تقاضا را میتوان به اشکال متفاوتی تعریف کرد اما در اینجا مفهوم تقاضا برای یک کالا عبارت است از آن کالا که خریدار به ازای قیمت های متفاوت میتواند آنرا در یک دوره زمانی خریداری کند. برای آنکه تقاضا به درستی انجام شود شرایطی مورد نیاز است که میتوان به مطلوب بودن تقاضا اشاره کرد. تقاضای افراد باید به گونه ای باشد که قرد مصرف کننده توان پرداخت بهای آن را داشته باشد.
برخی از تحلیلگران اقتصادی تقاضا و نیاز و درخواست را یکسان دانسته و گمان میکنند اینها با یکدیگر تفاوت خاصی ندارند. در حالی که درخواست به تمایل یا گرایشی خاص به سمت یک کالا است، درحالی که تقاضا عملی برای خرید کالا است و منعکس کننده تمایل و توانایی خریدار مییاشد.
بیشتر بخوانیم: مهمترین نکات افزایش قیمت طلا
در همین راستا میتوان بیان کرد که برخی از عواما میتوانند بر تقاضای انفرادی افراد تاثیرگذار باشند. از جمله:
۱– قیمت کالای مورد نیاز
برای یک خریدار انفرادی، قیمت کالایی که خواهان آن است میتواند به عنوان یکی از عوامل اساسی و کلیدی باشد. به این صورت که در همین زمینه میتوان گفت که بین قیمت کالا و تقاضا برای آن کالا، یک رابطه عکس وجود دارد. هرچه قیمت یک کالا افزایش یابد میزان تقاضای صورت گرفته نیز کاهش پیدا میکند.
۲– وجود جانشین برای کالا
در صورت وجود جانشینی برای کالای مورد، مصرف کننده میتواند با تغییر شرایط موجود مانند افزایش قیمت، کالای دیگر را به جای کالای مورد نظر خریداری نماید. به عنوان یک مثال ساده میتوان گوشت مرغ و گوشت گوسفند را دو کالای جانشین هم نامید که در صورت افزایش قیمت یکی از آنها، تقاضای دیگری افزایش پیدا میکند.
۳– وجود کالای مکمل
قند و چای به عنوان یکی از مثال های خیلی معروف در اقتصاد برای کالاهای مکمل است. بدین صورت که در صورت افزایش قیمت چای، خرید قند توسط مصزف کنندگان کاهش مییابد.
۴- تغییرات در سیلقه مصرف کنندگان
اگر تبلیغاتی برای یک کالا صورت گیرد به طوری این تبلیغات صورت گرفته در جهت معرفی مثبت محصول و ایجاد یک ذهنیت خوب در مصرف کنندگان شود و آنها را تشویق به خرید نماید میتواندباعث افزایش تقاضا در آن کالا شود.
۵- قیمت انتطاری خریداران
اگر در اثر بروز اتفاقاتی در اقتصاد کشور، انتظار مردم بر این باشد که قیمت کالای مورد نظر در آینده، کاهش یابد. در زمان حال تقاضا در حال حاظر برای کالای مورد نظر کاهش می یابد.
با توجه به عوامل بیان شده در بالا میتوان طبقه زیر را انجام داد
۱- عوامل کیفی
عواملی که تاثیر آنها بر تقاضا برای کالا به راحتی قابل اندازهگیری بوده و با تغییر هریک از آنها دقیقا در مقدار تقاضا برای کالا را میتوان اندازهگیری کرد. مانند تغییر در قیمت کالا
۲- عوامل کیفی
عواملی که تاثیر آنها با تغییرات در مقدار تقاضای کالا میشود و نمیتوان آنها را به راحتی اندازه گیری کرد. مانند تغییرات در سلیقه مصرف کنندگان
با در نظر عوامل موثر بر تقاضا میتوان این مطلب را بیان کرد که بر اساس نوع کالا نیز میتواند تقاضا تغییر کند.
انواع کالای تقاضا شونده
۱- کالای نرمال یا عادی
در این نوع از کالاها با افزایش درآمد فرد، میزان مصرف از کالای مورد نیاز افزایش مییابد و با کاهش درآمد نیز مصرف کننده کمتر از کالای در نظر گرفته خریداری می کند.
۲- کالای پست
کالایی که با افزایش درآمد مصرف کننده میزان استفاده از آن کاهش یابد را کالای پست گویند. ینی رابطه بین تغییرات درآمد با میزان خریداری شده از آن کالا معکوس است.
در نتیجه میتوان دو نوع تغییر را در نظر گرفت:
۱- تغییر در مقدار تقاضا
به تغییراتی که به علت افزایش یا کاهش قیمت ایجاد میشوند.
۲- تغییر در تقاضا
به تغییراتی که به علتی به جز قیمت کالا ایجاد میشود مانند تغییر در سلیقه مصرف کننده
بازار - تحلیلگر اقتصادی - تقاضا - عرضه - مصرف کننده - کالای مکمل - کالای نرمال - کالای پست