لوگوتراپی یا معنادرمانی چیست؟ (بخش دوم)
ویکتور فرانکل، روانپزشک برجسته، معتقد بود که میتوان درد و رنج را به پیشرفت و موفقیت تبدیل کرد و روش رواندرمانی او، یعنی لوگوتراپی قصد دارد به افراد کمک کند تا از منابع معنوی خود در جهت مقاومت در برابر سختیها بیشتر بهرهمند شوند.
سه تکنیک مورد استفاده در معنادرمانی عبارتند از عدم انعکاس، نیت متناقض و گفتگوی سقراطی.
1. عدم انعکاس:
تکنیک عدم انعکاس به فرد کمک میکند کمتر خودشیفته باشد، تمرکز خود را بیشتر نسبت به دیگران معطوف کند تا بتواند به اتحاد و وحدت برسد و زمان کمتری را برای یک مشکل یا چگونگی دستیابی به یک هدف صرف کند.
2. نیت متناقض:
نیت متناقض یک تکنیک است که در آن فرد چیزی را آرزو میکند که بیشتر از آن میترسد. این تکنیک برای مقابله با اضطراب یا ترس پیشنهاد میشود که طی آن با استفاده از طنز و به سخره گرفتن، میتوان بر ترس فلجکننده غلبه کرد. برای مثال، اگر فردی میترسد که احمق به نظر برسد، تشویق میشود که احمقانه به نظر برسد. به طور متناقض، وقتی چیزی را طلب میکنید که از آن میترسید، این ترس از بین خواهد رفت.
3. گفتگوی سقراطی:
گفتگوی سقراطی در لوگوتراپی به وسیله فرآیند خودشناسی از طریق سخنان خود به فرد کمک میشود. به این ترتیب، درمانگر میتواند الگوهای کلمات را تشخیص دهد و به فرد کمک کند تا معنای آنها را درک کند. اعتقاد بر این است که این فرآیند به فرد کمک میکند پاسخی را کشف کند که در انتظار آن است.
این تکنیکها با الگوهای جدیدتر رواندرمانی مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT) یا درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) همپوشانی دارند. لوگوتراپی میتواند به عنوان یک رویکرد مکمل برای این درمانهای مبتنی بر رفتار و تفکر مورد استفاده قرار گیرد.
شواهد و مدارک
بیش از 1700 مقاله تجربی و نظری درباره لوگوتراپی منتشر شده است و بیش از 59 ابزار سنجش برای این موضوع طراحی شده است. با اینکه کارهای اولیه فرانکل فقط مطالعات موردی بود، در نهایت یافتههای او تکامل یافت تا مفاهیم مربوطه را عملیاتیسازی و فرموله کند و از اثربخشی بالینی برخوردار گردد.
مرور نظاممند شواهد تحقیقاتی مربوط به معنادرمانی که در سال 2016 صورت گرفت، ارتباط یا تأثیرات مربوط به این روش درمان را با موارد زیر تأیید کرد:
همبستگی بین حضور معنا در زندگی، جستجوی معنای زندگی و رضایت و شادکامی از زندگی
کمبود معنای زندگی در میان بیماران مبتلا به اختلالات روانی
«جستجو برای معنا» و «حضور معنا» به عنوان عوامل مقاومت روحی
همبستگی بین حضور معنا در زندگی و افکار خودکشی در بیماران سرطانی
اثربخشی برنامههای معنادرمانی برای نوجوانان مبتلا به سرطان
اثربخشی معنادرمانی برای کودکان افسرده
اثربخشی معنادرمانی برای کاهش فرسودگی شغلی، سندرم آشیانه خالی
همبستگی معنادرمانی با رضایت از زندگی زناشویی
به طور کلی، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد زندگی معنادار با سلامت روانی بهتر ارتباط دارد. پیشنهاد شده است که از این روش برای زمینههایی مانند ترس، درد و احساس گناه، غم و اندوه، و همچنین اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی، افسردگی، اضطراب، سوء مصرف مواد و استرس پس از ضربه روحی استفاده شود. فرانکل معتقد است که بسیاری از بیماریها یا مشکلات مربوط به سلامت روان، در اصل از "خلاء وجودی" نشأت میگیرند.
مترجم: فرید ناهید