مدال‌آور کولبر

طاها عاشق دوندگی است و شب ها که می خوابد، خواب مدال طلای قهرمانی جهانی را زیر پلک چشمان آرزوها می‌بیند؛ اما سپیده‌دمان که خورشید خاور از مشرق صبح بر شهر رویاهای زریبار بوسه نزده است، قد ضعیف و نحیف او زیر 40 کیلو بار قاچاق کولبری خم می شود و نفس‌ها در سینه حیات و ممات ـ‌طاها غفاری جوان مریوانی‌ـ در گذرگاه های پر و پیچ و خم کوه‌های اورامان حبس می‌شود.

این جوان 23 ساله مریوانی که یک مدال نقره قهرمانی آسیا در فکوکا ژاپن در سال 2014، هفت مدال طلای قهرمانی استانی و یک مدال دوم نقره کشوری را بر دیوار اتاق نمور و تاریک فقر و تهیدستی آویزان کرده است، از سال 90 ورزش دوندگی را به صورت حرفه ایی آغاز نمود و یک‌بار در جهان و کشور و هفت بار در کردستان بر سکوی اول قهرمانی ایستاده است و مدال زرین افتخار طلا و نقره را در مقابل دوربین عکاسان خبری چون دستنبوی خوشبو، گاز زده است.

او که شیفته این ورزش استقامتی – مقاومتی است در سال 2014 در مسابقات فکوکای آسیایی ژاپن با رکورد هشت کیلومتر در 26 دقیقه و 26 ثانیه با آویختن مدال نقره بر گردن، پرچم کشور ایران را به اهتراز درآورد و در 16 اردیبهشت سال 94 در مسابقات کشوری دوومیدانی به میزبانی استان قزوین مدال نقره قهرمانی را در مسافت سه کیلومتر با رکورد 9 دقیقه و 38 ثانیه به گردن آویخت و تا ستاره رویاهای کسب مدال طلا، چون قاصدک پر گشود.

غفاری که امروزه عکس او با پیراهن منقوش به آرم هیات دوو میدانی زیر بار سنگین کولبری دست به دست می چرخد، سال1394 در مقطع کاردانی تربیت بدنی از دانشگاه آزاد سنندج فارغ التحصیل شد و بعد از پایان خدمت سربازی در پنجم شهریور 1396 از روی ناچاری روی به کولبری آورده است و هر روز این جوان مریوانی با 68 کیلو وزن ، بیش از 40 کیلو بار به دوش می‌کشد و هشت کیلومتر - بار به دوش - سکندری می خورد و می رود تا در مقصد به هنگام تحویل بار به مشتری عراقی، 160 هزار تومان پول حق الزحمه کولبری بگیرد.

طاها غفاری، زاده روستای «چوری» از توابع شهرستان مریوان در 18 اردیبهشت سال 1374 از مادری خانه دار و پدری کشاورز با وسعت تنها چند هکتار زمین کشاورزی چشم به جهان هستی گشوده است، اگر چه طاها از دوران کودکی تا به حال در شهر مریوان زیسته است، اما هیچ‌گاه چون ورزشکاری بی دغدغه مالی ، ظلمت شب را به نور شفق سحر ندوخته است.

او از مدیرکل ورزش و امور جوانان کردستان که خود مریوانی و ورزشکار دونده است به شدت گله‌مند است و به صراحت می گوید که در دوران خدمت سربازی برای شرکت در اردوی مسابقات دوومیدانی جاکارتا از مدیرکل تمنا کردم؛ اما او گوش نداد و شانس من برای شرکت در جاکارتا سوخت.

طاها هر روز صبح ساعت هفت بامداد به وقت کوه های سر به فلک کشیده اورامان متناسب با توان جسم لاغر اندام و قد بالابلندش، 40 کیلو سیگار یا پوشاک تحت عنوان کولبر بار می زند و از کوره را ه های خطرناک اورامان سلانه سلانه مسیر مرگ و زندگی را از گردنه ژالانه تا گناوه ( گه ناوه) می پیماید و به گفته او به هنگام عبور از باریکه راه ها، زمانی که از ارتفاع چند هزار متری ته دره پرتگاه را نظاره می‌کند، اشهد خود را می‌خواند و پاهایش سست و بی بنیاد می‌شود.

این دونده کولبر که امروزه در مقام -کولبر دونده- خودنمایی می‌کند، زانوهای افتخار آفرینی‌اش در رشته دوومیدانی زیر سنگینی بار کولبری سیگار و پوشاک به درد آمده است و شب ها از درد جانکاه زانو درد و سریال تکراری تراژدی کولبری چندین بار از خواب می پرد و به سقف رویاهای خاموش شب زل می زند و با آه سرد مکنده پلک در هم دوخت می کند.

طاها که 178 متر قد دارد و 68 کیلو وزن، وزن آرزوهایش کسب مدال طلای قهرمانی در مسابقات جهانی و طول رویاهایش اهتراز بلند پرچم کشورش در هنگام ایستادن بر سکوی نخست قهرمانی با آویختن مدال طلا است؛ نه کمر خم کردن زیر وزن 40 کیلو بار قاچاق سیگار و پوشاک سرمایه داری.

طاها که صدای محزون او پشت خط تلفن در هنگام گفت‌وگو راوی فاجعه کولبری است و با هرم نفس های عمیق آبان پاییزی هر برگی از درخت امید چشمانش زرد و بر صخره‌ای از کوه‌های اورامان به پرواز در می آید ودر عمق دره ای سقوط می کند؛ از مسئولان استانی و کشوری تقاضای کمک و استمداد دارد به امید اینکه مسئول مستقیم او که وزیر ورزش و امور جوانان دولت روحانی است این صوت محزون پیچیده در دره اصوات خشن طبیعت اورامان را بشنود و این جوان ورزشکار نام آوازه کرد مریوانی را از درد کولبری و خطر مرگ سقوط در پرتگاه برهاند.

این جوان 23 ساله مریوانی به صراحت می گوید که از رسانه های مختلف روزانه به او زنگ می زنند؛ اما او چون به خطوط قرمز مصاحبه به واسطه حرفه ورزش آشناست با هیچ رسانه ایی که قصد ابزار مداری و بهره گیری از سوژه کولبری او را دارند حذر کرده است و دوست دارد که صدای فریاد کمک او از تریبون رسانه های داخلی به ویژه «قانون» به گوش دولتمردان برسد.

به گفته طاها ،کولبران هر روز صبح به هنگام بار زدن بر کول، زندگی را با مرگ معامله می‌کنند ومدام دلشوره سقوط از پرتگاه یا در کمین احتمال تیراندازی ماموران مبارزه با قاچاق کالا بیفتند را دارند.

طاها با این همه افتخار در لباس ورزش دوومیدانی،تنها برای تامین امرار معاش خانواده و هزینه‌های شخصی، ناگزیر به شغل سخت کولبری روی آورده است و او نه تنها از این شغل متنفر است؛ بلکه معتقد است که استمرار این شغل موجب نابودی سلامتی جسمی او برای ادامه ورزش دوومیدانی است.

این دونده کولبر مریوانی، نه تنها زیر بار طاقت فرسای کولبری زانوهایش به درد آمده است بلکه از کمردرد نیز می‌نالد و عاجزانه تقاضای نجات از این وضعیت وخیم را دارد.

به گفته طاها، روایت مستند داستانی شغل کولبری او و هم شغلانش، در کوه های سخت و خشن اورامان بسیار دردناک و تراژدی است که هیچ رسانه ای نمی‌تواند، عمق این فاجعه را روایت کند چون به عقیده ویکتور فرانکل هیچ فاجعه‌ای روایت نمی شود؛ بلکه تنها گوشه ای از پازل فاجعه در قاب رسانه های نوشتاری، دیداری و شنیداری بازنمایی می شود.

اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی

هاشم صیامی، دبیر فدراسیون دوومیدانی به روابط عمومی فدراسیون گفته است «طاها غفاری، دونده دوهای استقامت کردستانی است که بهترین عنوان کسب شده ایشان در مسابقات بین المللی، عنوان نهمی انفرادی صحرانوردی و دومی تیمی آسیا بوده که تیم ایران متشکل از حضور آقایان جلیل و خلیل ناصری در سال 2014 به این مقام دست یافته است. او در سال گذشته در مسابقات صحرانوردی قهرمانی کشور به مقام هفتمی رسیده و در سال جاری نیز در مسابقات قهرمانی کشور و لیگ باشگاه ها جزو هشت ورزشکار برتر کشور بوده است. لازم به ذکر است، در سال جاری با تدابیر فدراسیون و حمایت باشگاه هایی نظیر آسان پرداخت، استقلال، ذوب آهن و نفت تهران، امکان حضور هر هشت ورزشکار برتر مواد مختلف دوومیدانی در مسابقات لیگ فراهم بوده است».

وی همچنین تصریح کرد: « برابر آیین نامه استخدامی قهرمانان دردستگاه‌های دولتی، ورزشکاران باید دارای عنوان های قهرمانی المپیک، قهرمانی جهان و بازی‌های آسیایی باشند که ایشان هیچ کدام از شرایط را ندارند. اما فدراسیون دوومیدانی در راستای مسئولیت اجتماعی خود آمادگی پیگیری مشکلات و موضوعات مرتبط با قهرمان و پیشکسوتان این رشته را دارد. »

طاها غفاری ادعای هاشم صیامی، دبیر فدراسیون دوومیدانی، عدم فعالیت او دردو سال گذشته را قویا تکذیب می‌کند و مدعی شد که او در مهر سال گذشته 45 شبانه روز در اردوی تیم ملی نیروهای مسلح ایران برای شرکت در مسابقات جهانی مجارستان حضور داشته است که این نافی عدم فعالیت طاها غفاری در دو سال گذشته است. این دونده کردستانی با اعلام اینکه اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی درخصوص کسب مقام هفتمی مسابقات صحرانوردی قهرمانی کشوری اصلا صحت ندارد. به صراحت گفت: در مرحله اول لیگ باشگاه‌های ایران مقام چهارم در تیم مقاومت تهران را درکارنامه ورزشی دارم و در اسنفد سال 95 هم در مسابقات نیوماراتن مراغه با کسب مقام دوم بر سکوی افتخار ایستاده‌ام و این اظهارات بی لطفی درحق یک ورزشکار ایرانی است.

طاها غفاری از کسب مقام دوم قهرمانی آسیایی خود نیز دفاع کرد و افزود: «همین آقای صیامی که امروز در رسانه ها ادعا می کند که من مدال نقره فکوکای ژاپن را کسب نکرده‌ام از خود من به عنوان دارنده این مقام تجلیل کرده است و در تجلیل مدیر کل ورزش و امور جوانان کردستان نیز مقام دوم آسیا در سال 2014 ژاپن به صراحت قید شده است»

این دونده کولبر کردستانی از اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی کشور ابراز تاسف کرد و افزود: من که در هیچ رسانه‌ای تقاضای استخدامی نکرده ام که آقای صیامی شرایط آیین نامه استخدامی را به رخ می‌کشد بلکه تنها تقاضای حمایت ورزشی داشته ام.

شهرستان مرزی مریوان که این روزها بر سر انتخاب فرماندار آن میان دولتمردان و نماینده حوزه انتخابیه مریوان و سروآباد در آستانه انتخابات سال آینده مجلس شورای اسلامی دعواست، دارای مرز رسمی باشماق است که جوانان مریوانی بیشتر در آن مرز به شغل خدماتی مشغول هستند و شماری نیز چون طاها غفاری دارنده مقام دوم آسیایی وکشوری در رشته دوومیدانی و هفت مدال طلای استانی زیر بار کولبری دم و بازدم می کنند.

حق اشتغال و آموزش در مناطق محروم در قانون اساسی

نبود اشتغال پایدار در مناطق محروم سبب شده امرار معاش برای اهالی محلی سخت و حتی ناممکن شود تا جایی بسیاری در شهرهای مرزی در مناطق غربی کشور تن به کولبری داده‌اند وهر ازگاهی هم خبری ناگوار چون رفتن روی مین یا سقوط از ارتفاع و ... شنیده می‌شود. این در حالی است که قرار بود شرایط برای زندگی کولبران منطقه آسان شود. شهاب نادری، نماینده مجلس، چندی پیش با اشاره به آسیب‌های تهدید کننده برای افرادی که در شهرهای مرزی به ناچار کالاهای سنگین و گرانقیمت را بر کول خود حمل می‌کنند تا از این طریق امرار معاش کنند و گاهی هم به خاطر سرمای شدید جان خود را ازدست می‌دهند، گفت: در مناطق مرزی به خاطر نبود کارخانجات و مشکلات بیکاری افراد از این طریق اقدام به تامین معیشت خود و خانواده‌شان می‌کنند. نماینده مردم پاوه گفته بود: دولت اگر این افراد را ساماندهی کرده و بیمه کند هرگز شاهد چنین بی‌مدیریتی نخواهیم بود و وضعیت کولبران سرو سامان داده خواهد شد حتی وی از تهیه طرحی خبر داده بود تا شاید یک برنامه جامعی برای این قشر از جامعه نوشته شود تا در آینده نمایندگان هم آن را بررسی کنند و نظرات خود را بگویند و در نهایت به شکل قانون درآمده واجرایی شود. نه از آن طرح خبری هست نه در در بحث ایجاد اشتغال در مناطق محروم اقدامی شده است.در حالی که در جای جای قانونی اساسی این امر بارها مورد توجه قرار گرفته است. در این گزارش به چند اصل مهم قانون اساسی اشاره شده است.

اصل هفتم : طبق دستور قرآن کریم: «و امرهم شوری بینهم» و «شاورهم فی الامر»شوراها، مجلس شـورای اسـلامی، شـورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیم گیری و اداره امـور کشـورند. مـوارد، طـرز تشکیل و حدود اختیارات و وظایف شوراها را این قانون و قوانین ناشی از آن معین‌می‌کند.

اصل چهل و سوم: برای تامین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، با حفظ آزادگی او، اقتصاد جمهوری اسلامی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار می شود:

3 - تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل و محتوا و ساعت کار چنان باشد که هر فـرد عـلاوه بـر تـلاش شغلی، فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبـری کشـور و افـزایش مهارت و ابتکار داشته باشد.

4 - رعایت آزادی انتخاب شغل، و عدم اجبار افراد به کاری معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری.

7 - استفاده از علوم و فنون و تربیت افراد ماهر به نسبت احتیاج برای توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور.

9 - تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی که نیازهای عمـومی را تـامین کنـد و کشـور را بـه مرحلـه خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند.

اصل بیست و هشتم: هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست برگزیند. دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون، برای همه افراد امکان اشتغال به کار و شـرایط مسـاوی را بـرای

احراز مشاغل ایجاد نماید.

اصل سی ام: دولت موظف است وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسـطه فـراهم سـازد و وسـائل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور بطور رایگان گسترش دهد

اصل یکصدم :برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی بـه نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت میگیرد که اعضای آن را مردم همان محل انتخاب مـی‌کننـد.

شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان و حدود وظایف و اختیارات و نحـوه انتخـاب و نظـارت شـوراهای مـذکور و سلسله مراتب آن‌ها را که باید با رعایت اصول وحدت ملی و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی و تابعیت حکومـت مرکزی باشد، قانون معین میکند.

اصل یکصد و چهارم: به منظور تامین قسط اسلامی و همکاری در تهیه برنامه‌ها و ایجاد هماهنگی در پیشرفت امور در واحـدهای تولیـدی، صنعتی و کشاورزی، شوراهایی مرکب از نمایندگان کارگران و دهقانان و دیگـر کارکنـان و مـدیران، و در واحـدهای‌آموزشی، اداری، خدماتی و مانند اینها شوراهایی مرکب از نمایندگان اعضای این واحدها تشکیل مـی‌شـود. چگـونگی تشکیل این شوراها و حدود وظایف و اختیارات آن‌ها را قانون معین می‌کند.

حقوق‌شهروندی قهرمانان مرزنشین

حسن کیا/ وکیل دادگستری و استاد دانشگاه

خبر کولبری یکی از قهرمانان جوان ورزشی کشور و آسیا و مواردی مشابه در سایر اقشار، بازخوانی مجدد حقوق اساسی ملت مندرج در قانون اساسی را ضروری می سازد و طرح این پرسش که دولت چه وظایفی در قبال ایجاد شغل و معیشت جوانان و سایر اقشار جامعه دارد؟درست است که شغلی مانند دستفروشی یا کولبری فی نفسه بد نیستند و به قول معروف کار-هرچه باشد-عار نیست ولی در بسیاری از این موارد جوانان ما از سر ناچاری و به جبر زمانه و در جهت گذران معاش مجبور به انجام این قبیل مشاغل می شوند.صرفنظر از اینکه گاها همین نان در آوردن ها نیز برتافته نشده و حوادث ناگواری را به ارمغان می آورد.آیا جوان سالم و ورزشکار و مدال آور ما نباید امکان حداقلی زندگی و امرار معاش را داشته باشد؟ نکته دیگر عدم وجود فرصت‌های مساوی برای احاد شهروندان است به صورتی که در استان ها و شهرهای دورافتاده با وجود استعدادهای درخشان، امکان رشد و پیشرفت و ترقی به نسبت شهرهای مرکزی و بزرگ بسیار کمتر است.وقتی به فصل سوم قانون اساسی ایران به عنوان میثاق ملی شهروندان نظر می افکنیم.با اصولی مواجه می شویم که اجرای آنها می‌تواند بسیاری از این مشکلات و معضلات و کاستی ها را مرتفع نماید.مثلاً اصل نوزدهم قانون اساسی اعلام می‌دارد:«مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ،نژاد،زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.» وفق این اصل که هیچ قانونی نیز نمی تواندآن را محدود یا نسخ و تعطیل نماید.تمام شهروندان ایران صرفنظر از هر وصفی از حقوق شهروندی و اساسی برابر برخوردارند.بنابراین طبق قانون اساسی بین ایرانی کرد و لر و بلوچ و اهوازی و آذری و...با پایتخت نشینان و یا ساکنین شهرها و استان‌های بزرگ تفاوت و تبعیضی وجود ندارد.گرچه در این اصل به صراحت اشاره نشده ولی از واژه (ومانند اینها) در انتهای اصل،مستفاد می گردد که دین یا مذهب نیز نمی تواند موجب محرومیت شهروندان از حقوق اساسی یا شهروندی شان شود.

مگر مواردی که در قانون اساسی به صراحت اعلام و تصریح شده است.یا در اصل بیستم قانون اساسی به قرارداشنن همه افراد ملت در زیر چتر حمایت قانون سخن رفته است و بنابراین تمام شهروندان با دارا بودن همه حقوق انسانی،سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی در حمایت قانون هستند.در اصل ٢١ به تکلیف و وظیفه دولت در رعایت کامل حقوق زنان در جامعه تصریح می شود و در اصل ٢٢ به مصون بودن حیثیت،جان،مال،حقوق،مسکن و شغل اشخاص از هرگونه تعرض غیرقانونی اشاره می گردد.اصل مهم دیگر اصل بیست و هشتم است که وفق آن ضمن آزاد بودن شهروندان ایرانی در انتخاب شغل مورد علاقه خود، به تکلیف دولت در ایجاد امکان شرایط اشتغال برای مردم و همین‌طور فراهم نمودن شرایط مساوی در احراز مشاغل تصریح شده است.به زبان ساده دولت باید برای تمام افراد جامعه شغل ایجاد کند و در این راستا عدالت را نیز رعایت کند.یعنی در اشتغال افرادی به هر دلیل بر دیگران ترجیح داده نشوند وشایسته‌سالاری ملاک باشد.برخی بیکار و عده ای دارای چند شغل نباشند.تصدی به مشاغل برمبنای پارتی بازی و تعلق به ژن‌های خوب نباشد.با قراردادن سنی برای بازنشستگی که بدون استثنا و بند و تبصره و...اجرا شود.کرسی ها و امکانات برای اشتغال جوانان پشت خط مانده فراهم گردد.وقتی جوان ورزشکار و قهرمان ما از سرناچاری به کولبری روی می آورد.وضع بقیه جوانان چگونه است؟مسلما بیکاری جوانان می تواند موجب سرخوردگی و روی آوردن جوانان به خلاف و اعتیاد و سایر معضلات اجتماعی گردد.وظیفه دولت اجرای. قانون اساسی و تلاش در ایجاد بسترهای لازم است و با صرف رونمایی از حقوق شهروندی دردی درمان نمی گردد.کشور ایران از جوان‌ترین کشورهای جهان است و بی توجهی به جوانان در عرصه های مختلف می تواند تبعات و آثار زیانبار و وحشتناکی در آینده در پی داشته باشد.