شیاف و تب کودکان، نحوه گذاشتن و زمان جذب

تب کردن یک پروسه طبیعی بدن برای مبارزه با بیماری‌ها است و پزشکان توصیه می‌کنند بعد از شروع تب بلافاصله شروع به پایین آوردن آن نکنید. اما تب در کودکان می‌تواند کمی نگران کننده باشد. در این مقاله علل تب کودکان و روش درمان تب با استفاده از شیاف را بررسی می‌کنیم.

شیاف برای تب کودکان و استفاده از آن پیش از هر چیزی نیاز به شناخت دقیق علت تب کودکان دارد. تب پاسخ طبیعی بدن نسبت به عفونت‌ها یا آسیب‌های وارد بر بدن است. درواقع تب بدن شما را تحریک می‌کند تا سلول‌های خونی و آنتی‌بادی‌های بیشتری برای مبارزه با عفونت بسازند. به همین علت متخصصان معتقدند که نباید جلوی تب ملایم را گرفت و باید اجازه دهیم به کار خود ادامه دهد؛ اما تب بالا می‌تواند ناراحتی‌هایی برای کودک دلبندتان ایجاد کند.

علت‌های تب کودکان بسیار متنوع هستند. برخی از علل شایع تب کودکان در زیر اشاره شده است:

- عفونت‌های باکتریایی مانند تب روماتیسمی

- عفونت‌های ویروسی، مانند آنفلوانزا یا تب‌خال

- استفاده از برخی داروها

- ابتلا به برخی بیماری‌ها که دمای بدن را افزایش می‌دهند.

- آلرژی یا حساسیت‌ها

- بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید نوجوانان

تفاوتی نمی‌کند که علت تب کودک شما کدام یک از موارد بالا باشد. مطمئناً شما به دنبال راهی برای کاهش سریع تب کودک خود هستید. یکی از پیشنهاد‌هایی که معمولاً دیگر والدین به ما می‌کنند این است که از شیاف برای تب کودکان استفاده کنیم. آیا بهتر است از روش‌های طبیعی استفاده کنید و یا روش‌هایی مانند شیاف برای تب کودکان تأثیر بیشتری دارند؟ در ادامه پاسخ سؤالتان را داده‌ایم.

قبل از استفاده از شیاف برای تب کودکان ، لازم است بدانید که چه میزان تب برای کودکتان خطرناک است. تب خطرناک برای کودکان، تب بالاتر از ۳۸٫۹ درجه سانتی‌گراد هست. شما می‌توانید با کمک یک تب‌سنج دیجیتال، تب کودکتان را اندازه بگیرید.

دمای نرمال بدن کودکان ۳۷٫۲-۳۶ است. تب خفیف کودکان در محدوده ۳۸٫۳-۳۷٫۳ قرار دارد. هنگامی کودکان دچار تب شدید شده‌اند که دمای بدنشان ۳۹٫۷-۳۸٫۴ باشد. اکثر تب‌هایی که در این محدوده قرار دارند به علت عفونت‌های ویروسی و یا عفونت‌های جزئی دیگر ایجاد می‌شوند. تب‌های بالاتر از ۳۹٫۷ که شدیدترین و خطرناک‌ترین نوع تب کودکان می‌باشد نیاز به مراجعه به مراکز تخصصی و درمان فوری دارند.

برای اندازه‌گیری دقیق تب کودک خود بهتر است از طریق مقعد تب او را اندازه بگیرید. شما همچنین می‌توانید از طریق زیر بغل نیز تب کودکتان را اندازه بگیرید.

دمای بدن کودکان به طور کلی از دمای بدن بزرگ‌سالان بیشتر است. همچنین بازه دمایی بدنشان گسترده‌تر است. علت تب بالای کودکان نسبت به بزرگ‌سالان این است که آن‌ها نسبت سطح بدنشان به کل بدنشان بیشتر از بزرگ‌سالان است. همچنین دلیل دیگر تب بالای کودکان این است که سیستم ایمنی بدن آن‌ها در حال تکامل یافتن است و قدرت کمتری در مبارزه با بیماری‌ها دارد.

آب سریع‌تر از هوا دمای بدن را کاهش می‌دهد. به همین علت حمام یکی از روش‌های کاهش تب است که در بسیاری موارد سریع‌تر از داروها عمل می‌کند. پس می‌توانید قبل از قرار دادن شیاف برای کاهش تب کودکان، آن‌ها را به حمام ببرید و با آب ولرم شستشو دهید.

هرگز از آب سرد برای کاهش تب کودک استفاده نکنید. زمانی که دمای آب فقط مقداری کمتر از دمای بدن باشد سریع‌تر تب را کاهش خواهد داد. استفاده از آب سرد خطراتی برای کودکتان خواهد داشت.

شما همچنین می‌توانید برای کاهش تب کودک خود یک دستمال مرطوب خنک را روی پیشانی یا بدن او قرار دهید.

تب می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود که یک بیماری خطرناک پزشکی محسوب می‌شود. هر چه تب بالاتر باشد خطر ابتلا به کم‌آبی افزایش می‌یابد. بنابراین قبل از شروع هر نوع درمانی از جمله قرار دادن شیاف برای تب کودکان ، ضروری است که از کودکتان بخواهید مایعات فراوان بنوشد.

آب خالص همیشه بهترین انتخاب است، اما گزینه‌های دیگر نیز می‌توانند مؤثر باشند. اگر فرزند شما از خوردن آب امتناع می‌کند به او آب‌میوه یا آب‌های طعم دار بدهید.

همچنین می‌توانید برای کاهش تب کودک خود به او چای‌های گیاهی فاقد کافئین (مانند چای بابونه و نعناع) بدهید.

برخی از نشانه‌های کم‌آبی بدن عبارت‌اند:

- ادرار غلیظ به رنگ زرد تیره و با بوی قوی

- کاهش دفعات دفع ادرار

- خشکی لب و دهان

- عدم وجود اشک در هنگام گریه و خشکی چشم

اگر کودکتان علائم کم‌آبی را داشت حتماً او را نزد پزشک ببرید.

هنوز برای استفاده از شیاف برای تب کودکان زود است؛ اقدامات زیادی وجود دارند که قبل از قرار دادن شیاف برای تب کودکان می‌توانید انجام دهید. مثلاً می‌توانید به کودکتان یک لایه لباس سبک که قابلیت تبادل دما را هم داشته باشد، بپوشانید. در صورتی که به کودکتان چند لایه لباس بپوشانید، حرارت بیشتری را نگه می‌دارد؛ بنابراین سعی کنید از لباس‌های راحت و نازک استفاده کنید که هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد.

اگر کودکتان احساس سرما کرد، از یک پتوی نازک استفاده کنید. فن‌های الکترونیکی هم می‌توانند به جریان یافتن هوا کمک کنند. به این ترتیب گرما از پوست کودک دور می‌شود. در صورت استفاده از فن مراقب باشید که دما بیش‌ازحد خنک نشود و کودک را مستقیماً در تماس با فن قرار ندهید.

داروهای تب بر تنها در مواردی استفاده می‌شوند که کودک به آن‌ها نیاز ضروری داشته باشد. درواقع استفاده از شیاف برای تب کودکان و همچنین استفاده از دیگر داروهای تب بر باعث می‌شود که از عوارض ناشی از تب‌های شدید پیشگیری شود.

تب خفیف یا ملایم معمولاً نیازی به درمان خاصی ندارد مگر اینکه با عوارضی همراه باشد؛ اما تب متوسط تا شدید باید تحت درمان قرار بگیرد.

- برای کاهش تب کودکان می‌توانید از استامینوفن (پاراستامول) استفاده کنید. برای تعیین دوز صحیح دارو با پزشکتان مشورت کنید. برخی از والدین می‌گویند که کودکشان به استامینوفن پاسخ نمی‌دهد و برای کاهش تب او باید به او ایبوپروفن بدهند. در صورتی که در اغلب موارد علت آن ناکافی بودن دوز استامینوفن نسبت به وزن و سن کودک بوده است.

ایبوپروفن را می‌توان به کودکان ۶ ماهه و بزرگ‌تر تجویز کرد.

- آسپیرین برای کودکان زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود؛ زیرا احتمال سندرم ریز (Reye’s syndrome) را افزایش می‌دهد.

- استامینوفن، تب را برای ۴ تا ۶ ساعت و ایبوپروفن تب را برای ۶ تا ۸ ساعت کاهش می‌دهد.

- هیچ‌گاه داروهای تب بر نظیر استامینوفن و ایبوپروفن را به صورت ترکیبی با هم استفاده نکنید؛ این کار فقط در مواقعی که تب بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد وجود داشته باشد، انجام می‌شود.

یکی دیگر از روش‌ها، استفاده شیاف برای تب کودکان می‌باشد. درواقع برخی از بیماری‌ها به نوع خوراکی استامینوفن پاسخ نمی‌دهند که در این شرایط مصرف شیاف برای تب کودکان توصیه می‌شود.

بهترین شیاف برای تب کودکان دو نوع است؛ شیاف استامینوفن یا دیکلوفناک استفاده می‌شود. میزان مناسب شیاف برای تب کودکان بر حسب سن و وزن نوزاد تعیین می‌شود. شیاف دیکلوفناک برای تب کودکان به اندازه شیاف استامینون رایج است.

استفاده از شیاف برای تب کودکان در مواردی انجام می‌شود که نیاز به کاهش سریع تب باشد. همچنین در مواقعی که کودکتان به دلیل تهوع و استفراغ، نمی‌تواند داروهای خوراکی را ببلعد از شیاف برای تب کودکان استفاده می‌شود. ولی باز هم برای ادامه کنترل تب، از نوع خوراکی دارو استفاده می‌شود.

برای استفاده از شیاف کودکان برای تب کودک باید:

- کودک به پهلو یا پشت بخوابد.

- سر شیاف را در ابتدای مقعد قرار دهید و بعد از چند ثانیه آن را کاملاً وارد نمایید.

- بعد از ورود شیاف به مقعد، اگر لازم بود به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه دو طرف مقعد را به داخل فشار دهید تا شیاف داخل مقعد بماند.

- کودک باید تا مدت چند دقیقه در همان حالت دراز کشیده باقی بماند.

- تا یک ساعت بعد از ورود شیاف نباید مدفوع دفع شود تا مواد به خوبی جذب بدن شوند.

- در افراد بالای ۱۵ کیلوگرم از شیاف بزرگ‌سال استفاده می‌شود و در افراد بین ۱۵-۱۰ کیلوگرم از دو شیاف اطفال استفاده می‌شود. کودکان زیر ۱۰ کیلوگرم نیز از یک شیاف برای تب کودکان استفاده می‌کنند.

هیچ‌گاه بیش از مقدار توصیه‌شده شیاف برای تب کودکان ، از آن استفاده نکنید. در صورت مصرف هم‌زمان سایر داروها، حتماً به پزشک کودک خود اطلاع دهید.

شیاف برای تب کودکان را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید، خصوصاً اگر کودکتان کمتر از ۲ سال سن دارد. در مورد مصرف شیاف برای تب کودکان یک قانون کلی وجود دارد: به ازای هر یک متر مکعب از بدن کودکان، حدود ۱٫۵ گرم قرص شیاف استامینوفن استفاده می‌شود. این میزان شیاف استامینوفن در طول روز تقسیم شده و هر ۴ ساعت یک‌بار انجام می‌شود.

به طور کلی استفاده از شیاف برای تب کودکان (شیاف استامینوفن) طبق قاعده زیر انجام می‌شود:

- در کودکان ۲ تا ۴ ساله هر ۴ ساعت به میزان ۱۶۰ میلی‌گرم شیاف قرار داده می‌شود.

- در کودکان ۴ تا ۶ ساله هر ۴ ساعت به میزان ۲۴۰ میلی‌گرم شیاف قرار داده می‌شود.

- در کودکان ۶ تا ۸ ساله هر ۴ ساعت به میزان ۳۲۰ میلی‌گرم شیاف قرار داده می‌شود.

- در کودکان ۹ تا ۱۱ ساله هر ۴ ساعت به میزان ۴۰۰-۳۲۰ میلی‌گرم شیاف قرار داده می‌شود.

- در کودکان ۱۱ تا ۱۲ ساله هر ۴ ساعت به میزان ۴۸۰-۳۲۰ میلی‌گرم شیاف قرار داده می‌شود.

این دارو معمولاً بدون عارضه است. اگر پزشک این دارو را تجویز کرده است، بهتر است بدانید که تشخیص پزشک این بوده که فواید دارو بیشتر از عوارض جانبی آن است. بسیاری از کودکان که از این شیاف‌ها استفاده می‌کنند عوارض جانبی از خود نشان نمی‌دهند.

اگر کودکی آلرژی به شیاف تب بر داشته باشد، علائمی مثل جوش، خارش، بادکردگی روی زبان و گلو، گیجی و مشکل در تنفس را از خود بروز می‌دهد. در صورتی که کودک بعد از استفاده شیاف تب دچار این علائم شد، سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.

استفاده از شیاف یکی از روش‌های مؤثر و کارآمد در پایین آوردن تب است. دو نوع شیاف دیکلوفناک برای تب کودکان و همچنین استامینوفن به این منظور استفاده می‌شوند. در صورت بروز هرگونه علائم شدید بعد از استفاده از این شیاف‌ها باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.