استاد اصفهانی برای احیای زاینده رود نقشه راه ارایه کرد

ناصر حاجیان در گفت و گو با ایرنا گفت: برای نخستین گام از نقشه راه احیای زاینده رود باید گفت که اتحاد و اتفاق و بررسی بحران آب در کشور باید بصورت یک موضوع ملی لحاظ شود، به گونه ای عمل کرد که نقشه راه پیشنهادی بطور حتم مورد تایید ذینفعان و متخصصان استان های مرتبط باشد و از هرگونه ناهماهنگی و مقابله افراد با یکدیگر اجتناب کرد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: موضوع باید بگونه ای پیگیری شود که کمک حال دولت باشیم و در طی جلسات کارشناسی به تفاهم و هماهنگی دست یابیم تا همه طرف های درگیر این ماجرا بتوانند بدون ضرر شاهد ایجاد شرایط عادلانه و احیای رودخانه باشند.

حاجیان با تاکید بر اینکه پیگیری حقابه های مردم از زاینده رود ضرورری است، تصریح کرد: حقابه ها حاصل آورد طبیعی رودخانه و تونل اول کوهرنگ است، بنابراین نباید دخل و تصرفی در آن ها می شد، اکنون باید برای تکمیل تونل سوم تونل و سد کوهرنگ ۳ و بهشت آباد که البته تمام راه حل احیای رودخانه نیست، پرداخته شود.

وی گفت : انتقال آب اصفهان به یزد باید پس از اجرای تونل سوم کوهرنگ انجام می شد، اما انجام نشد، پیگیری طرح انتقال آب کوهرنگ ۳ نباید به طرف اصفهانی واگذار شود، بلکه خود یزدی ها باید موضوع استان خود را پیگیری کنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: پیگیری انتقال آب به استان یزد ارتباطی با اصفهان ندارد، ضمن اینکه در زمان حاضر و طی سال های گذشته آب انتقالی به یزد از حقابه های کشاورزان بوده است، بنابراین خسارت عدم کشت و کار باید به این قشر از جامعه پرداخت شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد : زمان اجرای تونل بهشت آباد بین ۱۵ تا ۳۰ سال به طول می انجامد و حتی اگر فرض کنیم که از نظر مجوزهای زیست محیطی هم بی مشکل باشد برای شرایط فعلی پاسخگو نخواهد بود.

حاجیان با تاکید بر اینکه در اولویت قرار دادن احیای تالاب ها مشکل آبی بسیاری از نقاط را حل می کند، اظهارداشت: احیای تالاب ها و دریاچه ها می تواند به عنوان یک مقوله مهم، استان های مختلف را بیشتر با همدیگر متحد کند.

وی با بیان اینکه برای احیای تالاب ها و دریاچه ها می توان صرفه جویی را به عنوان عنصری مهم بکار برد، تصریح کرد: بی شک چنانچه مردم بدانند که با صرفه جویی می توانند شاهد زنده شدن رودخانه ها و تالاب ها باشند در مصرف بهینه کوتاهی نخواهند کرد.

به گفته این نویسنده کتاب «زاینده رود» کشاورزان در صورتی که شرایط کار خود را متعادل کنند و با بهره وری در مصرف آب به سمت روش های جدید کشت و کار بروند می توان آب بیشتری را برای احیای زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی اختصاص داد.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان، ضعف مدیریتی و سو تدبیر را آفات اصلی این روزهای کشور در مساله آب برشمرد و افزود: همانطور که با ضعف مدیریتی، زاینده رود به این حال و روز دچار شد بنابراین می توان گفت که خشکی دیگر رودخانه ها نظیر کارون دور از ذهن نیست، بنابراین در طرح های آبی باید دیگر رودخانه ها را نیز لحاظ کنیم و از آن ها غافل نشویم.

حاجیان به اهمیت افزایش آگاهی مردم اشاره کرد و گفت: بسیار دیده شده که افراد جامعه مسایلی را مطرح می کنند که از لحاظ فنی اشتباه است، بنابراین باید با استفاده از ظرفیت اطلاع رسانی رسانه ها میزان درک و آگاهی عمومی را درباره منابع آب افزایش دهند.

وی اضافه کرد: با تفکری که مشکلی را بوجود آورده نمی توان همان مشکل را حل کرد، بنابراین باید مدیرانی را برگزید که توانایی حل مشکل را از حیث اجرایی و علمی داشته باشند، همچنین این مدیران باید مشاوران کاردان و خبره داشته باشند.

این پژوهشگر آب راه اندازی یک پارلمان آب در سطح استان های مرتبط با خشکسالی و زاینده رود را خواستار شد و تاکید کرد: قبل از انقلاب صدای مراجع تقلید با هر بحران و موضوعی حاد در کشور، شنیده می شد و اکنون نیاز هست که علما نسبت به شرایط فعلی و ناحقی ها در موضوع آب لب به سخن بگشایند و خود سعی کنند جلودار مردم برای جلوگیری از تضییع حق شوند.

حاجیان پایبندی به قانون را راه حل برون رفت از مشکلات دانست و اضافه کرد: باید از وزیرانی مانند وزیر نیرو و جهاد کشاورزی خواست که یک سری کارشناس خبره و آگاه در استان ها برای تجمیع شرایط موجود و ارسال آن به وزارتخانه داشته باشند.

وی با اشاره به اهمیت استفاده از تجارب کشورهای دیگر که شرایط مشابه ما دارند، تصریح کرد: استفاده علمی و عملی هرچه بیشتر از دیپلماسی آب راه را برای نیل به اهداف بیش از گذشته هموار می کند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان به تهیه پایگاه داده های معتبر علمی و فنی و تحلیل آنها برای حوضه های آبریز زاینده رود اشاره کرد و گفت: استفاده از طرح هایی که قرن ها در این منطقه اجرا شده و هیچ مشکلی نداشته که طومار شیخ بهایی بهترین آن به شمار می رود ضروری و مهم است.

این پژوهشگر آب، شفاف سازی و ارائه اطلاعات روزانه رودخانه های زاینده رود و کارون را مفید برشمرد و خاطرنشان کرد: این امر به افزایش آگاهی شهروندان کمک شایانی خواهد کرد.

حاجیان به دستور رییس جمهوری وقت برای استفاده نسنجیده و بی حساب و کتاب از سرشاخه های زاینده رود اشاره کرد و گفت: بی شک ابطال چنین موضوعی نیازمند دستور مقامی در سطح رییس جمهوری است.

وی هرگونه وعده بی اساس و غیر صادقانه را بی فایده خواند و اظهارداشت: ارتباط با کشاورزان باید با صداقت و عاری از وعده های پوچ و لحظه ای باشد.

زاینده‌ رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران به طول بیش از ۳۸۰ کیلومتر است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زرد کوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق حدود ۲۰۰ کیلومتر پیش می‌ رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می ‌ریزد.

حوضه آبریز زاینده رود از اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده که ۹۳ درصد از مساحت و ۹۸ درصد از جمعیت تحت پوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و ۲ درصد از جمعیت زیر پوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

این رودخانه در دهه های اخیر بدلیل خشکسالی های متوالی، تراکم جمعیت و افزایش برداشت، به یک رودخانه فصلی تبدیل و در پایین دست در بیشتر ایام سال و به ویژه در فصول گرم با خشکی مواجه می شود.