گلخانه‌های کوچک رونق جیب و سفره مردم

صدور مجوز با کمترین تشریفات و هزینه برای گلخانه‌های کوچک با مساحت کمتر از ۳۰۰ مترمربع همراه با پرداخت تسهیلات کم بهره برای مناطق شهری و روستایی فرصت خوبی برای اشتغال و کسب درآمد را در روستاها و مناطق شهری فراهم کرده است.

توسعه محصولات باغبانی یکی از سیاستهای وزارت جهاد کشاورزی در جهت تامین امنیت غذایی، کشاورزی پایدار، تثبیت اشتغال و نیز جلوگیری از مهاجرت به شهرها، توسعه صادرات و ارزآوری در دستور کار قرار دارد که در این راستا توسعه و ترویج کشت گلخانه‌ای با توچه به مهمترین مزیت آن یعنی نیاز کمتر به آب در مقایسه با سایر انواع کشت، به عنوان یکی از راهکارهای مهم به شمار می‌رود.

در این مسیر احداث و توسعه گلخانه‌های کوچک با مساحت دستکم ۵۰ و حداکثر ۲۹۹ مترمربع از سوی جهاد کشاورزی در تمامی استانها در دستور کار قرار گرفته و گرچه استان خراسان رضوی ورود دیرهنگام به حوزه توسعه کشت گلخانه‌ای داشته اما سرعت خوبی را در این مسیر گرفته و در این عرصه نیز شاهد استقبال علاقه‌مندان طی یک سال گذشته هستیم.

صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول، امکان پرورش محصولات خارج از فصل و خارج از اقلیم، قابلیت مقابله با تهدیدات و خسارات به خاطر امکان کنترل‌ و اقدامات پیشگیرانه، برخی از مزایای کاشت گلخانه‌ای است.

در شرایطی که اقتصاد مقاومتی از چند سال پیش مورد توجه و هدف برنامه‌های پیشرفت در بخش‌های مختلف قرار گرفته است، امسال با تاکید رهبر معظم انقلاب بر ضرورت رونق تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها، برنامه‌ریزی در بخش‌های مختلف به سوی راه‌های موثرتری گرایش پیدا کرد که بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور در کنار بخش صنعت و خدمات از این مسیر مستثنی نیست.

در این میان در کنار همه شیوه‌های کشت و زرع، کشت گلخانه‌ای دورنمای مطلوب‌تر و آینده روشن‌تری را پیش رو دارد و علت آن نیز افزایش توانمندی کشاورزان در این زمینه و نیز پیشرفت دانش بشری در این عرصه است و گلخانه‌های کوچک نیز این مزیت را علاوه بر سایر مزایا دارند که همه افراد در خانه، حیاط، پشت بام و در شهر و روستا می‌توانند نسبت به راه‌اندازی آن اقدام نمایند.

تسهیل در صدور مجوز و راه اندازی گلخانه موجب ایجاد اشتغال، استقبال بیشتر علاقه‌مندان، سرمایه‌گذاری اندک نسبت به مقیاسهای بزرگ گلخانه و نیز تامین نیازهای خانوار و ایجاد منبع درآمد هرچند اندک برای خانواده‌ها می‌شود.

تاکنون ۶۸۰ هکتار از زمین های خراسان رضوی زیر کشت گلخانه ای قرار گرفته است که سالانه ۶۵ هزار تن محصول از این سطح برداشت می‌شود و این استان با تولید بیش از هفت میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی به ارزش ناخالص اقتصادی ۹۵ هزار و ۷۳۰ میلیارد و ۴۲۳ میلیون ریال جایگاه تاثیرگذار در اقتصاد ایران دارد.

خراسان رضوی به عنوان یکی از استان‌های موفق و برتر در حوزه کشاورزی، دارای توانمندی‌های فراوان است و کسب رتبه دوم کشور در کشت گلخانه‌ای نشان از توان و ظرفیت بسیار آن در این بخش دارد.

گلخانه‌های کوچک راهبردی موفق در خراسان رضوی

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه صدور مجوز برای گلخانه‌های کوچک راهبرد جدید ترویج و توسعه کشاورزی در این استان است، گفت: تا پیش از این کمترین مساحت مورد نیاز برای صدور مجوز گلخانه سه هکتار یا ۳۰ هزار مترمربع بود اما اکنون در قالب جدید برای مساحت ۵۰ مترمربعی در داخل شهرها هم اجازه ایجاد و راه‌اندازی گلخانه داده می‌شود.

محمدرضا اورانی افزود: تاکنون شهرستانهای کاشمر و جوین در خراسان رضوی بیشترین استقبال را از این طرح داشته‌اند.

وی ادامه داد: با توجه به مزایای این نوع کشت و حذف هزینه‌های کارگری، می‌توان از آن به عنوان راهبردی برای تامین اقلام مصرفی خانوار، ایجاد اشتغال در مقیاس کوچک و فرهنگسازی گلخانه‌داری گل و گیاه استفاده کرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در حمایت از این نوع کشت تا ۸۰ درصد هزینه راه‌اندازی گلخانه به صورت تسهیلات با سود ۱۲.۵ درصد در مناطق کم برخوردار و سود ۱۴.۵ درصد در مناطق برخوردار به متقاضیان پرداخت می‌شود.

وی با بیان اینکه رشد فعالیت گلخانه ای در خراسان رضوی گرچه دیرتر اما با قدرت و توسعه فراگیرتری بوده است افزود: هم اینک بیش از ۶۳ هکتار گلخانه هیدروپونیک (کشت بدون خاک) در این استان وجود دارد که آن را از این نظر در رتبه نخست کشور قرار داده است.

اورانی ادامه داد: خراسان رضوی در زمینه شکوفایی فنی در این عرصه هم دارای موقعیت خوبی است بطوری که هم اکنون بیش از ۱۰ هکتار گلخانه شیشه‌ای در این استان وجود دارد که جدیدترین مدل کشت گلخانه‌ای محسوب می‌شود.

استقرار ۷۴ هزار مترمربع گلخانه کوچک در استان

کارشناس مسوول طرح توسعه گلخانه‌های جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: صدور مجوز برای گلخانه‌های کوچک با مساحت دستکم ۵۰ و حداکثر ۲۹۹ مترمربع انجام می‌شود و نهایت همکاری و سرعت عمل در صدور مجوز برای متقاضیان در این زمینه وجود دارد.

مهرداد میرحسینی افزود: امکان صدور مجوز برای ایجاد گلخانه در حیاط و پشت‌بام نیز در این مدل وجود دارد و متقاضی باید یا مالک بنا باشد یا اجاره پنج ساله داشته باشد.

وی ادامه داد: تعداد پروانه تاسیس صادر شده در این زمینه تاکنون ۷۶۸ پروانه در مجموع برای مساحتی معادل ۷۴ هزار و ۳۰۵ مترمربع بوده است.

این کارشناس گفت: از این تعداد تاکنون برای ۹۴ واحد با مساحت پنج هزار و ۹۶۵ مترمربع پروانه بهره‌برداری صادر شده یعنی به مرحله تولید محصول رسیده‌اند.

وی افزود: مدت صدور پروانه را حداکثر یک تا دو هفته اعلام کرد و افزود: برای حمایت از این مدل کشت پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ سود کمتر نیز انجام می‌شود.

میرحسینی با بیان اینکه ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری در این زمینه با پرداخت تسهیلات انجام می‌شود و ۲۰ درصد آورده متقاضیان است ادامه داد: برای گرفتن تسهیلات ابتدا باید پروانه تاسیس یا مجوز اخذ شود که برای این منظور باید از طریق سامانه سماک یا سامانه مجوز الکترونیکی کشاورزی به آدرس semak.maj.ir اقدام شود.

وی گفت: برای اخذ تسهیلات نیز باید از طریق ثبت تقاضا در سامانه سیتا یا سامانه تسهیلات جهاد کشاورزی به آدرس cita.maj.ir اقدام شود که پرداخت اولین مرحله تسهیلات یک ماه به طول می‌انجامد.

این کارشناس افزود: تسهیلات مورد نظر طی سه مرحله پرداخت می‌شود و برای بازپرداخت آن نیز یک سال تنفس در نظر گرفته شده و مدت بازپرداخت آن پنج سال است.

وی ادامه داد: برای یگ گلخانه ۵۰ مترمربعی با توجه به هزینه‌های متفاوت و بسته به تجهیزات و مدل اجرای گلخانه بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ میلیون ریال سرمایه گذاری مورد نیاز است.

خراسان رضوی در رتبه‌های برتر ایران

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز با اشاره به موفقیت این استان در کشت گلخانه‌ای به خبرنگار ایرنا گفت: تا پایان سال گذشته ۶۸۰ هکتار گلخانه و محیط‌های کنترل شده و سازه های سبک کشاورزی در این استان ایجاد شده که از این نظر خراسان رضوی در رتبه‌های برتر کشور است.

محمد میری با بیان اینکه محصولات کشت شده در گلخانه‌های استان از تنوع بسیار برخوردار است، افزود: سطح گلخانه‌ها اغلب هر یک معادل ۴۸۵ هکتار است که انواع گلهای شاخه بریده، انواع صیفی، توت فرنگی، آلوئه‌ورا و سایر انواع گیاهان دارویی در آنها کشت می‌شود.

وی ادامه داد: ایجاد گلخانه در این استان طی چند سال اخیر با هدف تولید محصولات خارج از فصل، انواع گل و گیاه زینتی و گیاهان دارویی مورد توجه و حمایت جدی قرار گرفته و امکان استفاده بهینه از آب در این شیوه کشت، افزایش میزان بهره وری در مقایسه با انواع کشت های سنتی و قابلیت کنترل و حفظ محیط در برابر نوسانات شدید دمای هوا موجب محبوبیت این شیوه در میان کشاورزان شده است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در سال ۱۳۹۸ ایجاد ۱۶۲ هکتار گلخانه جدید در استان ثبت شد که با افزایش تسهیلگری و حمایت از این بخش، این میزان به بیش از ۲۰۱ هکتار افزایش یافت.

وی با اشاره به رشد ۲۴ درصدی توسعه کشت گلخانه‌ای در خراسان رضوی طی سال گذشته نسبت به سال قبل از آن، افزود: پارسال ۶۳ هکتار از گلخانه‌های قدیمی استان با هدف افزایش بهره‌وری، زیرپوشش اجرای عملیات نوسازی و بهسازی قرار گرفت.

افزایش ۱۰ برابری عملکرد محصول و صرفه جویی در مصرف آب

میری با بیان اینکه از جمله مزایای کشت گلخانه‌ای صرفه جویی ۱۰ برابری مصرف آب نسبت به کشت در فضای باز است ادامه داد: تسهیل‌گری در این زمینه در کنار مزایای این شیوه از جمله افزایش ۱۰ برابری متوسط عملکرد و افزایش بهره‌وری موجب افزایش محبوبیت این شیوه کشت و رونق بیشتر آن شده است.

وی گفت: به عنوان مثال میزان برداشت خیار و گوجه فرنگی در هر هکتار فضای باز به ترتیب حداکثر ۲۵ و ۶۰ تن است که این مقدار در کشت گلخانه‌ای با افزایش ۱۰ برابری به ۲۵۰ و ۶۰۰ تن در هر هکتار می‌رسد.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: همچنین در این شیوه کشت امکان کنترل، مدیریت و حفاظت محصول از نوسانات جوی و اقلیمی وجود دارد که از مزایای مثال‌زدنی آن است.

وی ادامه داد: از جمله دلایل خودکفایی کشور در اغلب محصولات صیفی، توسعه و ترویج گلخانه‌هاست.