دعوت دیرهنگام افطار رئیس جمهور
آرمان- در ماه رمضان مراسمهای همنشینی بیش از سایر ایام سال است؛ دراین ماه برخی مسئولان هم با دعوت از گروههای مختلف با آنها به صحبت مینشینند و شنوای دغدغهها و برنامههای آنها هستند که رئیسجمهور هم چنین برنامههایی را در ماه مبارک رمضان برگزار میکند. معمولا دعوت به مراسم افطار رئیسجمهور چند روز قبل از روز برگزاری صورت میگیرد تا مهمانان درباره آنچه قرار است با روحانی در میان بگذارند به مشورت و جمعبندی برسند اما ظاهرا امسال چنین نبود که سبب انتقادهایی شد. یعنی دعوت در ساعات کمی مانده به زمان افطار صورت گرفت و مهمانان سیاسی بدون آمادگی به این مراسم رفتند. این روزها رئیسجمهور روزهای پرمشغلهای را میگذراند، اما بهخوبی از گلایهها و مطالبات سیاسی جامعه آگاه است. شایسته بود در چنین شرایطی مشاوران رئیسجمهور زودتر از چند ساعت مانده به افطار اقدام به دعوت از سیاسیون میکردند. رئیسجمهور و مشاوران او بهخوبی میدانند در سالهای 92 و 96 با تلاش سیاسیون اعتدالگرا و اصلاحطلب پیروز انتخابات شده است و انتظار آن بود که مراسم افطاری رئیسجمهور با لحاظ کردن احترام سیاسیون برگزار شود. در مراسم روز شنبه الیاس حضرتی، آذر منصوری، حمیدرضا جلاییپور، محمد سلامتی، بهزاد نبوی، ابراهیم اصغرزاده، حسین مظفر، محمدحسن غفوریفرد، غلامرضا مصباحی مقدم، علی ربیعی، محمود واعظی، علی شکوریراد، شهابالدین صدر، احمد توکلی، عبدالحسین روحالامینی، علی یونسی، غلامعلی حدادعادل، زهرا ساعی، محسن هاشمیرفسنجانی، سیدرضا تقوی، اسدا... بادامچیان، محمد عطریانفر، رمضانعلی سبحانیفر، علی جنتی، فیضا... عربسرخی، قدرتا... علیخانی، محمدعلی ابطحی، محمد قوچانی، جواد امام، حسین مرعشی، مرتضی بانک، فیاض زاهد و محمدرضا باهنر حضور داشتند اما خبری از یکی از بزرگان جریان اصلاحات یعنی محمدرضا عارف نبود.
عارف چرا نبود؟
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی که در دو دیدار قبلی رئیسجمهور با شخصیتهای سیاسی حضور داشت در این جلسه غایب بود که برخی گمان کردند او قهر کرده است، اما رئیس فراکسیون امید این ادعا را رد کرد و گفت که به دلیل داشتن برنامهای از پیش تنظیم شده در این نشست حضور نیافته است. وی در پاسخ به این سوال که برخی عدم حضور شما در این نشست را قهر تلقی کردند، گفت: من اهل قهر نیستم. وقتی برنامهای از قبل تنظیم میکنم و میزبان هستم باید عذرخواهی کنم. مرامم نیز همین است. روز گذشته هم از آقای واعظی خواستم از رئیسجمهور عذرخواهی کند که انشاءا... ایشان عذر مرا پذیرفته باشند. روز گذشته تعدادی از حاضران در مراسم افطاری رئیسجمهور با «آرمان» گفتوگو کردند و به بیان حواشی و متن آن مراسم پرداختند.
به اصولگرایان زمان بیشتری داده شد
محمدعلی ابطحی از حاضران نشست شنبه به «آرمان» گفت: گفتوگو در هر سطحی، با هر میزانی و با هر مجموعهای بسیار مفیدتر از عدم ارتباط است. خوشبختانه دولت نیز به اهمیت این موضوع واقف است و هر ساله در ماه رمضان دیداری با حضور احزاب و نمایندگانشان در ریاست جمهوری برگزار میشود که رئیسجمهور در آن به بیان بعضی حرفها و سپس شنیدن انتقادات و پیشنهادات حاضران میپردازد. امسال اما به دلیل آنکه بحثها جدیتر برگزار شود و موضوعات به صورت تخصصی مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرند، افراد محدودتری به جلسه دعوت شده بودند. با این حال در این جلسه هم به علت نبود زمان کافی برای طرح بحثهای تخصصی، بیشتر زمان جلسه به مسائل کلی و شعاری اختصاص یافت و به برخی حاضران نیز فرصت نرسید تا نظرات خود را مطرح کنند که میتوان این امر را یکی از نکات منفی دیدار آقای روحانی با شخصیتهای سیاسی دانست. معاون پارلمانی دولت اصلاحات اظهار کرد: در حوزه سیاسی بیشتر تمرکز روی این موضوع بود که چگونه جامعه به سمت همدلی و همراهی برود و نقش مسئولان و سیاستمداران در وحدتآفرینی چیست. وی با بیان اینکه اصولگراهای حاضر تأکید داشتند که تنها برای ارائه نظر به جلسه آمدهاند و انتظاری از دولت ندارند و آنها نقش چندانی در روی کارآمدن آن و پیروزی در انتخابات نداشتهاند. اصلاحطلبان نیز تأکید میکردند که به رغم آنکه این جریان سیاسی تلاش زیادی برای پیروزی آقای روحانی کرد و نقش عمدهای در انتخابات داشت اما در بسیاری از موارد امکان دفاع از عملکرد دولت وجود ندارد. وی افزود: زمان بیشتری برای اظهار نظر در اختیار اصولگرایان قرار گرفت و آنها نیز بیشتر وقت خود را صرف انتقاد از مشکلات اقتصادی کشور کردند و دولت را مسبب اصلی این مشکلات خواندند. در ادامه نیز راهکارهایی برای مشکلات اقتصادی ارائه کردند که اغلب آنها پیش از این به کار گرفته شده و به موفقیت آن راههایی که قبلا امتحان شده، امید چندانی وجود ندارد. ابطحی تاکیدکرد: جالب بود که آنها کمتر به مشکلاتی مانند تحریمها پرداختند که از بیرون به کشور تحمیل شده است و خیلی ساده از کنار چنین مسأله بزرگی عبور میکردند و اصرار داشتند که مشکلات ریشه داخلی دارد. یعنی مسائلی که امروزه در عرصه سیاست خارجی کشور وجود دارد را مسائل حادی نمیدانستند و معتقد بودند که کشور شرایط بسیار سختتری را نسبت به امروز به ویژه در دوران جنگ تحمیلی تجربه کرده است و توانسته قدرتمندانه خود را از زیر فشارها نجات دهد. ابطحی اظهار داشت: اصولگرایان از طرح مسائل فرهنگی و اجتماعی انتقاد کردند و اینها را مسائل فرعی دانستند که مانند موضوع استاد شجریان، صرفا برای تبلیغات مطرح میشود. بسیار هم نسبت به فضای مجازی و عدم اعمال محدودیتهای کافی روی این فضا جبهه داشتند و از رئیسجمهور میخواستند کنترل بیشتری بر فضای مجازی ایجاد شود. این فعال سیاسی یادآور شد: آقای حداد عادل نیز به انتقاد از رسانههای اصلاحطلب پرداخت و از اطلاق لفظ «دلواپس» به اصولگرایان در این رسانهها ابراز نارضایتی کرد. این انتقاد در حالی مطرح شد که رسانههای وابسته به اصولگرایان لفظهایی بسیار بدتر برای خطاب قرار دادن اصلاحطلبان استفاده میکنند و این الفاظ در نظر آقای حداد نیامده است.
انتقاد اصلاحطلبان از دولت
ابطحی همچنین تصریح کرد: هر دو جریان حرفشان این بود که با توجه به شرایط سختی که کشورهای خارجی و به خصوص آمریکا ایجاد کرده و فشار مضاعفی که هرروز بر ملت ایران تحمیل میشود، باید سراغ شناخت عوامل وحدتساز رفت و با استفاده از آنها، جو بهتری را در جامعه ایجاد کرد. با این حال تفاوتهایی در نوع نگاه دو جریان وجود داشت و هر یک به این موضوع از دریچه نگاه خود مینگریستند. وی گفت: اصلاحطلبان گلایههایی نیز در خصوص برخی رفتارها و نگاههای امنیتی که در دولت وجود دارد، مطرح کردند و افزودند که برخوردهای ناصحیح و تند، میتواند به عنوان یکی از عوامل از بین برنده وحدت عمل کند و جامعه را به سمتی ببرد که نارضایتیها افزایش پیدا کند و تأکید شد که باید روی میز مسئولان و تصمیمگیران کشور گزینههای مختلفی وجود داشته باشد و آنها باید پاسخگوی مسائل سیاست داخلی و خارجی باشند. ابطحی به سخنرانی رئیسجمهور هم اشاره کرد و گفت: پیش از بیان انتقادات حاضران، رئیسجمهور به سخنرانی پرداخته بود. آقای روحانی تلاش داشت تا به حاضران بگوید که سهم دولت در مشکلات دیده شود و پیش از بیان انتقادات به اختیارات محدود دولت در بسیاری از موضوعات توجه گردد. مثالهای زیادی هم در این خصوص زده شد. برای مثال میگفتند که دولت در برابر سایر قوا چقدر اختیار دارد و چقدر میتواند کار کند و کجاها محدودیت دارد؟ رئیسجمهور گله داشت که چرا دولت باید در مسائل و مشکلاتی که سهمی در به وجود آمدن آنها نداشته پاسخگو باشد و باید دولت را تنها در مسائلی که به آن مربوط است نقد یا تقدیر کرد. وی ادامه داد. آقای روحانی در خصوص فضای مجازی نیز سخنانی مطرح کرد و گفت که این فضا دیگر فضایی تشریفاتی نیست و بسیاری از ملزومات جامعه در آن وجود دارد و تأکید داشت که تلاشها برای محدود کردن این فضا به نتیجه نمیرسد. خوشبختانه آقای رئیسجمهور به نظرات و دیدگاههایی که در جامعه وجود دارد اشراف کافی داشت و مسائل زیادی مطرح شد. ابطحی در پایان اظهار داشت: این جمع سنتی اصولگرا و اصلاحطلبی که حاضر بودند، پیش از این نیز بارها پای میز گفتوگو نشسته بودند اما متغیرهای جامعه نسبت به گذشته تغییر کرده و بخش زیادی از مردم از این تقسیمبندیها عبور کردهاند. شاید اگر نیروهای سیاسی جوانتر در جلسه حاضر میشدند، نتیجه و روند جلسه بسیار بهتر میبود.
روایت عطریانفر
محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی که در مراسم افطار رئیسجمهور حضور داشت برای «آرمان» نوشت: شنبه بنا به دعوت ریاست محترم جمهوری جناب آقای روحانی بیش از۳۰ نفر از چهرههای شاخص گروههای سیاسی اصلاحطلب و اصولگرا بر سر میز گفتوگوی صمیمانه پیرامون مهمترین مسائل و مشکلات کشور گردهم آمدند و از هر دری سخن گفتند و در پایان به برگزاری نماز جماعت به امامت آقای روحانی و میزبانی ضیافت افطار رئیسجمهور ختم شد. بهرغم همه اختلاف نظرها و سلیقههای گوناگون اعضای شرکت کننده از خلال گفتوگوهای آنان یک پیام مشترک مستفاد میشد وآن این بود که همه گروههای سیاسی باتمام تفاوتها و تنوعهای سیاسی باید برای برون رفت از این شرایط خطیر دست در دست هم دهند و دولت وشخص رئیسجمهور را کمک کنند. این تصویر، بدون هرگونه توضیح وتفسیری میتواند نماد تمام عیار صادقانه حقیقتی باشد که شرکتکنندگان و اجابتکنندگان دعوت رئیسجمهور بر آن توافق داشتند. بهزادنبوی و احمدتوکلی دوچهره انقلابی و مبارزی که هردو، سالیان متمادی رنج زندانهای ستمشاهی را بهجان خریدند و برای سقوط رژیم ستمشاهی و برپایی نظام عدل اسلامی با تمام توان و متکی به ایمانی راسخ از جان مایه گذاشتند و پس از تاسیس نظام جمهوری اسلامی قریب به چهار دهه در دوسوی میدان سیاست وحکومت در برابر هم ایستادند و در قامت رقیب به هماوردی پرداختند. این نشست را باید به فالنیک گرفت کما اینکه درعمق نگاه و سیمای این دو مرد عرصه مبارزه و تدبیر، صداقت این پیام به صراحت و صفای دل دیده میشود. اینجانب به سهم خود برای توفیقات رئیسجمهور در این شرایط نگران کننده و خطیر از درگاه حضرت حق آرزوی پیروزی و برون رفت قرین بخیر و سعادت ملت ایران را دارم.
پیشنهادهایی در جهت تقویت دولت
فیاض زاهد هم در این مراسم حضور داشت؛ این فعال سیاسی اصلاحطلب در ارتباط با جلسه فعالان سیاسی با رئیسجمهور به «آرمان» گفت: حاضران در این جلسه از لحاظ تعداد محدود بودند و لذا امکان اینکه بسیاری از میهمانان نظرات خود را با آقای رئیسجمهور مطرح کنند بهوجود آمد و همانطور خیلی از حاضران چهره به چهره با آقای رئیسجمهور صحبتهایی کردند. فیاض زاهد اظهار کرد: فکر میکنم 12 تا 13 نفر از میهمانان نظرات خود را گفتند و بنده نیز در حوزه بینالمللی نظرات خود را مطرح کردم. آقای رئیسجمهور نیز در حدود یک ربع صحبت خود ضمن تاکید بر اینکه ایران در وضعیت با ثباتی است و به رغم فشارهای موجود با همدیگر میتوانیم از این موضوع بگذریم اذعان داشت؛ دولت فقط درگیر نیست بلکه کل نظام جمهوری اسلامی درگیر پدیده آزمایش شدهای در تاریخ انقلاب ایران است. وی افزود: فکر میکنم مهمترین دستاورد این جلسه حضور افرادی از جریانهای مختلف بود که این نشان میدهد که اگر بتوانیم از این ظرفیت ملی در سطوح دیگر نیز استفاده کنیم کشور میتواند در برابر فشارها مقاومت کند. زاهد در خصوص انتقادات حاضران به عملکرد دولت بیان کرد: گرچه جلسه محرمانه بود، اما پیشنهادهایی به دولت در جهت تقویت خود و تدوین استراتژیهای بهتر به رئیسجمهور مطرح شد. وی تصریح کرد: در این جلسه رئیسجمهور را با روی گشاده و انتقادپذیر دیدم.
انتقادهای منصفانه
یک نماینده اصلاحطلب مجلس در ارتباط با دیدار جریانهای سیاسی با رئیسجمهور اظهار کرد: نقطه قوت جلسه را میتوان حضور افراد مختلف از طیفهای متفاوت و پیشکسوتان سیاسی نسل اول و دوم دید. بالاخره باید در کنار یکدیگر گفتمانسازی را انجام دهیم و افراد یاد بگیرند که صحبت کنند، مشکلات را بیان و یکدیگر را نقد منصفانه کنند. زهرا ساعی به «آرمان» گفت: تفاوت دیدگاهها و نظرات در حوزههای سیاسی و اقتصادی نباید میان این جریانات ایجاد فاصله کند چون همه اینها نیروهای انقلاب هستند و زحمت کشیدند. این فرصت خوبی بود که در این جلسه گردهم آییم و بنده تقاضا کردم این چنین جلساتی با دستور کار مشخص ادامه یابد، تا نتایج درستی از آن حاصل شود. نماینده تبریز در مجلس اظهارکرد: آنچه که برای همه سیاسیون مطرح بود رفع مشکلات و چالشهای موجود در کشور بود که نظرات خود را ارائه دادند و اعلام آمادگی کردند که دولت را کمک کنند تا از این چالشها خارج شود. البته شاید انتقاداتی هم داشتند اما این انتقادات جنبه کینه و غرضورزی نداشت بلکه نقد منصفانهای بود که انجام شد و در کنار آن واقعیتهایی را بیان کردند. عضو فراکسیون امید مجلس تصریح کرد: گفتوگوها در چند محور روابط بینالملل، تنشهایی که از سوی آمریکا شاید ایجاد شود و تحریمهای پولی و بانکی و فروش نفت مطرح شد و حاضران نظرات خود را ارائه دادند.
انتقاد حاضران به دولت
یک فعال سیاسی اصلاحطلب در مورد آنچه در دیدار رئیسجمهور با فعالان سیاسی گذشت بیان کرد: در جلسه با رئیسجمهور افراد مختلفی از جریانات سیاسی کشور حاضر بودند و مباحث مختلفی مطرح شد. حجتالاسلام قدرتا... علیخانی درخصوص انتقادات مطرح شده توسط مهمانان نسبت به عملکرد دولت، به «آرمان» گفت: افراد نظر خود را دوستانه و در راستای کمک به دولت مطرح میکردند. مشکلات مردم، مسائل اقتصادی و سیاسی نیز بخشی از صحبتهای افراد حاضر در جلسه بود و هرکس دیدگاه خود را میگفت. وی افزود: آقای مصباحی مقدم و حداد نظرات خود را مطرح کردند و آقای فیاض زاهد در حوزه بینالملل و آقای حضرتی نیز در مسائلی صحبت کردند. هرکس در این جلسه حاضر بود انتقاداتی به دولت داشت، اما تمامی انتقادات جنبه اصلاح امور داشت. نماینده پیشین قزوین در مجلس در ارتباط با رویکرد رئیسجمهور به سخنان مهمانان عنوان کرد: آقای روحانی همه انتقادات را پذیرا بود و از همه تشکر کرد. وی ادامه داد: رئیسجمهور به لایحه تفکیک وزارتخانهها و تنگناهایی که برای کشور بهوجود آمده اشاره داشتند. علیخانی تاکید کرد: من نیز به نوبه خودم در خصوص عملکرد برخی وزرا صحبت کردم؛ از برخی انتقاد و از برخی نیز تشکر کردم.