خنداننده‌شو قطعا از کانال‌های مربوطه عبور داده می‌شود/اگر برنامه‌ای خط قرمزها را رد کند، به‌جایی برنمی‌خورد/حرف زدن از مشکلات، مردم را آرام می‌کند

یک کارشناس تلویزیونی می‌گوید استندآپی که در برنامه خندوانه اجرا می‌شود، به‌صورت ضبط شده بوده و حتماً از کانال‌های بازبینی حوزه پخش سازمان صداوسیما گذشته است. بنابراین در صورت پخش موضوعاتی که دربرگیرنده نقد، شوخی یا یک مشکل اجتماعی است، باید گفت که این موارد کاملا با آگاهی انجام شده و از کانال‌های مورد نظر گذر کرده است.

محمدحسین تمجیدی (کارشناس تلویزیون) درباره ظهور پدیده استندآپ که خواستگاه آن نقد بدون سانسور بوده، ولی این روزها در تلویزیونی پخش می‌شود که از سوی منتقدان تا حد زیادی به سانسور معروف است، به خبرنگار ایلنا گفت: استندآپی که در برنامه خندوانه اجرا می‌شود، به‌صورت ضبط شده بوده و حتماً از کانال‌های بازبینی حوزه پخش سازمان صداوسیما گذشته است. بنابراین اگر در این اجراها انتقاد حساسیت برانگیزی صورت گیرد؛ قطعا درباره پخش آن هم‌فکری‌های لازم صورت گرفته است. یعنی در صورت پخش موضوعاتی که دربرگیرنده نقد، شوخی و یا یک مشکل اجتماعی است، باید گفت که این موارد کاملا با آگاهی پخش شده است.

وی افزود: به‌علاوه این موضوع، اصولاً رسانه‌ها تا حد زیادی برای برداشتن بعضی فشارهای روانی از روی مردم می‌توانند موثر واقع شوند. یعنی حرف زدن آنها درباره برخی از مشکلات تا حدی سبب آرامش مردم می‌شود و به‌ این صورت آنها احساس می‌کنند که حواس سیستم حکومتی به بعضی از این مشکلات هست و به آنها می‌پردازد و آنها را کتمان نمی‌کند. در حقیقت در حد متعادل این موارد در خندوانه رخ داده است.

تمجیدی در پاسخ به این موضوع که می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که اتفاقات برنامه خندوانه با هماهنگی بوده است، بیان کرد: بنده از درون برنامه خندوانه اطلاعی ندارم و نمی‌دانم که اجرای شرکت‌کنندگان در آن، تنها نیاز به تایید مربی آن‌ها دارد یا اینکه افراد دیگری نیز باید آنها را تایید کنند. منظور من این است که با شرایط کنونی وقتی چنین برنامه‌ای به پخش می‌رسد؛ ناظر کیفی؛ تهیه‌کننده و یا مدیرتولید شبکه که مسئولیت مستقیم دارند؛ قطعا براساس نگرانی‌هایی که در خصوص بیان حرف‌هایی در شبکه‌ وجود دارد؛ برای خود سازوکاری داشته و به‌ این ترتیب حساسیت خود را نشان می‌دهند. به‌همین دلیل می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که در حقیقت برنامه‌ای که من به عنوان مخاطب در خانه می‌بینم؛ از این کانال‌ها عبور داده شده است.

وی در ادامه در پاسخ به این موضوع که بالاخره در این استندآپ‌ها حرف‌هایی زده شده که تابه‌حال در تلویزیون گفته نشده و به‌نوعی با این برنامه خط قرمز‌های این رسانه جابه‌جا شده است؛ گفت: موضوعی که مطرح می‌کنید؛ نظر خیلی سختگیرانه‌ای‌ست. یعنی اگر در برنامه‌ای که رویکرد آن تغییر حال و هوای بینندگان و به‌ادعای سازندگانش فراهم کردن اوقات خوشی برای آن‌هاست، بخواهیم به این‌صورت نگاه کنیم و آن را به این درگیری‌ها بیاندازیم، واقعاً هیچ‌چیز دیگری برای این تلویزیون که مخاطب خود را از دست داده، باقی نمی‌ماند.

تمجیدی افزود: بنده فکر می‌کنم که ما نباید این موضوعات که از آنها به‌عنوان خط قرمز یاد می‌شود را همانند یک تابوی بزرگ در مقابل خود قرار دهیم و نسبت به هر چیزی حساسیت ایجاد کنیم. در همه دنیا چنین اتفاق‌هایی می‌افتد و رسانه‌ها شوخی‌هایی را انجام می‌دهند. اگر بخواهیم به این مسئله با این نگرش نگاه کنیم، در حال حاضر باید مدت‌ها از تعطیلی برنامه 90 آقای فردوسی‌پور گذشته باشد چراکه به خاطر بی‌پروایی این برنامه بسیاری از فرافکنی‌های ورزش فوتبال پوشش داده می‌شود ولی متاسفانه هنوز در خیلی از حوزه‌های جامعه ما این ظرفیت تعریفی پیدا نکرده است.

وی ادامه داد: از نظر من اینکه این برنامه از خط قرمز رد شده باشد؛ هیچ عیبی ندارد و به‌جایی برنمی‌خورد چراکه خط قرمز‌ها هم می‌توانند درجه، تعریف و دسته‌بندی متفاوتی داشته باشند. وجود چنین برنامه‌هایی به نفع تلویزیون بوده و می‌تواند مخاطبان بیشتری را برای این رسانه جذب کند. ولی این جذب مخاطبان تنها به بهانه رد کردن خط قرمزها نبوده؛ بلکه به دلیل وجود چیزی است همچون خنده، شادی و... که امروز در جامعه ما خیلی کم است.

این کارشناس در بخشی دیگری از صحبت‌هایش درباره محدودیتی که استندآپ کمدین‌های ایرانی برای شوخی با حوزه‌های مختلف در مقایسه با نمونه‌های جهانی خود دارند، گفت: ما در جمهوری اسلامی ایران زندگی می‌کنیم و استندآپ در برنامه خندوانه برای ترکیه درست نشده است؛ بلکه برای تلویزیون ایران درست شده که هنوز پخش ساز موسیقی در آن مشکل دارد. به همین دلیل نمی‌توان آن را با مقیاس‌های جهانی قابل مقایسه دانست.

وی افزود: مادام که براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ تلویزیون‌های خصوصی نمی‌توانند وجود داشته باشند و تلویزیون ما رقیبی ندارد؛ هر چیزی را در دل همین چهارچوب می‌توان برای مردم تعریف کرد. این موضوع شرایطی است که برای ما تعریف شده و آن را پذیرفته‌ایم و در حال حاضر تمام تلاشمان این است که تا جایی که زورمان می‌رسد این شرایط را برای مخاطب‌های خود دلپذیرتر کنیم که در این‌صورت بهترین اتفاق ممکن افتاده است.

محمدحسین تمجیدی در ادامه درباره اینکه شوخی با شغل‌های مختلف در این حوزه اغلب با واکنش‌های تندی مواجه می‌شود، گفت: انصاف و درک عمومی انسان‌ها در هر شغلی که هستند از درون رسانه می‌تواند قابل تعریف باشد و اگر هر صنفی این موضوع را قبول کند که در بین آنها هم افرادی وجود دارند که به نوعی رفتارهای درستی انجام نمی‌دهند و آنها هستند که مورد شوخی قرار گرفته‌اند، این موضوع برایشان قابل تحمل می‌شود.

وی در پایان بیان کرد: به‌علاوه این موضوع مردم عقل، شعور، درک و آشنایی دارند و اینکه شوخی با یک گروه خاص که وظیفه اجتماعی خود را درست انجام نمی‌دهند را به حساب همه آن گروه بگذارند، درجه پایینی از دانش اجتماعی است که از نظر من کمتر کسی می‌تواند چنین برداشتی داشته باشد چراکه در غیر اینصورت دیگر هیچ کاری نمی‌توان انجام داد و اصلا شوخی انجام نمی‌شود. این موضوع مانند این است که من استاد هنر باشم و یکی از دانشجویانم از من کاریکاتوری بکشد و من با دیدن این کاریکاتور او را از کلاس به بیرون پرت کنم.