مجموعه کتاب‌های «پرفا»؛ آموزش زبان فارسی در 3 سطح و 4 مهارت

مجموعه کتاب‌های پرفا، در سه جلد و هر جلد شامل دو مجلد کتاب کار و کتاب درس، برای آموزش چهار مهارت اصلی زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در سه سطح (شامل سطوح پایه، میانی و پیشرفته) تالیف شده است.

مهین‌ناز میردهقان دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و دانش‌آموخته دکتری زبانشناسی همگانی از دانشگاه فردوسی مشهد که نویسنده اصلی این مجموعه است، پرفا را همراه با گروهی از نویسندگان در جلدهای مختلف و با همراهی فرشته باقری، سیمین کریم‌زاده، طاهره عبداللهی، مهرنوش ملائیان، زهرا حاجی باقری و حمید آقایی نوشته است.

میردهقان پیش از این آثار مختلفی را در زمینه آموزش زبان فارسی، دستور زبان فارسی و زبانشناسی نوشته و ترجمه کرده است؛ مانند تالیف آموزش زبان فارسی به اردوزبانان و زبان اردو به فارسی‌زبانان (الهدی، ۱۳۸۰) و تدوین برنامه آموزشی در آموزش زبان (خاموش، ۱۳۹۷)، همچنین ترجمه طراحی برنامه آموزشی زبان نوشته پل نیشن، جان مکالیستر (خاموش، ۱۳۹۶) و مقوله‌ وجه، نمود و نفی در زبان فارسی از آزیتا حجت‌الله‌طالقانی (نویسه پارسی، ۱۳۹۳).

مجموعه پرفا بخش‌هایی با تنوع محتوایی، موقعیت‌هایی برای تمرین بیشتر زبان فارسی، مهارت های تلفیقی و گستره‌های وسیع از فعالیت‌های صحبت کردن را شامل می‌شود و فارسی آموزان را از سطح پایه (پرفا ۱) به سطح میانی (پرفا ۲) و سطح پیشرفته (پرفا ۳) هدایت می‌کند.

این مجموعه که بر اساس شیوه چارچوب مرجع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان: حوزه‌های دستور، واژه و کارکرد برای سطوح پایه، میانی و پیشرفته (میردهقان و همکاران، خاموش، ۱۳۹۵) نوشته شده ضمن تمرکز بر مهارت‌های ارتباطی در هر سطح، از روش‌شناسی ارتباطی و بروندادهای زبان آموزی (اهداف) استفاده کرده است. در رسیدن به این مهم، آموزش زبان، مهارت‌ها و توانش‌های لازم در درس‌ها، برای تحقق یک فعالیت ارتباطی گفتاری به کار رفته و در پایان هر درس در قالب یک برونداد کاربردی یادگیری با بیان «اکنون می‌توانم» ارائه می‌شود.

این رویکرد یعنی تمرکز عمده در اینجا بر تعیین مواردی است که فارسی آموزان می توانند در هر سطح با بهره‌گیری از زبان به انجام رسانند. این بروندادهای کاربردی، شفاف و قابل اندازه‌گیری به نوبه خود، سازه‌های مهارت های ارتباطی فارسی آموزان را تشکیل می‌دهند.

ساختار کتاب درس و ساختار هر درس

هر سطح از کتاب‌های پرفا پایه، میانی و پیشرفته در ۱۲ بخش تالیف شده و هر بخش شامل ۴ درس است. در ابتدای هر بخش قسمت آمادگی ذهنی برای معرفی کلی مباحث بخش و علاقه‌مند ساختن فارسی‌آموزان به موضوع‌ها و در انتهای آن قسمت مرور و تمرین شامل مروری سریع بر نکات درس ها و ایفای نقش در ایجاد ارتباط میان زبان و دنیای واقعی جای گرفته است.

ساختار درس‌های چهارگانه در هربخش به این ترتیب است؛ درس اول: واژه، کاربرد در بافت، دستور زبان، صحبت کردن؛ درس دوم: تعامل، شنیدن، نوشتن، صحبت کردن؛ درس سوم: واژه، گفت و گو، دستور زبان، صحبت کردن؛ درس چهارم: خواندن، شنیدن، نوشتن و صحبت کردن.

در ادامه، بخشی با عنوان پرفانما به عنوان نمایی برای گفت‌وگوی بیشتر به ویژه برای کلاس های بیان شفاهی، با ارائه تصویری جامع از موضوع های بخش، آورده شده است. در پایان کتاب، در راهنمای واژه های هر بخش به ترتیب همراه با آوانگاری آمده است.

همچنین برای تسهیل آموزش برای مدرسان، کتاب معلم برای آموزش قسمت های مختلف کتاب تهیه شده و مدرسان را گام‌به‌گام در آموزش زبان فارسی راهنمایی می کند. ضمن اینکه برای سهولت ارزیابی تدریس، هر سطح همراه با مجموعه آزمون‌هایی آورده شده است: ۱۲ آزمونک نوشتاری (یک آزمونک برای هر بخش)، ۱۲ آزمونک شفاهی (یک آزمونک برای هر بخش)، ۲ آزمون نوشتاری (یک آزمون برای ۶ بخش) ۲ آزمون شفاهی (یک آزمون برای هر ۶ بخش).

صفحه ۱۲، کتاب درس ۲

افزون بر این، کتاب‌های پرفا شامل لوح های فشرده ای است که بخش های صوتی مشخص شده در کتاب با علامت بلندگو را به صورت صوتی در اختیار زبان آموز قرار می دهد، حتی اگر لوح صوتی در اختیار علاقه‌مندان نباشد می توانند از روی سایت پرفا فایل های مرتبط با هر درس را بارگذاری کنند.

در پایان هر کتاب نیز مولفان واژه‌نامه‌ و راهنمای واژه‌نامه‌ای را تدارک دیده‌اند. راهنمای واژه‌نامه حرف فارسی، نشانه واجی و یک مثال فارسی و انگلیسی را دربرمی‌گیرد و واژه‌نامه واژه فارسی، تلفظ آن و معادل انگلیسی واژه است و در هر کتاب حدود ۲۰ صفحه پایانی را شکل می‌دهد. آخرین صفحه نیز به منابع و شرح عکس‌های کتاب اختصاص یافته است.

مجموعه کتاب‌های پرفا رنگی و با استفاده از عکس و تصاویر گرافیکی طراحی‌شده در قطع خشتی و به ترتیب از کتاب اول در ۱۶۶ و دو کتاب بعدی ۱۵۸ صفحه توسط موسسه فرهنگی هنری نگارستان اندیشه مینو و به همت دانشگاه شهید بهشتی و مرکز همکاری‌های علمی، بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اواخر سال ۱۳۹۸ منتشر شده است.