پیوند تاریخی و نجومی عید نوروز بررسی می‌شود

به گزارش ایسنا، سخنرانی اصلی این باشگاه با موضوع "پیوند تاریخی و نجومی عید نوروز" توسط سید هادی طباطبایی پژوهشگر و کارشناس ارشد تاریخ علم از دانشگاه تهران ارائه خواهد شد.

نوروز یکی از اعیاد باستانی ایرانیان است که قدمتی بسیار طولانی دارد و حکایت از نبوغ ایرانیان در علم گاه‌شماری و ستاره‌شناسی است. این روز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است و مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) ۲۱ ماه مارس را به عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشه ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد.

در برخی متون راجع به قدمت نوروز گفته‌اند که از عهد بابلیان و ۵۸۳ سال قبل از میلاد یعنی زمان حمله کوروش به بابل و یا زرتشت بنا نهاده شده است. همچنین نوروز در میان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است.

برای معادل واژه "عید نوروز" در زبان مردم آذربایجان، واژه‌هایی چون "اوغوز بایرامی" در قدیم‌الایام و "ایل بایرامی" یا "یاز بایرامی" وجود دارند. مسلماً تعیین زمانی برای پیدایش یک آئین کار بسیار دشواری است. این‌که از چه زمانی مردم آذربایجان روز اول بهار را جشن می‌گیرند، نیازمند نگاه کلی‌تری به تاریخ اقوام ساکن در اینجاست.

اسلام نیز زمانی که وارد ایران شد، با برگزاری جشن نوروز مخالفتی نکرد. به گونه‌ای که حکومت‌ها سعی در نظم بخشیدن به این روز داشتند تا سرانجام در دوران سلجوقیان، جلال‌الدین ملک‌شاه سلجوقی، تعدادی از ستاره‌شناسان ایرانی از جمله خیام را جهت سامان دادن به تقویم گرد آورد. این گروه، نوروز را در اول بهار (ورود آفتاب به برج حمل) قرار دادند و جایگاه آن را ثابت کردند که به "تقویم جلالی" معروف شد و از سال ۴۷۱ هجری رسماً آغاز شد.

نخستین موضوع آخرین باشگاه سال ۹۷ انجم، نجوم آیاز درباره پیوند تاریخی و نجومی عید نوروز است که توسط سید هادی طباطبایی ارائه خواهد شد.

سید هادی طباطبایی، مدرس تاریخ علم در دانشگاه‌های ارومیه است. وی از مدرسان و کارشناسان مرکز تحقیقات نجوم مرکز اخترفیزیک مراغه بود.
دومین موضوع این باشگاه، نگاهی به ستاره‌شناسی قدیم (فعالیت‌های خواجه نصیرالدین طوسی) است. سخنران این بخش سید رسول آزمایش دانشجوی دکترای فیزیک حالت جامد از دانشگاه تبریز است. وی از اعضای شورای مرکزی آیاز و مدرس نجوم است.

بررسی رویدادهای رصدی فروردین ۹۷، گاهی به تازه‌ترین خبرهای نجوم و فضا و معرفی کتاب از دیگر موضوعات مطرح شده در این جلسه باشگاه انجمن نجوم آیاز خواهد بود.

‌انتهای پیام