جدال دولت و صداوسیما از گاندو تا بودجه / چرا درآمد رسانه ملی شفاف نیست؟
مدیران سازمان عادت به آه و ناله درباره بودجه دارند، اما تاکنون هیچ گزارش شفافی از وضعیت درآمدی سازمان ارائه نکرده اند. در این بین منتقدان دولت نیز این مسئله را نادیده میگیرند و تصمیمات اخیر دولت را در راستای مقابله با کارکنان سازمان تفسیر میکنند. به نظر میرسد این تفسیرهای بیشتر جوسازی رسانهای است.
فرارو- بودجه صداوسیما به محلی برای جدال دولت با این سازمان عریض و طویل تبدیل شده است. این اتفاق پس از پخش سریال گاندو از تلویزیون به اوج رسیده است. آخر هفته اخباری از مشروط شدن پرداخت اعتبارات صداوسیما از بودجه دولتی منتشر شد. پس ازانتشار این خبر موجی از انتقاد از سوی رسانههای اصولگرا علیه دولت به راه افتاد که چرا به دنبال تلافی تولید و پخش "گاندو" است.
به گزارش فرارو، چند روز پیش خبرگزاری فارس در گزارشی مدعی شد که در جلسه هیات دولت، اعتراض شدیدی توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به سرال گاندو صورت گرفته که پس از آن رئیس جمهور اعلام کرده که باید محدودیتهای جدیدی در بودجه صداوسیما اعمال شود، تا زمانی که دولت بتواند نظارت خود را بر این سازمان بیشتر نماید.
گاندو، سریال ضد جاسوسی جنجال برانگیزی است که چندی پیش پخش آن از صداوسیما به پایان رسید.
روایت گاندو از پرونده جیسیون رضائیان، تصویری که این سریال از مقامات دولتی نشان داده و تصویری که از برخی نهادهای امنیتی ارائه میکند در چند هفته اخیر باعث ایجاد مناقشههای فراوان در فضای سیاسی کشور شده است.
مقامات دولتی به ویژه وزارت خارجه، محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهورو حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور از نحوه روایت و ادعاهای این سریال انتقاد کردند. در گاندو مقامات دولت سست و نفوذ پذیر به تصویر کشیده شده بودند.
در طیف مقابل رسانههای منتقد دولت به تقابل با دولت پرداختند، چشم بر تمام ضعفهای محتوایی و ساختاری این سریال بستند و آن را به عرش رساندند.
پس از آنکه خبرگزاری فارس مدعی محدودیتهای تازه برای بودجه صداوسیما شد، از درون دولت نیز خبرهایی نه در حد محدود کردن بودجه صداوسیما بلکه در حد مشروط کردن آن منتشر شد.
تصویر نامهای از سوی رسانهها منتشر شد که براساس آن محسن حاجی میرزایی دبیر هیات دولت به نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه دستوری از سوی حسن روحانی رییس جمهور را اعلام کرده است.
در این نامه آمده است که اعتبارات صداوسیما پس از تایید دو نماینده رییس جمهور، در شورای نظارت سازمان تخصیص داده شود. حسام الدین آشنا و علی جنتی در حال حاضر نمایندگان روحانی در شورای نظارت بر صداوسیما هستند.
شورایی که دیگر اعضای آن عبارتند از: غلامرضا کاتب و احسان قاضی زاده هاشمی به نمایندگی از مجلس و محسنی اژهای و محمد جواد لاریجانی به نمایندگی از قوه قضائیه.
این شورا با وجود اینکه طبق اصل ۱۷۵ قانون اساسی وظیفه نظارت بر صداوسیما را بر عهده دارد، اما عملا یک نهاد تشریفاتی است. مصوبههای شورای بیشتر حالت توصیهای دارد و این شورا هیچگونه توانایی اعمال نظر ندارد.به نظر می رسد دولت با تصمیم تازه خود سعی کرده که کمی به قدرت شورا اضافه کند.
در واکنش به دستور العمل تازه دولت، منتقدان آن را نوعی گروکشی و باج گیری تفسیر کردند.
همزمان با انتشار این نامه شایعه دیگری نیز پیچید، قاضیزادههاشمی که خود از اعضای هیات نظارت بر صداوسیما است در توییتر نوشت: "مطلع شدم دولت به دلیل پخش سرال گاندو، کل بودجه سهماهه دوم صداوسیما را صفر کرده است."
این شایعه بر موج حملات علیه دولت افزود.
پس از واکنشهای فراوان به این دستور العمل علی ربیعی، سخنگوی دولت، پنجشنبه، در یک توئیت اعلام کرد که «دولت بودجهی رسانهی ملی را با همهی محدودیتهای خود فراهم میکند و هرگز حقوق و دستمزد کارکنان خدوم و زحمتکش این دستگاه مهم را فدای سوگیریهای معدودی نمیکند.»
ربیعی در توئیت دومی نوشت: «در طی مذاکره با آقای پورمحمدی معاون سازمان برنامه و بودجه مشخص شد؛ هنوز بودجه تعداد زیادی از دستگاهها تخصیص نیافته است و تا پایان ماه تخصیص همه دستگاهها از جمله صداوسیما صادر خواهد شد. در ضمن بودجهریزی عملیاتی و تخصیص مبتنی بر عملکرد شامل همهی دستگاهها میشود.»
با این حال قاضی زاده هاشمی میگوید توئیت ربیعی در واقع "توجیه" ماجرا بوده است. به گفته قاضی زاده هاشمی هر دو مصوبه دولت غیرقانونی است. منتقدان دولت میگویند رفتار کنونی در قبال صداوسیما "عجیب" است. این در حالی است که مدافعان این تصمیم معتقدند که معنی ندارد دولت به نهادی بودجه بدهد که با آن مقابله میکند. آنها میگویند رفتار دولت طبیعی است و باید پیشتر این کار انجام میشد.
بودجهی امسال سازمان صداوسما معادل هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان اعلام شده است، با این حال مدیران ارشد رسانه ملی اعلام کردهاند که چیزی نزدیک به همین حدود کسری بودجه دارند.
سریال گاندو باعث اوج گیری تنش میان صداوسیما و دولت شد
صداوسیما و چالش شفافیت
حالا با تصمیمات تازه دولت باز هم بحث مهم بودجه صداوسیما پیش کشیده شده است، در حالیکه دولت متهم به تحریم رسانه ملی شده است، اما در این بین مسئله مهمی هم وجود دارد که آن هم شفافیت در رسانه ملی است.
حالا با تصمیمات تازه دولت باز هم بحث مهم بودجه صداوسیما پیش کشیده شده است، در حالیکه دولت متهم به تحریم رسانه ملی شده است، اما در این بین مسئله مهمی هم وجود دارد که آن هم شفافیت در رسانه ملی است.
یکی از چالشهای اصلی صداوسیما این است که بودجه تخصیص یافته از سوی دولت کاملا روشن است، اما درآمد خود سازمان هیچ وقت اعلام نشده است. سالهای پیش توافقی بین دولت و صداوسیما صورت گرفت که براساس آن دولت صرفا بخشی از بودجه این سازمان را تامین میکند، بودجهای که بیشتر صرف مخارج جاری سازمان از جمله پرداخت حقوق و ... میشود. بخش دیگر بودجه صداوسیما باید توسط این نهاد تامین شود، با استفاده از تبلیغات و رپرتاژهای آگهی.
پس از همین توافق پای سرمایهگذاران به برنامههای تلویزیونی باز شد، از ستاره مربعها رونمایی گردید و یکی از وظایف مجریان تلویزیونی خواندن متنهای تبلیغاتی شد.
با این وجود سازمان صداوسیما هیچ وقت اعلام نکرده است که چه میزان درآمد از فروش آنتن و رپرتاژ آگهی کسب میکند.
چند روز پیش روزنامهی اصولگرای «فرهیختگان» با محاسباتی نشان داد که درآمد تلویزیون از آگهیهای شرکت «عالیس» ماهانه معادل هزار و ۸۶۳ میلیارد تومان است. این رقم تقریبی اما بسیار کلان بود که نشان دهنده بخش بسیار کوچکی از درآمد تلویزیون است.
همین یک گزارش روزنامه فرهیختگان لزوم شفاف سازی درآمدهای سازمان صداوسیما را نشان میدهد. روشن است که هر چه بر این این درآمدها نور تابانده شود، از وقوع فساد نیز پیشگیری خواهد شد. در ادامه هم روشن خواهد شد که آیا اساسا رسانه ملی با توجه به درآمدهایی که دارد نیاز به بودجه دولتی دارد یا نه؟
مدیران سازمان عادت به آه و ناله درباره بودجه دارند، اما تاکنون هیچ گزارش شفافی از وضعیت درآمدی سازمان ارائه نکرده اند. در این بین منتقدان دولت نیز این مسئله را نادیده میگیرند و تصمیمات اخیر دولت را در راستای مقابله با کارکنان سازمان و عقده گشایی پس از گاندو تفسیر میکنند. به نظر میرسد این تفسیرهای بیشتر جوسازی رسانهای است.