بازاریابی به سبک اوبر

تاکسی آنلاین اوبر که هم‌اکنون مدیرعامل آن یک ایرانی است، از جمله مهم‌ترین استارت‌آپ‌های دنیا محسوب می‌شود که توانسته است با طراحی یک اپلیکیشن کاربردی و قابل‌نصب در تلفن‌های همراه، مسافران را با راننده‌ها مرتبط سازد. این کمپانی هم‌‌اکنون در بیش از ۶۶ کشور جهان فعالیت داشته و یک سیستم تاکسیرانی شناخته‌شده به شمار می‌رود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین راهکارهایی که این استارت‌آپ در برنامه‌ریزی‌های بازاریابی خود استفاده کرده است، خواهیم پرداخت.

تقسیم‌بندی بازار فرایندی است که شرکت اوبر برای شناخت مشتریان، تفکیک آنها و در نهایت قیمت‌گذاری انجام می‌دهد، به این معنا که با مطالعه بازارهای مختلف بر اساس ویژگی‌های جغرافیایی و جمعیت‌شناختی، می‌تواند آنها را به گروه‌هایی همگن تقسیم کرده و در نهایت ارائه خدمات و قیمت‌گذاری خود را مطابق با اطلاعات به دست آمده، تنظیم کند. بنابراین می‌توان گفت جغرافیا و جمعیت دو عنصر مهم برای اوبر در شناخت بازار و تقسیم‌بندی همگن آن است. به عنوان مثال، این شرکت به‌خوبی دریافته است که به لحاظ جغرافیایی متقاضیان کمتری در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری خواهد داشت و بر همین اساس نیز به قیمت‌گذاری سرویس‌های خود و تفکیک خدمات مربوط به آنها پرداخته است. از آنجایی که شناخت بازار گامی مهم در راستای خدمات یک شرکت به شمار می‌رود، اوبر نیز با مطالعه گسترده روی بازارهای مختلف و شناخت خصوصیات جغرافیایی و جمعیتی آنها، مؤثرترین خدمات و مناسب‌ترین قیمت‌ها را ارائه کرده و در نتیجه مشتریان قابل‌توجهی را برای خود رقم زده است. در واقع در برنامه بازاریابی این شرکت، مرحله تقسیم‌بندی به عنوان یک پیش‌زمینه برای مرحله بعد، یعنی هدف‌گیری به شمار می‌رود؛ به این معنا که پس از تقسیم‌بندی بازار است که این شرکت می‌تواند مشتریان اصلی را به عنوان هدف شناسایی کرده و راهکارهای بازاریابی خود را برای آنها ارائه دهد.

شناخت مشتریان وفادار و ارائه خدمات ویژه به آنان، از جمله نکات مثبتی است که در روند بازاریابی برند اوبر به چشم می‌خورد. این شرکت به‌خوبی به این نکته واقف است که بازگشت یک مشتری حتی اگر به دفعات نیز صورت بگیرد، به معنای وفاداری همیشگی او نخواهد بود، چه بسا که با ارائه خدماتی که از شرکت‌های مشابه دریافت می‌کند، اپلیکیشن جدیدتری را روی گوشی خود نصب کند! به همین دلیل یکی از استراتژی‌های اساسی شرکت اوبر، شناسایی مشتریان وفادار و قرار‌دادن آنها در لیست VIP اوبر است که شامل خدمات ویژ‌ه‌ای خواهد بود. به عنوان مثال، امکان دسترسی ویژه به رانندگانی که دارای امتیاز بالاتری هستند، از جمله مزایایی است که این شرکت برای مشتریان وفادار خود لحاظ کرده است؛ به طور کلی می‌توان گفت فرایند بازگشت مشتری برای سیستم اوبر بسیار مهم بوده و مهم‌تر از آن، فرایند وفاداری مشتریان است که این شرکت سعی می‌کند با برقراری یک ارتباط دوستانه با آنها و ارائه خدمات ویژه‌تر، به این فرایند نیز دست یابد.

از جمله نکات قابل‌توجهی که در فرایند بازاریابی برند اوبر به چشم می‌خورد، هیجان‌انگیز‌بودن آن است، به این معنا که این شرکت دریافته است که فرستادن سرویس‌های موردنیاز مشتریان در کوتاه‌ترین زمان ممکن به آنها، یک ویژگی عمده و مناسب در زمینه خدمات تاکسیرانی است، اما ارائه برنامه‌های هیجان‌انگیز نیز می‌تواند یک زنگ تفریح هم برای رانندگان و هم برای مشتریان باشد، بر این اساس یکی از نکات مهمی که در فرایند بازاریابی این شرکت دیده می‌شود، برنامه‌ریزی‌های هیجان‌انگیز است. مثلا تخصیص سرویس‌های مخصوص بچه‌گربه‌ها و یا امکان سفر‌کردن با برخی ‌اتومبیل‌های معروف جهانی برای مشتریان، از جمله خدمات هیجان‌انگیزی هستند که در سیستم حمل‌ونقل این کمپانی دیده می‌شوند.

جدای از فعالیت بازاریابی شرکت اوبر که در فضای دیجیتال اتفاق می‌افتد و بسیاری از سایت‌ها، برنامه‌های دیجیتال و ... به عنوان ابزارهای بازاریابی این برند مورد استفاده قرار می‌گیرند، تمرکز بر عناصری مانند قیمت‌گذاری و یا خود محصول نیز در فرایند تبلیغاتی این شرکت بسیار حائز اهمیت است. خصوصا در زمینه ارائه محصولات، ویژگی‌های منحصربه‌فردی را می‌توان در این کمپانی مشاهده کرد. شرکت اوبر یک محصول خاص را به دست مشتری نمی‌رساند، بلکه یک شرکت خدمات‌رسانی است که در زمینه حمل‌ونقل فعالیت می‌کند و نکته قابل توجه و متمایزی که در بخش محصول این شرکت قابل توجه است، تنوع در ارائه خدمات است؛ به این معنا که مشتری برنامه‌های اوبر با طیف گسترده‌ای از خدمات هم از نظر تفاوت قیمت‌ها و هم از نظر خدماتی که در انتخاب ماشین و نحوه سفر دارند، روبه‌رو‌ست: وجود داشتن گزینه‌های کم‌هزینه‌تر برای انتخاب تاکسی‌های سواری، رزرو دوچرخه‌سواری در اطراف شهر، سفارش آنلاین غذا در حین سفر و ... از جمله این خدمات هستند که می‌توانند هر کدام به عنوان یک عنصر قوی بازاریابی برای جلب مشتریان عمل کنند.

سیستم امتیازدهی به رانندگان که برای مشتریان امکان‌پذیر است، از جمله نکات قابل‌توجهی است که در ارتباط با برند اوبر وجود دارد. ارائه چنین ویژگی‌هایی در دو جهت می‌تواند باعث ارتقای نام تجاری اوبر باشد: هم باعث بالاتر رفتن اعتماد مشتریان می‌شود و هم تمرکز بیشتر رانندگان را جهت یک رانندگی ایمن به دنبال دارد. بنابراین می‌توان گفت گنجاندن این ویژگی در سیستم‌عامل اوبر، یک برگ برنده در روند بازاریابی این کمپانی به شمار می‌رود که در نهایت نظر مشتریان را نسبت به این شرکت مثبت‌تر خواهد کرد.
از طرفی امتیاز‌دادن به رانندگان، یک سری ویژگی‌ها و یا محدودیت‌ها را نیز برای رانندگان فراهم کرده و از این نظر هر راننده‌ای، ناظر بر شیوه‌ رانندگی خود بوده و سعی می‌کند که همیشه بیشترین امتیاز را چه از نظر نحوه رانندگی و چه از نظر تعامل با مسافران به دست آورد که این امر نیز در نهایت رضایت بیشتر مشتریان را به همراه خواهد داشت.

برنامه‌ریزی‌های بازاریابی در فضای دیجیتال برای شرکتی مانند اوبر که خود ماهیتی آنلاین دارد، امری بدیهی است و این شرکت در کنار تبلیغات گسترده خود در زمینه ارائه محصولات، قیمت‌گذاری و ... روند بازاریابی خود را در فضای دیجیتال ادامه داده و با راه‌اندازی کمپین‌های مختلف در این زمینه نیز فعالیت دارد. از جمله کمپین‌های موفق این شرکت کمپینی موسوم به «رسیدن با اوبر» است که با استفاده از رانندگان و مسافران واقعی شکل گرفته و شامل عکس‌ها و مصاحبه‌هایی است که این افراد در ارتباط با اوبر بیان می‌کنند. در میان گذاشتن تجربه مشترکی که رانندگان و مسافران در تاکسی‌های اوبر دارند، مهم‌ترین خصیصه این کمپین است و باعث جلب اعتماد بیشتر مخاطبان به این برند می‌شود، چراکه این افراد از تجربه زیسته خود در استفاده از اوبر می‌گویند.