به گزارش ایسنا، برداشت انار در منطقه اورامان از نیمه مهر شروع شده و تا آخر آبان ماه ادامه دارد، بیشترین انار منطقه در روستاهای ناو، سلین، بلبر و ژیوار است و سالانه حدود 5000 تن انار توسط باغداران منطقه برداشت میشود.
یک نیمروز پاییزی در روستای زیبای «ناو»، یکی از روستاهای منطقه اورامان، وارد که می شوی مشخص است اهالی روستا همه چیز را برای برپایی ضیافتی بزرگ آماده کردهاند.
نشانههای این ضیافت در سبدهای چوبی که محصول همین منطقه است بر دستان دختران زیبای روستا که با لباس کوردی خود را آماده حضور در این جشن کرده بودند، پیداست.
با پیچیدن نوای "سیاچمانه" پسرکی جوان، که نوایی آشنا و برخاسته از دل منطقه اورامانات است در میان روستا که چشم اندازی زیبا و رو به کوه های سر به فلک کشیده اطراف دارد، "رقص انار"، ضیافت را شور و حال دیگری می بخشد.
انارستانهای روستای ناو اولین مقصد تور رسانهای جشنواره انار بود.
باغهای شیبدار آراسته به انار، چشمه های خروشان و هوای مطلوب پاییزی تصویری است که به آسانی از ذهن پاک نمیشود. درخشندگی انارها فراموشنشدنی است. در این باغها که راه میروی آنقدر انار سرخ کوچک بر زمین ریخته که از دور فکر میکنی باران انار آمده است. انارهای روی شاخهها، ترک خورده و بزرگ و کوچکش به یک اندازه چشمت را خیره میکنند. در لابه لای درختان و درختچههای انار درخت "انجیر" و "به" هم به چشم میخورد که زیبایی این باغ ها را صد چندان کرده است.
حدود 300 الی 400 متر در این باغ ها پایین آمدیم، با یکی از دهیاران روستاهای اطراف که ما را همراهی میکرد هم کلام و جویای سرنوشت این میوههای بهشتی شدم، اول از سختی کار میگوید و اینکه چرا مردم اورامان به مردمی سخت کوش شهره دارند.
کاک "سهرکهوت عزیزی" میگوید: زنان روستایی هر روز از این راه سخت و طولانی را پایین آمده و انارها را روی کول خود بالا میبرند... این باغها راه دسترسی آسانی به جاده بالای روستا ندارد و دیوارهای کوتاه پلکانی که باغها را به هم پیوند داده، با زحمت و مرارت بسیار و به دست خود باغداران ساخته شده است، چرا که این جا نه سنگ دارد نه خاک و نه هیچ نوع مصالح دیگر...
محصولات باید هرچه سریعتر به بالا برسد، جایی برای انبار کردن نه سنتی و نه مدرن دیده نمیشود و به همین خاطر بیشتر انارهای منطقه اورامان به صورت تازه خوری مصرف و مقداری از آن هم به صورت محصولاتی چون رب انار و داروی گیاهی استفاده میشود.
"کاک سهرکهوت" در ادامه از کمبود امکانات، نداشتن صنایع تبدیلی، نبود پمپاژ آب مناسب برای کشاورزان و باغداران و جاده نامناسب در این منطقه گله میکند و میگوید: رقابت برای فروش انار که راه امرار معاش بسیاری از مردم منطقه اورامان است از تولید خود آن هم برای کشاورزان مهمتر است.
سنگینی دست دلالان بر انار اورامان هم سایه انداخته و قیمت واقعی این محصول هنوز مشخص نشده است.
در ادامه راه سفر به این انارستان، به باغی رسیدیم که سفره ضیافت میوه انار بر روی بام خانه باغی پهن شده بود... سفرهای ناب و ساده با انارهایی خوشمزه و آبدار.
زن و مرد روستایی که در باغ بودند با دلی گرم و رویی باز مهمان نوازی بینظیری داشتند...مردمان این اهالی دانههای دلشان همچون دانههای انار ترک خورده پیدا بود...
راه طولانی و سختی برای رسیدن به روستا پیش رو بود و به بالا که نگاه میکردی صعبالعبور بودن جاده، سخت کوشی مردم منطقه را در ذهنت تداعی میکرد.
بعد از صرف شام، روستای زیبای ناو را ترک کردیم، هتل روستای "نوین" مقصد بعدی برای اقامت و استراحت بود.
اورامان بهشت زیباییهاست، زیبایی نوین از دور در دل شب و کوههای پر پیچ و خم، همچون نگینی خودنمایی میکرد.
هتل زیبا و تازه ساخت نوین به مانند قلعهای با ابهت در دل روستا پیدا بود. چراغهای نمای بیرونی هتل که به سبک معماری اورامان احداث شده است روشن بود و چشم را خیره می کرد.
" کلجی" نام روستایی از اورامانات است که کمتر به گوش رسیده و پذیرای مهمانان جشنواره انار برای صرف صبحانه در روز دوم این سفر بود.
به مقصد این روستا سوار ماشین و وارد مسیر شدیم. بالا و پایین کردن مدام ماشین نشان از جاده نامناسبش بود، کیفیت جاده متاسفانه چنگی به دل نم زد و حاکی از این بود که این جاده هیچ مهمان غریبهای را به خود نمیخواند.
بعد از دقایقی، روستایی زیبا از ورای سبزینگی درختان بلوط پدیدار شد که همچون دیگر مناطق اورامان با خانههای سنگی و معماری خاص اصالت روستا را به رخ میکشید...
با دهیار روستا هم صحبت شدم دامداری و دامپروری بخشی از زندگی روستائیان بود. اما نکته جالب و جذاب این منطقه وجود جنگلهای مرغوب بلوط است که مردم روستا تا حدی خوراک دام و طیور خود را از این جنگلها تامین میکنند.
مرغوبیت جنگلهای بلوط در این روستا طوری بود که به ذهنم خطور کرد ای کاش می توانستیم جشنواره بلوط زاگرس را در این روستا برگزار کنیم...
روستای کلجی علی رغم داشتن ظرفیتها و منابع طبیعی زیاد از امکانات رفاهی بسیار کمی برخوردار است، آب روستا از روستای ناو لولهکشی شده که به محض قطعی برق، آب روستا هم قطع میشود و اینجاست که باید گفت"اورامانِ پر از آب از بی آبی رنج میبرد" از نعمت گاز در این روستا خبری نبود، تصورش برایم سخت است چه برسد به اینکه بخواهم مطلبی در موردش بنویسم.
دهیار روستا در ادامه حرفهایش از مهاجرت روستاییان سخن میگفت که به دلیل نبود مدارس راهنمایی و دبیرستان مجبور به ترک روستا و مهاجرت به شهر میشوند. کلجی ساکنانت کجا می روند؟
اینجا ژیوار است؛ روستایی که به هزار ماسوله اورامان معروف است، ژیوار از کلمه "ژیو" به معنی زندگی یا همان ژیان در زبان کوردی گرفته شده و دارای دو معنی متفاوت جایگاه زندگی(در گویش محلی) و زنده(در زبان کوردی) است.
انار انارستانهای ژیوار با ویژگیهای منحصر به فرد خود سر سبد انار اورامان است، ورودی باغ با کارتنهایی پر از انار برای میزبانی و پذیرایی از مهمانان مزین شده بود، از حال و هوای باغ پیداست که ژیوار علیرغم صعبالعبور بودنش مهمانپذیرتر از سایر مناطق است.
اینجا صدای برداشت انار به گوش میرسید، زن و مرد روستایی انارها را از سر شاخههای درختان کوتاه قد انار میچینند و همان جا دان میکنند، کمی آن طرف تر بساط رب گیری هم برپاست، دیگهای مخصوص انار برروی آتش برپا شده از چوب، حکایت تولید رب انار در باغهای ژیوار دارد...
روستای سلین مقصد نهایی سفر سه روزه تور خبری به اورامان و میزبان اختتامیه جشنواره "هه نار" است، ازدحام جمعیت و ترافیک ماشینها حاکی از استقبال بینظیر مردم از جشنواره داشت، شور و نشاط خاصی به پا شده بود.
آیین اختتامیه این جشنواره در فضایی باز و با حضور میهمانان داخلی و خارجی برگزار شد، لباسهای محلی رنگا و رنگ کوردی همه جا به چشم میخورد، باغداران نابترین محصولات خود را برای فروش به نمایش گذاشته بودند ... بارش باران هم زینت بخش فضای شاد و پرانرژی مراسم شده بود و زیبایی صد چندانی به آن بخشید.
برگزاری جشنوارههایی همچون جشنواره «هه نار» اثرات مثبت و بازتابهای مطلوبی برای کل استان و بهویژه منطقه اورامان به لحاظ معرفی پتانسیلهای منطقه دارد. از سوی دیگر نیز جذب بسیاری از گردشگران در این منطقه اقدامی مؤثر برای بسترسازی توسعه گردشگری در کردستان است.
گنجاندن جشنواره انار در تقویم گردشگری کشور و معرفی آن از سوی دفاتر گردشگری به تورهای خارجی میتواند در رونق گردشگری منطقه اورامانات و معرفی محصولات ناب این منطقه به سراسر کشور بسیار تاثیرگذار باشد و موجب افزایش بهرهوری مالی و سرمایه و نیز کاهش مهاجرت در منطقه شود.
گزارش از فرانک کیانپور، خبرنگا ایسنا