آن تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی (۱۰ دی ۱۳۹۷) است که تنها ۹ ماه دیگر به پایان می رسد. مجوزی که معلوم نیست تا چند ماه آینده با توجه به روی کار آمدن جان بولتون یکی از افراطیون ضد ایرانی به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و نیز تهدیدات ترامپ بار دیگر تمدید شود یا خیر.

فرزانه شرفبافی مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) نیز ۲۵ اسفند ماه ۹۶ که همراه با هیئت دیپلماتیک ایرانی به ریاست سید عباس عراقچی در یازدهمین نشست کمیسیون برجام با حضور کشورهای عضو ۱+۵ (آمریکا، فرانسه، روسیه، انگلستان، چین و آلمان) در وین شرکت کرده بود، در پایان این نشست نه تنها امیدوارانه اظهار نظر نکرد، بلکه در مصاحبه ای کوتاه گفت: در این جلسه درباره مجوزهای اداره خزانه‌داری و دفتر کنترل اموال خارجی آمریکا (OFAC) در بخش هوایی صحبت شد و مشکلات مربوط به لغو تحریم‌ها در بخش هوایی را مطرح کردیم.

این اظهارات مقام ارشد صنعت هوانوردی کشور در حالی است که برایان هوک مدیر بخش سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا در حاشیه نشست اخیر کمیسیون مشترک برجام در وین و پس از حضور در نشستی که شرفبافی مدیرعامل ایران ایر به نمایندگی از وزارت راه و شهرسازی در آن حضور داشت، اعلام کرد: در دولت ترامپ ما هیچ مجوز فروش هواپیما برای ایران صادر نکرده‌ایم. مجوزهایی که قبلاً صادر شده‌اند همچنان اعتبار دارند، ولی ما قصد نداریم اجازه دهیم مجوزهای ما نقشی در فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه داشته باشد.

به نظر می رسد مجموعه این اظهارات غیرامیدوارانه نشان دهنده تلاش آمریکا برای جلوگیری از تمدید مجوز اوفک برای فروش هواپیما از سوی سه شرکت ایرباس، بوئینگ و ای تی آر به ایران باشد.البته نهم دی ماه ۹۶ نماینده شرکت ایتالیایی ـ فرانسوی ای تی آر در نشست خبری ورود هفتمین و هشتمین هواپیمای ای تی آر ۷۲ ـ ۶۰۰ ایران ایر در آشیانه جمهوری اسلامی فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران اعلام کرد: همه ۱۲ فروند باقی مانده تا پایان ۲۰۱۸ به ناوگان هما افزوده می شوند؛ اما این اتفاق رخ نداد چرا که در حال حاضر مهم ترین مشکل ایران ایر، تأمین مالی برای خرید هواپیماهای ایرباس و بوئینگ است.

همچنین از مجموع شرایط چنین به نظر می رسد که ایران ایر به دلیل تلاش برای توسعه پروازهای منطقه ای به کشورهای همسایه، در پی توسعه ناوگان هوایی باریک پیکر است. ترجیح این شرکت از مجموع بیش از ۱۷۰ هواپیمای باقی مانده (بیش از ۹۰ ایرباس و ۸۰ بوئینگ) اولویت دادن به تأمین مالی ایرباس های باریک پیکر (خانواده A ۳۲۰) است؛ به خصوص که بیشتر هواپیماهای بوئینگ برنامه ریزی شده برای خرید، پهن پیکر هستند که برای پروازهای دوربرد کارآیی دارند.

در حال حاضر وزارت راه و شهرسازی توانسته یک شرکت تأمین مالی داخلی وابسته به بانک عامل بخش مسکن را که وزیر راه و شهرسازی نایب رئیس مجمع عمومی این بانک محسوب می شود، برای تأمین مالی خرید هواپیماها متقاعد کند. این در حالی است که این شرکت سابقه چندان مطرحی در زمینه تأمین مالی های بزرگ ندارد و بانک مذکور همچنان در زمینه تأمین مالی وام های خرید و ساخت مسکن با مشکل روبه رو است؛ بنابراین تنها راه باقی مانده برای وزارت راه و شهرسازی و تأمین مالی خرید ۹ فروند ایرباسی که تا پایان سال ۲۰۱۸ (صرفا ۸ ماه آینده) وجود دارد، مذاکره با شرکت های بزرگ تأمین مالی خارجی و بین المللی است. به خصوص که سود تسهیلات لیزینگ خارجی با توجه به نرخ داخلی دلار برای ایران ایر به صرفه تر و اقتصادی تر از سود تسهیلات شرکت های تأمین سرمایه داخلی خواهد بود.