دادستانی به داد زنجان‌رود رسید / توقف طرح توسعه راشا کاسپین به‌نفع سلامت مردم

این‌روزها دیگر نمی‌توان ادعا کرد زنجان دارای زنجان‌رود است چرا که دیگر رودی از آن نمانده است و خشکسالی‌های پی‌در‌پی از یک سو، ورود فاضلاب شهر زنجان، فاضلاب شرکت راشاکاسپین، شرکت‌های شهرک صنعتی از سویی دیگر این روخانه را به فاضلاب‌رود تبدیل کرده است، محیطی که سراسر آلودگی است و تبدیل به محل تجمع انواع زباله و مناسب‌ترین محل برای زندگی حیوانات موزی شده و بوی مشمئز کننده آن تحمل ورود به منطقه را از انسان ربوده است.

علاوه بر مشکلات مذکور، فاضلابی که در فصل انتهایی بهار و تابستان از این رودخانه عبور می‌کند گاهاً به شکل مستقیم مورد استفاده کشت و زراعت در زمین‌های اطراف قرار می‌گیرد و در برخی اوقات نیز همین آب آلوده با نفوذ عمقی و عدم تصفیه توسط خاک به آب‌های زیر زمینی نفوذ یافته و آلودگی آب چاه‌های کشاورزان را سبب می‌شود، مسئله‌ای که در دراز مدت می‌تواند حتی کیفیت زندگی کشاورزان و روستانشینان را تحت‌الشعاع قرار دهد.

با این که حدود نه سال قبل تصمیم‌هایی برای ساماند‌هی زنجان‌رود مطرح شد و قرار بر تبدیل آن به مرکز تفریحی و گردشگری خصوصا در جنوب شهر زنجان شد، در مرحله نخست مسئولان شهری به سرعت ضلع غربی پل بیجار تا پل میربها را ساماندهی و ظرف سه ماه از آن بهره برداری کردند اما عملیات عمرانی برای ساماندهی این رودخانه در همین مرحله متوقف شد و اقدامی برای ادامه عملیات در مراحل بعدی انجام نشد.

حال سوال این است آیا ادامه روند آلودگی این رودخانه همچنان ادامه‌دار خواهد بود؟ چرا طرح شروع‌شده حالا دیگر همچون هزاران پروژه دیگر استان به حال خود رها شده است؟ آیا فکری کارساز در راستای حل مشکلات زیست محیطی این رودخانه خواهد شد؟ روستانشینان و کشاورزان تا چند سال دیگر باید با بوی نامطبوع این فاضلاب رود زندگی کرده و خود را دل‌خوش به رفع آلودگی آب این رودخانه کنند؟

حسین ولی‌بیگلوئی، بخشدار زنجانرود در گفت‌وگو با تسنیم ضمن اظهار گله‌مندی از این موضوع که مردمان بخش زنجان‌رود بیش‌تر از راه کشت و زراعت امرار معاش می‌کنند اما فاضلاب ورودی به این رودخانه مشکلاتی را برای روستانشینان حاشیه رود ایجاد کرده است گفت: ورود فاضلاب شهری به رودخانه زنجان‌رود از یک سو و پساب شرکت راشا کاسپین از سویی دیگر این رودخانه را از حالت طبیعی خود خارج کرده و بیش‌تر به فاضلاب تبدیل ساخته است.

وی افزود: آلودگی آب این رودخانه که در حال حاضر بستر عبوری برای فاضلاب‌ شده است به حدی است که گاهی با نفوذ همین فاضلاب به چاه‌های کشاورزی حتی سبب بیماری عده‌ای از افراد که به عنوان آب شرب از آن استفاده کرده‌اند، شده است.

بخشدار زنجان‌رود با تاکید بر این که فاضلاب راشا کاسپین به یک معضل استانی تبدیل شده است عنوان کرد: امیدواریم با کمک مسئولان امر استانی قدمی موثر در راستای این مشکل برداشته شود و مشکل ‌آلودگی آب این رودخانه هر چه سریع‌تر برطرف گردد.

علی اسدی، معاون پایش و نظارت محیط زیست استان زنجان نیز با اشاره به این که محیط زیست استان تایید کننده آلودگی آب رودخانه زنجانرود است، به خبرنگار تسنیم گفت: این رودخانه از فاضلاب‌های شهر زنجان، شرکت‌هایی همچون راشا کاسپین و سایر شرکت‌های مستقر در شهرک صنعتی زنجان سر‌چشمه می‌گیرد و این خود منبع آلودگی آب این رودخانه است که در سال‌های اخیر این امر بیش‌تر نمود یافته و بوی نامطبوع بیش‌تر آزار دهنده شده است.

به گفته وی، با ورود آب از مسیل‌ها به رودخانه زنجانرود دبی آب در آن بالاتر رفته، در طی مسیر تلاطم ایجاد شده و بعد از طی مسافتی رودخانه خود پالایی انجام می‌دهد و آلودگی موجود در آن تا حدودی کاهش می‌یابد.

حجت‌الاسلام محسن کرمی، دادستان زنجان در گفت‌وگو با تسنیم نیز درباره اقداماتی که در جهت ممانعت از آلودگی آب این رودخانه خواهد شد گفت: زنجان‌رود آلوده است و در وضعیت نامناسبی قرار دارد و در همین راستا اقدامات اساسی در ارتباط با شرکت راشا کاسپین که یکی از منابع آلوده کننده این رودخانه است صورت گرفته است.

این مقام قضایی افزود: دستور صادر شده تا طرح توسعه راشاکاسپین متوقف شود؛ شاید در تصور عده‌ای این موضوع باشد که چرا در سال جهش تولید مانع از طرح توسعه این شرکت می‌شویم اما باید عنوان کرد که دستگاه قضا با مدیرعامل و شرکت متخلف که به حقوق مردم توجه نمی‌کند مخالف است زیرا این دیگر جهش تولید نیست بلکه این آلودگی ایجاد شده توسط شرکت، "جهش آسیب" است.

کرمی با اشاره به این که اقدام این شرکت به نحوی جمع‌آوری زباله‌های کاغذی و تبدیل به مقوا است که در پیشگیری از آلودگی زیست محیطی موثر است گفت: اما این شرکت روزانه قریب به 4 میلیون و 500 هزار لیتر آب مصرف می‌کند اما حدود 90 درصد آب مصرفی را به صورت پساب خارج می‌کند و موجب آلودگی رودخانه زنجان‌رود می‌شود.

این مسئول ادامه داد: طرح توسعه شرکت ممنوع است مگر به دو شرط یک آب مورد استفاده برای طرح توسعه را از آب‌های غیر از سفره‌های آب زیر‌زمینی تامین کند و دوم نسبت به پساب پاسخ معقول به مردم بدهد زیرا پساب شرکت بعد از تصفیه به دلیل آلودگی و غلظت بالا نمی‌تواند مورد استفاده دوباره در خود شرکت قرار گیرد‌ اما همین آب تصفیه‌شده می‌تواند در صنعت سرب و روی استفاده شود.

دادستان استان زنجان با تاکید بر این که تا این دو شرط مذکور انجام نشود طرح توسعه راشا کاسپین اجرا نمی‌شود گفت: هر مدیر در هر مقامی که باشد در این زمینه با راشا کاسپین همکاری کند به‌شدت مورد برخورد قرار می‌گیرد.

با تمام آن‌چه که گفته شد، زنجانرودی که نام خود را در تاریخ این استان به ثبت رسانده است دیگر در این روز‌ها حال و روز خوبی ندارند و چشم به‌راه ناجی است، تا علاوه بر نجات خود، کشاورزان و حاشیه‌نشینان را نیز از حال خوب بهره‌مند ساخته و مثمر برای اهالی این مناطق شود و این میسر نمی‌شود مگر این‌که مسئولان با جدیت به این مشکل ورود یابند و گام‌هایی موثر در رفع و دفع آلودگی این رودخانه بردارند.