توسعه کشاورزی با راهبرد شرکت‌های دانش بنیان

استفاده از روش‌های نوین تولید مواد غذایی در ایران ضرورت یافت؛

بی تردید با ادامه این روند در آینده نزدیک کشور با بحران غذایی مواجه خواهد شد اما با تغییر الگوی کشت و کشت محصولاتی با درآمد بیشتر و کم آب‌بر و بکارگیری دانش نوین و راهبردهای موثر شرکت های دانش بنیان می توان از این چالش بزرگ خارج و آینده ای بهتر برای بخش کشاورزی ایران متصور شد.

اهمیت این موضوع باعث شده است تا هر دوسال یکبار کنفرانس اقتصاد کشاورزی در این خصوص برگزاری شود. یازدهمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران نیز امروز صبح با حضور معاون اول رییس جمهوری در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران مستقر در کرج، با بررسی 15 محور بخش کشاورزی( که بیشتر مسایل و چالش های مهم در بخش اقتصاد کشاورزی است) آغاز به کار کرد.

ظرفیت های سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و صنایع وابسته و راه های تامین مالی کشاورزی، اقتصاد آب در بخش کشاورزی، بهره وری و فضای کسب و کار در کشاورزی، سیاست های راهبردی توسعه کشاورزی- صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست، مزیت های نسبی، سیاست های تجاری و توسعه تجارت محصولات کشاورزی از جمله محورهای این کنفرانس است. ریسک- بیمه ومدیریت جامع ریسک در کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی- توسعه روستایی و اقتصاد کشاورزی، تغییر اقلیم و سیاست های اشتغال- پیشگیری و سازگاری در بخش کشاورزی و اقتصاد نوآوری و فعالیت های دانش بنیان در کشاورزی نیز از دیگر عناوین محورهای این کنفرانس دوسالانه هستند.

هدف از برگزاری این کنفرانس علمی ارتقای سطح علمی و کیفی تحقیقات، استفاده از آخرین دستاوردهای محققان، تبادل نظر و همکاری علمی بین محققان، تبادل نظر در خصوص چالش های بخش کشاورزی و آشنایی دانشجویان با یکدیگر و چالش های بخش است.

ضرورت پایداری توسعه روستایی

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری در این کنفرانس علمی گفت: اقتصادی کردن کشاورزی یکی از مسایل مهم امروز و دیروز کشور است و هیچ فعالیت کشاورزی نمی تواند ادامه حیات دهد مگر اینکه اقتصادی باشد.

وی با تاکید بر ضرورت پایداری توسعه روستایی کشور، اظهار داشت: امروز ما با کاهش جمعیت روستایی روبرو هستیم. تاکنون برای حل این موضوع 11 هزار و 500 روستا گازرسانی شده اند. در دولت یازدهم 55 درصد جمعیت روستایی و امروز بیش از 85 درصد از نعمت گاز برخوردارند اما با این وجود جمعیت روستایی به سوی شهرها می آیند.

جهانگیری افزود: یکی از رویکردهای اصلی اقتصاد مقاومتی دانش بنیان کردن کشور است اما حضور دولت در بخش کشاورزی حضور پررنگی نیست. بخش کشاورزی و مراکز علمی باید با دنیا پیش برود. آیا امروز با داشتن 100 مرکز تحقیقاتی حتی مرتبط با یک محصول، بهترین بذر را برای مثلا چغندر با شرایط اقلیمی ایران تولید کرده ایم؟ یکی از چالش های اصلی این است که باید برای دانش بنیان کردن بخش کشاورزی و بالا بردن سهم دانش در کشاورزی و اقتصادی کردن محصولات کشاورزی چه گام هایی برداشته شود؟

معاون اول رییس جمهوری گفت: دولت در این مسیر به عنوان یکی از مهم ترین اولویت های خود به کشاورزی توجه و هر هزینه ای نیاز باشد انجام می دهد، مهم این است مراکز علمی و دانشگاهی نیز این را در اولویت خود قرار داده تا بر این چالش‌ها غلبه کنیم.

البرز؛ قطب کشاورزی علمی ایران

محمدعلی نجفی، استاندار البرز نیز در این کنفرانس گفت: برآوردها حاکی آن است تا سال 2050 جمعیت زمین به 9 میلیارد نفر خواهد رسید بنابراین با در پیش بودن بحران غذایی در جهان، استفاده از روش‌های نوین تولید مواد غذایی باید به صورت ویژه در دستور کار محققان داخلی قرار بگیرد.

وی افزود: البرز از سالیان دور به عنوان قطب کشاورزی علمی ایران مطرح و مخصوصا در حوزه محصول های باغی یکی از مراکز اصلی تولید و توزیع بذر و نهال‌های اصلاح شده در سطح کشور است و استقرار قدیمی‌ترین مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی حوزه کشاورزی از حدود یکصد سال پیش در این استان حکایت از ظرفیت‌های اقلیمی، جغرافیایی، آب و خاکی، نیروی انسانی و موقعیت ویژه استان در حوزه کشاورزی داشته است.

وی اظهار کرد: بهره وری بالاتر کار و محصول در این بخش نسبت به متوسط کشوری، اقلیم مستعد کشاورزی، بکارگیری شیوه‌های علمی در تولید و نزدیکی به بازار بزرگ مصرف، رکوردهای قابل توجهی در میانگین عملکرد و تولید در کشور عاید تولید کنندگان استان کرده است.

استاندار البرز بیان کرد: عملکرد گندم در بعضی از نقاط استان توسط تولید کنندگان نمونه با بیش ار 11 تن در هکتار و عملکرد بالای بسیاری از محصولات باغی و فرآورده های دامی، استان را در رتبه‌های نخست کشوری قرار داده است.

وی گفت: استقرار راه‌های ترانزیتی مهم کشور و وجود فرودگاه پیام در استان و دسترسی مناسب تولید کنندگان به این کریدور صادراتی میوه و تره بار و فرآورده‌های کشاورزی به اقصی نقاط دنیا فرصت مناسبی برای اقتصادی تر شدن فعالیت های کشاورزی منطقه را فراهم کرده است.

نجفی افزود: با حل مشکل تعرفه سوخت هواپیماهای باری و تسریع در ساخت و تکمیل بزرگراه‌ها و آزادراه‌های موجود می‌توان از این ظرفیت به نحو مطلوب‌تری برای کشور در سال حمایت از کالای ایرانی بهره برداری کرد.

وی خاطرنشان کرد: نزدیکی به کلانشهر های کرج و تهران، قیمت بالای زمین در استان و تقاضای زیادی که برای تبدیل اراضی کشاورزی به سایر فعالیتهای اقتصادی در استان وجود دارد، تهدیدی برای تبدیل اراضی کشاورزی استان است.

اقتصادی‌تر کردن فعالیت‌های کشاورزی با تغییر الگوی کشت

استاندار البرز گفت: اقتصادی‌تر کردن فعالیت‌های کشاورزی با تغییر الگوی کشت و کشت محصولاتی با درآمد بیشتر و کم آب‌بر، پیاده سازی زنجیره ارزش تولید محصولات و همه فعالیت‌هایی که بهره وری در واحد سطح را افزایش دهد از جمله تولید، فرآوری و تجاری سازی و صادرات گیاهان دارویی و کشت‌های ویژه گلخانه‌ای و حمایت از روش‌های نوین آبیاری که در استان در دستور کار قرار دارد، باید تقویت شوند.

وی افزود: کمک به خروج کمتر آب از حوزه استان و تصفیه و استفاده مجدد از فاضلاب های موجود، کنترل و هدایت روان آب‌ها و برگرداندن فاضلاب های تصفیه شده استان تهران به البرز از این نگرانی ها تا حدودی خواهد کاست.

نجفی ادامه داد: با عنایت به وجود مراکز علمی کشاورزی در استان و ارتباط مستمر محققان این بخش با پیشرفت های علم کشاورزی دنیا، فراهم کردن ارتباط بیشتر مراکز علمی استان با بخش‌های اجرایی و تولید کنندگان بخش کشاورزی می‌تواند آخرین دستاوردهای تولیدات علمی دنیا را در اختیار کشاورزان علاقه مند استان قرار دهد.

نجفی افزود: برای توسعه بهینه بخش کشاورزی در استان البرز به شدت دنبال راهبرد کشاورزی دانش بنیان پیشرفته و پایدار هستیم که در سال‌های اخیر با راه‌اندازی بیش از 10 ساختار فناورانه ( مراکز رشد و مراکز فناوری ) و حمایت از بیش از یکصد شرکت فناور و دانش بنیان اقدامات موثری انجام شده که حاصل آن علاوه بر توسعه اشتغال، ورود فارغ التحصیلان بخش کشاورزی به فعالیت‌های تولیدی بخش کشاورزی و کمک گرفتن از ظرفیت استارتاپ ها بوده است.

وی اضافه کرد: استارتاپ هایی که با پیش فروش کردن محصول کشاورزان نیاز به ظرفیت انبارداری و ظرفیت سردخانه ها را کاهش داده و ضایعات محصولات را کاهش می‌دهد. با مشخص کردن تقاضا، به تولید کننده در جهت میزان تولید و تخصیص زمین به تولید (الگوی مصرف) کمک می‌شود.

دستگاه‌های اجرایی باید متقاضی دستاوردهای دانشگاه ‌ها باشند

دکتر نیلی احمد آبادی، رئیس دانشگاه تهران نیز در کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی کشور گفت: هم اکنون توانمندی کشور در حوزه کشاورزی زیاد است اما سوال اینجاست که چرا با وجود این ظرفیت هنوز با چالش‌هایی مواجه هستیم. همه ارکان کشور خوب کار می‌کنند اما در کنار هم خوب کار نمی‌کنند.

نیلی احمد آبادی ادامه داد: فکر می‌کنم اجزای کشور از جمله بانک‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای اجرایی خوب ساخته شده‌اند اما اتصالی میان آنها وجود ندارد. تنها کسی که می‌تواند در مجموعه دولت می‌تواند این نقص را برطرف کند دکتر جهانگیری است.

وی با تاکید بر لزوم تغییر در پارادایم‌ها خاطرنشان کرد: دستگاه‌های اجرایی هم باید متقاضی دستاوردهای دانشگاه ‌ها باشند. دانشگاه ‌ها برای قرار گرفتن در تراز بین‌المللی باید به نیاز دستگاه‌ها پاسخ دهند و این فرآیند در کشور ما ضعیف است.

وی اظهار کرد: امیداریم تا سه سال آینده بر این ابرچالش‌ها غلبه کرده باشیم.

گزارش: فرزانه صدقی