داروی« دیکلوفناک»چیست؟ کاربردها+عوارض Diclofenac
دیکلوفناک Diclofenac یا دیکلوفناک سدیم جزو گروه داروی ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID است.
از موارد مصرف دیکلوفناک سدیم میتوان به کنترل علائم آرتریت یا التهاب مفصلی ( مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز، اسپوندیلیت انکیلوزان)، کشیدگی های رباط، کوبیدگی های عضلانی، نقرس، میگرن، درد دندان، دردهای قاعدگی، کمردرد و دردهای بعد از جراحی اشاره کرد.
به طور کلی دیکلوفنات سدیم ضد التهاب و ضد درد است.
اشکال دارویی دیکلوفناک چیست ؟
قرص های ۲۵ و ۵۰ و ۱۰۰ میلیگرمی
شیاف ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرمی و آمپول ۷۵ میلی گرمی
ژل موضعی یک درصد
کپسول
قطره چشمی یک دهم درصددر دسترس است.
مقدار مصرف داروی ضد درد :
بصورت ۳-۲ بار در روز
حداکثر دوز مصرفی دیکلوفناک ۱۵۰ میلیگرم در روز
عوارض جانبی دیکلوفناک سدیم
غده درونریز: کمی قند خون ، برافروختگی .
دستگاه گوارش: درد یا کرامپهای شکمی، یبوست، اسهال، سوءهضم، تهوع، اتساع شکم، نفخ، خونریزی، زخم گوارشی ، ضایعات مری.
ادراری ـ تناسلی: ازتمی، پروتئینوری، نارسایی حاد کلیوی، اولیگوری، نفریت بینابینی، سندرم نفروتیک، نکروز پاپیلاری، احتباس مایعات.
خون: افزایش زمان تجمع پلاکتی.
متابولیک: هایپوگلایسمی، هایپرگلایسمی.
اعصاب مرکزی: سردرد ، سرگیجه، بیخوابی، افسردگی، بیقراری و اضطراب.
قلبی ـ عروقی: نارسایی احتقانی قلب ، افزایش فشار خون، ادم.
پوست: کهیر، اگزما، درماتیت، طاسی، حساسیت به نور، بثورات تاولی، اریتم، پورپورای آلرژیک، بثورات پوستی، خارش، درماتیت فلسی ، سندرم استیون جانسون.
تنفسی: آسم.
عضلانی- اسکلتی: درد کمر، مفاصل و پا.
کبد: هپاتیت، هپاتوتوکسیسیتی، زردی.
حسهای خاص: تاری دید، اسکوتوم، دوبینی، اختلال در حس چشایی، کاهش قابل برگشت شنوایی، آمبلیوپی، شبکوری، Vitreous Floaters.
سایر عوارض: حساسیت مفرط -تورم لبها و زبان، ادم حنجره، واکنش آنافیلاکتوئید، آنژیوادم، آنافیلاکسی .
نکات دیگر برای مصرف دیکلوفناک سدیم
قبل از مصرف دیکلوفناک کاغذ داخل جعبه را بخوانید و از عوارض و سایر اطلاعات ان اگاهی یابید.
دیکلوفناک را دقیقا همانطور که پزشک تجویز کرده مصرف کنید.
دیکلوفناک را هر روز فقط در ساعت مشخصی مصرف کنید.
اگر مصرف یک وعده دیکلوفناک را فراموش کردید آن را در اولین زمانی که به یاد آوردید مصرف کنید ولی اگر زمان به یاد آوری همان زمان مصرف وعده بعدی باشد مصرف را دو برابر نکرده و فقط وعده جدید را مصرف کنید.
دیکلوفناک را به مدت طولانی مصرف نکنید.
اگر آسم دارید ممکن است با مصرف دیکلوفناک مشکلات تنفسی یا خس خس سینه شما بیشتر شود. در صورت بروز این مشکل مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
هر قرص دیکلوفناک را با یک لیوان پر آب مصرف کرده و تا حداقل ده دقیقه بعد از مصرف آن دراز نکشید.
منبع:مجله پزشکی آسان طب
****
نحوه مصرف شیاف و قرص دیکلوفناک
توصیه می شود که قرص دیکلوفناک قبل از خوردن وعده های غذایی و یا با شکم خالی مصرف شود. اگر مصرف آن ها باعث ایجاد ناراحتی معده می شود می توانید آن ها را همراه با غذا و یا بلافاصله پس از غذا بخورید. اگر آن ها را با شکم خالی میل کنید مکانیسم آن در شکم به سرعت عمل می کند.
از شیاف دیکلوفناک در زمان خواب برای تسکین درد در طول شب و صبح زود و یا برای تسکین درد پس از عمل جراحی استفاده کنید.
معمولا میزان دوز مصرفی قرص دیکلوفناک ۲ تا ۳ عدد در روز و شیاف دیکلوفناک یک مرتبه می باشد. جویدن این قرص اجتناب کنید.
علایم استفاده بیش از حد معمول می تواند دل درد شدید، تنفس کند، تشنج و تغییر در مقدار ادرار باشد. اگر این دارو بر اساس یک برنامه منظم تجویز شده است و یک دوز آن را از دست دادید، به محض اینکه بخاطر آوردید آن را مصرف کنید اما اگر به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک می باشید از مصرف آن صرف نظر کنید. برای جبران دوز از دست رفته دو دوز را با هم مصرف نکنید.
واما
دیکلوفناک یک داروی مسکن درد از دستهی NSAID (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی) است. در آمریکا این دارو هم با تجویز پزشک و هم به صورت آزاد فروخته میشود. نامهای تجاری معمول آن وولتارن (Voltaren)، کاتافلام (Cataflam) و زیپسور (Zipsor) هستند.
دکتر استفان نیبور (Stephen Neabore) پزشک مراقبتهای اولیه از واشنگتن میگوید:
دیکلوفناک دارویی مشابه ایبوپروفن یا مؤتر است
دیکلوفناک اغلب برای درمان درد، حساسیت، اِدم و بیحرکتی که از آرتروز، آرتریت روماتوئید یا آنکیلوز اسپوندیلیت (Ankylosis Spondylitis) ایجاد میشود، به کار میرود. دیکلوفناکهای با عملکرد کوتاه (کاتافلام و زیپسور) ممکن است برای درمان دردهای قاعدگی یا دردهای دیگری استفاده شوند. ژل یا کرم دیکلوفناک گاهی برای درمان کراتوز فعال (Actinic Keratosis) استفاده میشود؛ کراتوز فعال که در آن خشکی پوست رخ میدهد، در صورت درمان نشدن ممکن است به سرطانی شدن بخشی از پوست منجر شود. قرصهای خوراکی دیکلوفناک یا شربت آن ممکن است برای تسکین نقرس تجویز شوند که در نقرس، مفاصل دچار التهاب میشوند که بیشتر در کودکان یا بزرگسالان جوان رخ میدهد. همچنین این دارو برای تسکین بورسیت (Bursitis) یا التهاب کیسههای مفصلی نیز تجویز میگردد.
به گفتهی کن استرنفلد (Ken Sternfeld) که یک داروساز از نیویورک است، دیکلوفناکها و سایر NSAIDها ابتدا برای تسکین دردهای ناشی از تروما (Trauma) یا صدمات فیزیکی استفاده میشدند. علاوه بر این که این آسیبها به خودی خود دردناک هستند، قسمتهای ملتهب بدن مانند دیسک بین مهرهها ممکن است بر نواحی دیگری نیز فشار وارد کرده و درد بیشتری ایجاد کنند.
بررسیهای اخیر از جمله یکی از آنها که در سال ۲۰۱۲ منتشر شده بود، توصیه کرده بودند که NSAIDها میتوانند در درمان دردهایی که توسط شکستگی استخوان و یا صدمات دیگر ایجاد میشوند مؤثر باشند.
***
اگر علایم زیر را دارید قبل از مصرف دارو ی«دیکلوفناک»حتما با پزشک خود مشورت کنید :
سه ماهه اول و سوم بارداری
بارداری یا شیردهی
سن بالای ۶۵ سال
بیماری های کلیه و کبد
مشکلات قلب و عروقی یا فشار خون
مشکلات انعقاد خون
وجود پورفیری Porphyria که نوعی بیماری خونی نادر است
بیماری لوپوس سیستمیک
مصرف داروهای دیگر حتی داروهای گیاهی
آسم یا هر آلرژی دیگر
سابقه حساسیت به داروهای ضد التهاب
زخم معده یا دوازدهه
بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسرو یا بیماری کرون