گاهی به حضور برندهای ژاپنی در ایران/ جنس جور بازار خودرو ایران با ژاپنی‌ها

مزدا

شرکت خودروسازی مزدا که نامش نیز برگرفته از از اهورا مزدا خدای زرتشتیان است، یکی از خودروسازان ژاپنی نزدیک به خودروسازی کشورمان به حساب می آید که آغاز حضور محصولات آن به قبل از انقلاب و سال 1331 شمسی بر می گردد. حضور مزدا در مقاطع مختلف تحت الشعاع تحریم‌ها علیه ایران قرار گرفت و حال نیز پس از خروج امریکا از برجام و از سر گیری تحریم‎ها که خروج پژو-سیتروئن را نیز در پی داشت، زمزمه هایی مبنی بر خروج مزدا از بازار ایران به گوش می رسید که از سوی گروه بهمن تکذیب و بر تداوم همکاری 60 ساله میان مزدا و بهمن موتور تاکید شد. بهمن موتور از از تداوم تولید مزدا 3 و همچنین مذاکره برای ورود محصولات جدید مزدا به خط تولید این شرکت خبر داده است.

بی شک با شنیدن نام مزدا در ایران، اذهان به سمت گروه خودروسازی بهمن می‌رود که از سال 1338 شمسی نخستین بار قرارداد همکاری با مزدا را در ایران نهایی کرد و پس از آن محصولات متنوعی از مزدا را در ایران به تولید رساند. گروه بهمن در سال 1331 شمسی تاسیس شد و از سال 1338 رو به مونتاژ وانت‎های سه چرخ مزدا با ظرفیت 200 کیلوگرم آورد. این شرکت خودروسازی و محصولات مزدا نقش به سزایی در سازندگی ایران در اوایل انقلاب داشته‎اند، چرا که وانت‎های مزدا 1000 و مزدا 1600 از سال 1350 وارد خط تولید گروه بهمن شد و به بسیاری از نیازهای مردم و ارگان‎ها در جهت حمل بار پاسخ داد.

در دهه 60 شرکت بهمن به مونتاژ وانت مزدا 1800 پرداخت و در سال 1372 پس از واگذاری سهام این شرکت به بخش خصوصی در پی تنوع‌بخشی در تولید محصولات، نخستین نمونه‌های مزدا 323 در ایران به مونتاژ رسید. این سدان دوست داشتی برای ایرانیان، از سال 1378 با نام‎های 323F و 323SL به تولید رسید. پس از آن بود که این سدان محبوب مزدا در ایران با عرضه در نسخه 323FL تا سال 1386 در پنج تیپ و با موتور 1600 سی‌سی توانست فروش خود را گسترش دهد. از آخرین خودروهای مزدا در ایران می‎توان به خودرو هاچ‎بک مزدا 2 و مزدا 3 اشاره کرد. تولید مزدا 2 از سال 1390 در ایران آغاز شد و خیلی زود در سال 93 به پایان رسید. پس از آن تنها خودرو مزدا 3 با موتور 2000 سی سی از این شرکت ژاپنی در چهار تیپ در ایران مونتاژ شد و هنوز نیز به تولید می رسد. ناگفته نماند که گروه بهمن با شرکت ایسوزو ژاپن نیز در زمینه تولید انواع وسایل نقلیه تجاری، ماشین‌های باربری، کامیون‌های سبک و سنگین همکاری دارد.

تویوتا و لکسس

شرکت خودروسازی تویوتا و زیر مجموعه لوکس آن لکسس، همواره یکی از مطمئن ترین و کم عیب و ایراد ترین برندهای جهان به شمار می روند و در بازار کشورمان نیز سرآمد بسیاری از دیگر برندها شناخته می شوند. تویوتا از همان سال های نخست حضور در بازار ایران تنها چشم به صادرات خودرو به کشورمان داشت و تا به امروز هیچگونه میلی از این خودروساز ژاپنی برای همکاری با خودروسازان کشورمان نمایان نشده است.

ورود محصولات تویوتا به کشورمان نخستین بار در سال 1353 شمسی توسط اولین و تنها نمایندگی رسمی این خودروساز در ایران، شرکت ایرتوتا صورت پذیرفت و تا به امروز شاهد حضور گسترده سبد محصولات تویوتا و لکسس در بازار کشورمان بوده ایم. شرکت ایرتویا در سال 1352 با اخذ نمایندگی مجاز وانحصاری تویوتا در ایران تاسیس شد و با ورود 4 دستگاه خودروی تویوتا سیلیکا در سال 1353 توسط ایرتویا، عملاً واردات خودروی تویوتا به ایران آغاز شد. به واسطه فعالیت شرکت ایرتویا در بین سال‌های 1355 تا 1358 سالانه حدود 40 هزار دستگاه خودروی تویوتا به ایران وارد شد. ایرتویا طی سالهای 1359 تا 1369 که واردات خودروهای خارجی به کشور محدود شده بود، به تأمین قطعات یدکی خودروهای موجود پرداخت تا با مساعد شدن مجدد وضعیت واردات خودرو بار دیگر بین سالهای 1370 تا 1374 واردات محصولات تویوتا به بازار کشورمان را رقم بزند. ایرتوتا با کسب مجوز صنفی برای امکان واردات مجدد خودرو در سال 1383، بار دیگر واردات گسترده محصولات تویوتا را تا به امروز -که واردات خودرو بالکل ممنوع شده است- در دستور کار خود قرار داد.

از محبوب ترین سدان های تویوتا در بازار کشورمان می توان به کرولا، کمری،آریون، یاریس ( نسخه سدان و هاچبک) و پریوس هیبرید – یکی از نخستین هیبرید های بازار کشورمان- اشاره کرد. همچنین جدای از پیکاپ هایلوکس و تویوتا لندکروزر که به خودروهای آفرود محبوب ایرانی ها بدل شده است، شاسی بلندهای تویوتا که در تصویر زیر مشاهده می کنید، همواره جزو شاسی بلند های محبوب و مطمئن به حساب می آیند.

شرکت ایرتویا همچنین محصولات لوکس متنوعی از لکسس همچون مدل های NX، RX، ES، LX، IS، GS و LS را به بازار کشورمان عرضه کرده است.

نیسان

سابقه حضور نیسان در ایران به پیش از انقلاب برمی‌گردد اما از در دهه 60 این شرکت به طور رسمی و گسترده وارد بازار خودرو ایران شد. شرکت پارس خودرو اولین شرکتی بود که به مونتاژ و عرضه تولیدات نیسان در ایران پرداخت. نیسان پاترول اولین خودرویی بود که توسط پارس خودرو مونتاژ شد. پس از پاترول، این شاسی بلند رونیز و سپس سدان محبوب ماکسیما بودند که به خط تولید پارس خودرو آمدند و نوبت به تیانا، مورانو و قشقایی نیز رسید تا اینکه در حال حاضر سوای محصول زامیاد( سایپا 24) که به خودرو پیکاپ تولیدی پر فروش کشور بدل شده است، هیچ خودرو ژاپنی در داخل کشور به مونتاژ نمی رسد. پارس خودرویی‌ها در طول حدودا 11 سالی که از ماکسیما پذیرایی کردند، بیش از 27 هزار دستگاه از این خودرو را به مونتاژ رساندند. همکاری شرکت‌های نیسان و پارس خودرو تا سال 2011 ادامه داشت اما به دلیل اعمال تحریم‌ها علیه ایران این همکاری قطع شد.

اواخر سال 1395، شرکت جهان نوین آریا فروش محصولات جدید نیسان در ایران را آغاز کرد. فعالیت این شرکت با فروش نیسان جوک آغاز شد که بنابر آمار منتشر شده 80 درصد مشتریان نیسان جوک جوانان هستند و در فاصله اندکی خودرو ایکس‌تریل هم به سبد محصولات شرکت افزوده شد.

میتسوبیشی

بخش عمده حضور میتسوبیشی در بازار کشورمان به عنوان یک شرکت صرفا صادر کننده خودرو است و تنها خودرویی که از این شرکت به کارخانه های کشورمان وارد شد، مدل پاجرو است. سابقه حضور میتسوبیشی در ایران به دهه 50 و ورود مدل‌ گالانت سیگما بر می‌گردد. سپس در دهه 70 مدل‌های مطرح گالانت ، لنسر و اکلیپس(در تعداد محدود) از مرزهای کشور عبور و به خیابان های کشورمان آمدند. میزان کیفیت خودروهای ژاپنی را می توان در محصولات میتسوبیشی به عینه دید چرا که هنوز نیز محصولات نامبرده شده در خیابان های کشورمان در رفت و آمد هستند. پس از توقف 12 ساله واردات، میتسوبیشی مجددا این بار توسط گروه بهمن بر سر زبان ها افتاد و از 1384 تا 1386 مدل پاجرو در کارخانه بهمن موتور به مونتاژ رسید. میتسوبیشی پس از فراز و نشیب فراوان در بازار، سرانجام در سال 1390 بود که نمایندگی رسمی خود را به شرکت آرین‌موتور پویا داد. شرکت آرین‌موتور پویا نیز تا قبل از ممنوعیت واردات خودرو، از سال 1390 تا به امروز محصولاتی اعم از ASX ، میراژ، اوتلندر و لنسر را راهی خیابان های کشور کرد.

سوزوکی

تنها دو محصول از برند سوزوکی در بازار کشورمان به چشم می خورد که شامل سوزوکی ویتارا شاسی بلند و کیزاشی سدان است. خط تولید محصولات سوزوکی در کشورمان در قبال محصول ویتارا به شرکت ایران خودرو تعلق دارد. ایران خودرو خراسان از سال 1385 تا به امروز وظیفه تولید شاسی بلند سوزوکی گرند ویتارا را بر عهده دارد و دیگر محصول سوزوکی یعنی کیزاشی نیز در تعداد اندک از سوی ایران خودرو به کشورمان وارد شده است. سدان کیزاشی علی رغم تمجیدهای بسیار از این خودرو به صورت آزمایشی و برای بازاریابی به تعداد محدود وارد شد و هیچگاه روی خط تولید ایران خودرو قرار نگرفت.