آیا سیگاری‌ها واقعاً کرونا نمی‌گیرند؟

به گزارش روزنامه شرق،هرچند تا به حال بارها سازمان بهداشت جهانی و همچنین چند پژوهش میدانی در کشور چین از اثر منفی سیگار (cigarette) بر ابتلا و مقابله با ویروس کرونا می گفتند، ولی آمار تازه مبتلایان آمریکا و فرانسه فرضیه دیگری را مطرح کرده است مبنی بر اینکه احتمالا افراد سیگاری کم تر به این ویروس مبتلا می شوند.

این برداشت از آمار همین دو کشور هم البته محل بحث های فراوانی است و در همین کشورها افراد زیادی با سابقه مصرف سیگار به کرونا (corona) مبتلا شدند و حتی به وضعیت حاد هم رسیدند، اما دست کم در روزهای قبل خبر« کم تر مبتلا شدن افراد سیگاری به کرونا» بارها در رسانه های حتی معتبر دنیا هم مطرح شده و ازقضا با استقبال فراوانی در شبکه های اجتماعی روبه رو شده است؛ ماجرایی که البته پیش از ورود جدی کرونا به اروپا و آمریکا و مرگ ده ها هزار نفر براثر این ویروس، در کوچه و بازار ایران به صورت شایعه ای غیرمستند منتشر هم شده بود. واقعیت ماجرا چیست و این فرضیه که افراد سیگاری کم تر به کرونا مبتلا میشوند ، از کجا می آید و تا چه حدی قابل اعتنا است؟

کرونا مواد مخدر را گران کرده است؟

پیش از بررسی فرضیه ها و مستندانی که مقالات معتبر از آن ها بعنوان سرنخی برای بررسی رابطه کرونا و اثر سیگار استفاده می کنند، تأثیر واقعی این اخبار احتمالا تااندازه ای راهگشا باشد. یکی از پربیننده ترین ویدیوهای مربوط به این ماجرا، توضیحات فردی ناشناس مقابل دوربین صداوسیما است که می گوید:« معتادان کرونا نمی گیرند، این همه معتاد این جا هیچکدام نگرفتند». این ویدیو هرچند به علت لحن گوینده بارها در شبکه های اجتماعی بازنشر شده است، اما ادعای مطرح شده در آن، بر بازار فروشندگان مواد مخدر در چند هفته گذشته تأثیرگذار بوده است.

فروشندگان آنلاین مواد مخدر که تا به حال دست مایه چندین گزارش در رسانه های رسمی ایران و حتی صداوسیما هم بوده اند اکنون با ماجرای کرونا بار دیگر به اخبار برگشتند. گفت و گو با تعدادی از این فروشندگان در فضای مجازی نشان می دهد که قیمت مواد مخدر در ایران و در چند هفته قبل فزونی پیدا کرده که علت این افزایش هم به همین شایعه مؤثربودن مواد بر مبتلانشدن به کرونا (corona) برمی گردد. آن ها می گویند که مواد افیونی میتواند مانع از ابتلا به کرونا شود و در صورت ابتلا، مانع از رسیدن بدن به شرایط حاد و مرگ شود.

این ادعاها قبلاً حتی در مورد مناطق مرزی ایران هم مطرح شده که در مناطق هم مرز با افغانستان آمار ابتلا به کرونا اندک یا کم تر از دیگر نقاط کشور است؛ ادعایی که البته آمار رسمی نه تنها آن را اثبات نمی کند که حتی در برخی مناطق مرزی میزان ابتلا بالاتر از میانگین کشوری است. ادعای مفیدبودن مواد مخدر افیونی بر پیشگیری از ابتلا به کرونا یا تأثیر مثبت بر روند درمان هم البته پیش ازاین ازسوی پزشکان زیادی رد شده و حتی درباره تأثیر منفی مصرف هم هشدار داده اند.

به طور خلاصه کارشناسان و پزشکان می گوید مصرف مخدر نه تنها جنبه بازدارندگی ندارد که حتی منجر به کاهش توان سیستم ایمنی بدن (Système immunitaire) هم می شود.

چند درصد از مبتلایان به کرونا سیگاری هستند؟

هرچند آمار و همچنین توصیه پزشکان بر اثر منفی مصرف مواد مخدر برای پیشگیری یا مقابله با کرونا حکایت دارد، ولی درباره نسبت مصرف سیگار و ابتلا به کرونا اندکی بحث وجود دارد. قبل از این تقریباً تمام پژوهش ها نشان می داد که افراد با سابقه مصرف سیگار (cigarette)، امکان دارد بیشتر به کرونا مبتلا شوند و در صورت ابتلا وضعیت دشوارتری برای مقابله با این ویروس دارند، اما آمار تازه دو کشور آمریکا و فرانسه کارشناسان را به بررسی بیشتر واداشته است؛

برای نمونه نتایج یک بررسی در آمریکا نشان می دهد که از بین هفت هزار و ۱۶۲ بیمار کرونا که دارای سوابق پزشکی هستند، بیش از ۹۶ درصد سابقه مصرف سیگار ندارند، ۲.۳ درصد سابقه مصرف سیگار دارند و تنها ۱.۶ درصد یعنی ۹۶ نفر سیگاری هستند. آمارهایی مشابه از کشور فرانسه هم منتشر شده و به این فرضیه دامن زده است که افراد سیگاری احیانا کم تر به ویروس کرونا مبتلا می شوند.

واقعا ۹۸ درصد جان باختگان کرونا غیرسیگاری اند؟

ماجرای نسبت افراد سیگاری در میان تمام مبتلایان کرونا، قبل از شیوع جهانی این ویروس در کشور چین هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. قبل از این بررسی های آماری، خبری غیرمستند مبنی بر غیرسیگاری بودن ۹۸درصد متوفیان کرونا هم منتشر شد که شدیداً در شبکه های اجتماعی بازنشر پیدا کرد. پیش از بررسی این ادعا، نگاهی به مقالات معتبری که به بررسی این موضوع در بین مبتلایان شهر ووهان و استان هوبی چین پرداختند، میتواند به روشن شدن بحث کمک کند.

در کشور چین ده ها پژوهشگر به بررسی این موضوع پرداختند و نتیجه تحقیقات و بررسی خود را در چندین مقاله هم منتشر کردند. یکی از این پژوهش ها که بالاترین جامعه آماری مورد بررسی را دارد، مربوط به همین استان هوبی در چین است؛ در این مطالعه شرایط یک هزار و ۹۹ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ ازسوی گوان و همکارانش از مناطق مختلف چین بررسی شده است. نتایج توصیفی درباره این بیماران می گوید که از این یک هزار و ۹۹ نفر، ۱۷۳ نفر علائم شدید و ۹۲۶ نفر علائم غیرشدید داشتند.

در بین مبتلایان به علائم شدید، ۹/۱۶درصد افراد سیگاری فعلی و ۲/۵درصد افراد سیگاری سابق بودند. بعلاوه در بین بیماران دارای علائم غیر شدید، ۱۱.۸درصد آن ها سیگاری فعلی و ۱.۳درصد سیگاری های قبلی بودند. این بررسی می گوید در گروه بیمارانی که به تهویه مکانیکی( ونتیلاتور) یا بستری در بخش مراقبت های ویژه( آی سی یو) نیاز داشتند یا فوت شدند، ۵/۲۵ درصد افراد سیگاری فعلی و ۶/۷ درصد سیگاری های قبلی بودند.

در مقابل، در گروه بیمارانی که این عوارض جانبی را نداشته اند، تنها ۱۱.۸ درصد افراد سیگاری فعلی و ۱.۶ درصد سیگاری های قبلی بودند. این پژوهشگران در قسمت نتیجه گیری مقاله خود می گویند که با این اطلاعات نمی توان به تجزیه وتحلیل آماری برای ارزیابی ارتباط بین شدت پیامد بیماری و وضعیت سیگارکشیدن پرداخت هرچند در نتایج خود به اثر منفی مصرف سیگار برای مقابله بدن با این ویروس تأکید می کنند.

براساس نتایج این پژوهش در ووهان چین، افراد سیگاری ۱.۴برابر بیشتر( از افراد غیرسیگاری) دچار علائم شدید کرونا میشوند و ۲.۴برابر هم بیشتر نیازمند بستری در بخش آی سی یو و ونتیلاسیون شده و جان خود را از دست می دهند.

این بررسی نیز می گوید که مصرف سیگار به آن شدتی که در مورد آنفولانزا و.. مضر بود، در کووید۱۹ مضر نیست ولی سیگاری ها در صورت ابتلا شرایط سخت تری خواهند داشت. این بررسی و دیگر پژوهش های آماری انجام شده ولیکن ادعای مصونیت افراد سیگاری در برابر کرونا را رد می کند و حتی برای این شایعه که ۹۸ درصد متوفیان کرونا، غیرسیگاری هستند هم حداقل تا به حال هیچ سند و آماری ارائه نشده است.

رابطه نیکوتین و دخانیات با کرونا همچنان نیازمند پژوهش

یک بار دیگر به خبر پرتکرار این ایام برگردیم؛ آمار پایین افراد سیگاری در بین مبتلایان کرونا در ایالت متحده آمریکا و فرانسه. بطور خلاصه آمار منتشرشده از ایالات متحده آمریکا نشان می دهد که ۱.۳ درصد افرادی که هم اینک با کرونا دست و پنجه نرم می کنند، سیگاری هستند و تنها ۲.۳ درصد آن ها در قبل دخانیات مصرف کرده اند.

آمار منتشرشده از فرانسه هم به شمار کم تر افراد سیگاری بستری شده در بیمارستان اشاره می کند. این آمار البته و به گفته کارشناسان، نیازمند بررسی بیشتر و دقیق تر است، چراکه هنوز اطلاعات خیلی از بیماران کرونا در کشورهای مختلف نامعلوم است.

« علی رضا ناجی»، استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، هم در بررسی این اخبار، از نادرست بودن جمع بندی کم تر مبتلاشدن افراد سیگاری به کرونا به« شرق» می گوید. دکتر ناجی که ریاست مرکز تحقیقات ویروس شناسی آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری را برعهده دارد، در این مورد می گوید:« امروزه اخبار ضدونقیضی در مورد مصرف سیگار (cigarette) و مصونیت نسبت به ویروس کرونا شنیده می شود که اخبار اشتباهی است. با توجه به اینکه ویروس کرونا بطور مشخص به ریه ها آسیب می رساند، افرادی که استعمال دخانیات می کنند شدیداً در معرض این بیماری هستند».

او در توضیح این موضوع می گوید:« استعمال دخانیات و مواد افیونی باعث از بین رفتن بافت های ریه (Lung) و سبب التهاب و تقلیل توانایی عملکرد ریه ها خواهد شد. علاوه براین کمبود اکسیژن ناشی از مصرف سیگار و موادمخدر بر سایر ارگان های بدن مثل مغز هم آثار منفی فراوان دارد که سبب کاهش توانایی و ایمنی بدن در مقابل این ویروس خواهد شد».

با این توضیحات بنظر می آید ادعای مصونیت افراد سیگاری و مصرف کنندگان مواد مخدر نه تنها مورد تائید کارشناسان و متخصصان حوزه پزشکی نیست که حتی آمار و اطلاعات موجود همچنین فرضیه ای را اثبات نمی کند.