بارندگی‌های سیلابی فرسایش خاک در ایلام را سرعت بخشیده است

سیدمحمد تراب‌میری روز چهارشنبه در همایش استانی روز جهانی خاک در دانشگاه ایلام با بیان اینکه شناسایی مناطق شیب‌دار مستعد توسعه باغات در دستور کار قرار دارد، اظهار داشت: با تبدیل زمین‌های شیب‌دار و دیم به باغ، علاوه بر حفظ و تثبیت خاک، میزان بهره‌وری محصول‌های کشاورزی و مدیریت منابع آبی در استان نیز ارتقا می‌یابد.

وی اجرای طرح‌های آبخوان‌داری و افزایش پوشش گیاهی را نسخه شفابخش و مهمترین عامل جلوگیری از فرسایش خاک در این استان بیان کرد و افزود: یکی از دلایل مهم اهمیت توجه به خاک و جلوگیری از آلودگی و از بین رفتن آن، زمان طولانی لازم برای تجدید منابع آن است زیرا برای تشکیل یک سانتیمتر خاک ۷۰۰ تا یک هزار سال زمان نیاز است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، سه مقوله بارندگی، آلودگی و تعغییر کاربری را از مهمترین تهدیدهای حوزه خاک نام برد و یادآور شد: منابعی چون آب و هوا و دیگر مسایل زیست محیطی تجدیدپذیر است اما در مورد خاک بسیار به سختی صورت می‌گیرد که اهمیت آن را نسبت به دیگر منابع نشان می‌دهد.

تراب‌میری با بیان اینکه تداوم این وضعیت می‌تواند تهدید جدی برای منابع خاک استان باشد، افزود: این مساله در آینده مشکلات بیشتری را ایجاد می‌کند و این وضعیت نشان می‌دهد که باید از منابع خاکی استان با دقت مراقبت شود.

وی تاکید کرد: متوسط فرسایش خاک در جهان ۶ هکتار است که در کشور ما بیش از ۱۶ هکتار یعنی سه برابر میانگین جهانی است.

کارشناس ارشد آب و خاک جهادکشاورزی استان ایلام نیز در این همایش گفت: استفاده بی رویه از منابع خاک، تبدیل جنگل‌ها به مراتع و تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی، تغییر کاربری اراضی کشاورزی و در پی آن وقوع بارندگی‌های شدید و سیلابی به علت لختی زمین موجب شده است که خاک مرغوب دچار فرسایش شود.

ساهره صفرلکی تاکید کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و بویژه استان ایلام شیب زیاد اراضی، کمبود میزان مواد آلی خاک، اقلیم خشک‌ و نیمه خشک و وجود درصد بالای گچ، سالانه حدود ۱۶ تا ۲۰ تن در هکتار از خاک ایران دچار فرسایش می‌شود که می‌طلبد بیش از پیش به مسئله حفاظت از خاک این سرمایه تجدیدنشدنی پرداخته شود.

وی یادآور شد: به منظور افزایش مواد آلی خاک و جلوگیری از هدررفت منابع آبی و پدیده گرد و خاک، اجرای کشت‌های حفاظتی در استان در دست اجراست.

کارشناس ارشد آب و خاک جهادکشاورزی استان ایلام اضافه کرد: از راهکارهای ساده کشاورزی که نقش موثری در کاهش فرسایش خاک دارند می‌توان به انجام شخم در جهت عمود بر شیب خاک، انجام کشت به طور متناوب و انتخاب سیستم آبیاری متناسب با شرایط آب و خاک منطقه بر اساس انجام آزمایش‌های خاک و آب اشاره کرد.

صفرلکی، تغییر رویکرد و نگرش در مواجهه با خاک را یک ضرورت بسیار مهم عنوان کرد و افزود: نمی‌توانیم بیش از این به خاک فشار بیاوریم و نباید به جنگ خاک و طبیعت رفت، باید تمامی دست‌اندرکاران حوزه کشاورزی با توجه به اثر تصمیم‌گیری‌ها بر خاک، اقدام کنند.

توجه به اهمیت خاک به عنوان یکی از مهمترین اجزای طبیعت، اتحادیه جهانی علوم خاک (International Union of Soil Science) در سال ۲۰۰۳، در راستای ارج نهادن به اهمیت خاک و جلوگیری از تخریب و نابودی آن، پنج دسامبر (۱۴ آذرماه) را به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری کرده است.