امیر بقایی با بیان اینکه سالانه ۵٠تا ١٠٠هزار نفر در کشور مورد گزش جانوران سمی قرار میگیرند، بیان کرد: بر اساس آمارهای مراجعه به مراکز درمانی ۶٣درصد از این گزیدگیها ناشی از گزش عقرب، ٢٢درصد ناشی از مارگزیدگی و ١۴درصد نیز زنبور گزیدگی بوده است.
نپوشیدن لباس گلدار در طبیعت
وی افزود: اغلب گزیدگیها در نیمه نخست سال اتفاق میافتد، زیرا زاد و ولد جانوران سمی و همچنین طبیعتگردیها در این زمان بیشتر است. ازاینرو افراد توجه داشته باشند که در این ایام از پوشاندن لباسهای گلدار و رنگی بر تن کودکان جدا خودداری کنند چرا که اینگونه رنگها حشرات گزنده را به سمت خود جلب میکند. علاوه بر این توصیه میشود در طبیعت از عطر و اسپری با بوی تند استفاده نشود و اگر مردم به علفزارها که امکان گزش مار و عقرب وجود دارد، میروند لازم است از کفشهایی که قسمتی از ساق پا را میپوشاند استفاده کنند.
بقایی تصریح کرد: علاوه بر این طبیعتگردها میتوانند قبل از سفر در دل طبیعت از لوسیونها و محلولهای ضد گزش که در داروخانهها به فروش میرسد، استفاد کنند.
از گزنده عکس بگیرید
متخصص سمشناسی و مسمومیتهای مرکز ملی اطلاعرسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو ادامه داد: در صورت بروز گزیدگی ناشی از مار و عقرب توصیه میشود که مردم سعی نکنند آن جانور و حشره را بکشند یا به زندهگیری اقدام کنند، زیرا خطر گزش مجدد آنان وجود دارد دستکم با گوشی دوربیندار خود از جانور سمی گزنده عکس بگیرند و آن را به مرکز درمانی ارائه دهند تا شیوه درمانی مناسب، راحتتر انجام شود.
وی تأکید کرد: هنگام گزش جانوران سمی بلافاصله باید فرد گزیده شده را به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کرد یا در صورت دور بودن مرکز درمانی با شماره تلفنهای١١۵ اورژانس یا ١٩٠مرکز اطلاعرسانی دارو و سموم تماس گرفته شود تا راهکاری مناسب بر اساس نوع جانور سمی به بیمار ارائه شود.
مکش و برش ناحیه گزش کمککننده نیست
بقایی اظهار کرد: باور اشتباهی هنگام گزش مار و عقرب وجود دارد که ناحیه گزش را ببرند و مکش کنند که این اقدام نه تنها کمکی به کاهش مسمومیت نمیکند، بلکه میتواند زمینه بروز عفونت در محل گزش را ایجاد کند و از سوی دیگر امکان مسمومیت فرد مکنده نیز وجود دارد. علاوه بر این باور اشتباه دیگری درباره بستن باند به صورت محکم در بالای محل گزش مطرح است، که باید گفت عضو گزیده شده نیاز به گردش خون دارد تا سم در آن محل باقی نماند و اگر باقی بماند ضایعه شدیدتری ایجاد خواهد کرد. مردم توجه داشته باشند که عضو مورد گزش قرار گرفته را ثابت و پایینتر از محل قلب قرار دهند و با بستن نوار پهن پارچهای بالای آن را ببندند تا گردش خون کُند شود اما باید در نظر داشت که به هیچوجه پارچه نباید محکم بسته شود تا مانع گردش خون شود.
زنبورها معمولا خطرناک نیستند
متخصص سمشناسی و مسمومیتهای مرکز ملی اطلاعرسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو ادامه داد: زنبورگزیدگیها عموما خطرناک نیستند مگر آنکه فرد حساسیت داشته باشد.
وی با تقسیمبندی زنبورهای بومی ایران به زنبورهای عسل، زرد و سرخ افزود: معمولا هنگام گزش زنبور عسل، نیش زنبور و کیسه زهر آن در محل گزش باقی میماند که باید با یک موچین برداشته شود چون اگر با دست برداشته شود در اثر فشار احتمال ترکیدن و ورود سم بیشتر به بدن وجود دارد. بعد از آن محل گزش باید با آب ولرم و صابون شستوشو داده شود و از کرم و پمادهای ضد حساسیت و آنتی هیستامین خوراکی بسته به حساسیت فرد برای کاهش التهاب و درد موضعی استفاده کرد.