معاون استاندار آذربایجان‌شرقی: هویت شهری محدود به نمای ساختمان‌ها نیست

جواد رحمتی، روز چهارشنبه در اجلاس سازندگان و طراحان تبریز با بیان اینکه درک درستی از هویت شهری وجود ندارد و پندار ما این است که معماری رشته‌ای سلیقه‌ای است، افزود: تلفیق سلایق معمار با هویت تاریخی و بومی یک شهر، موجب شکل‌گیری معماری اصیل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه معماری جزو آثار تمدن یک کشور است، اظهار داشت: خود معمار به یک حس زیبایی‌ شناسانه رسیده‌ و تلاش می‌کند آن حس را در یک اثر بروز دهد.

معاون فنی و عمرانی استاندار آذربایجان‌شرقی گفت: در همه کشورها از بین آثاری که در طول سالیان گذشته ساخته شده تنها چند مورد آنها را مطرح می‌کنند که ارتباط مستقیم با هویت آنها دارد.

رحمتی، با تاکید بر اینکه هویت با ساخت‌ و ساز خیلی فرق دارد و باید به روز رسانی امکانات با پرداخت به گذشته معماری منطقه باشد، ادامه داد: هویت معماری دوران قاجار تحت تاثیر معماری امروزی دگرگون شده است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون از معماری ۲۰۰، ۳۰۰ سال گذشته تبریز چیزی باقی نمانده است، یادآوری کرد: در کشورمان بعد از انقلاب تمام ساختمان‌ها و ادارات نوسازی شده و مدارس و دانشگاه‌ها از نو ساخته شده اند و نمی شود به آن ها به عنوان اثری تاریخی نگاه کرد.

معاون فنی و عمرانی استاندار آذربایجان‌شرقی گفت: ساخت و ساز در جوار ابنیه تاریخی باید الهام‌ گرفته از آن بنا باشد اما متاسفانه هیچ‌کدام از بناهای اطراف کاخ استانداری، مسجد کبود و غیره در تبریز هیچ نشانی از معماری آن بناها ندارند.

رحمتی، افزود: در زمان کنونی این موارد را حداقل باید در بافت‌های خاص شهری که هنوز از دست نرفته و امکان جبران وجود دارد طی ضوابط و چهارچوبی بازآفرینی کرد.

وی با بیان اینکه سیاست غلطی در بهسازی و بازسازی بافت های شهری وجود دارد، اظهار داشت: در ارتباط با هویت شهری به تبریز خیلی ظلم شده و در اکثر شهرها حداقل بخشی از بافت تاریخی شهری را برای معرفی به آیندگان نگه داشته‌اند.

نمای ساختمان‌ها، نمودی از هویت شهرها است

شهردار تبریز نیز در این اجلاس گفت: نمای ساختمان‌ها در شهر می‌تواند معرف و نمودی از هویت شهر باشد و همین نکته نشانگر لزوم اهمیت توجه هرچه بیشتر به این موضوع است.

عباس رنجبر، افزود: با وجود اینکه موضوع این اجلاس هویت شهری و تاثیر معماری در آن است اما لازم است به موضوع صنعت ساختمان در اقتصاد شهری نیز اشاره‌ای کرد.

وی اظهار داشت: صنعت ساختمان می‌تواند به عنوان موتور محرکه اقتصاد عمل کند و هرگاه این صنعت رکودی داشته است، سایر بخش‌های اقتصادی نیز با رکود مواجه بوده‌اند.

شهردار تبریز با اشاره به نقش مستقیم این موضوع در زندگی شهروندان، گفت: بحث‌های ساخت و ساز، معماری و نما در کنار توجه به صنعت ساختمان، می‌تواند به رشد آن نیز کمک کند.

رنجبر، با اشاره به اهمیت حفظ هویت شهری، ادامه داد: رفتار انسان‌ها به عنوان اصل و اساس برای هویت شهری است و در کنار آن کالبد شهری نیز می‌تواند موثر باشد.

وی دیدگاه معماران و سازندگان ساختمان‌ها را اصلی مهم در نوع نمای ساختمان، نقشه و کیفیت آن دانست و یادآوری کرد: اگر معمار و یا طراح عشق و علاقه‌ای به کار نداشته و صرفا نگاه اقتصادی داشته باشد، نمی‌تواند طرحی در خور هویت شهری ارائه دهد چراکه انسان و رفتار او در قالب هویت شهری خود را نشان می‌دهد.

شهردار تبریز با تاکید بر اینکه تعهد و وجدان کاری می‌تواند در طرح ارائه شده نمایان باشد، گفت: آنچه مسلم است، تاثیر احساس مسئولیت طراح و معمار نسبت به جامعه است که به‌خوبی می‌تواند در نتیجه کار موثر باشد.

رنجبر، افزود: اگر می‌خواهیم در رابطه با هویت شهری کار کنیم، لازم است در فرهنگ و نگاه و رفتار انسان‌ها تامل کنیم چراکه این نگاه ما را به سمت هویت شهری و ماندگاری آن هدایت خواهد کرد.

ساخت‌ و سازهای شهری باید انسان‌ محور باشد

رییس شورای اسلامی تبریز نیز در این اجلاس گفت: شهر پروژه‌ای فرهنگی است که در کنار احداث زیرگذرها و سازه‌های بتنی، هویت شهری آن باید انسان‌ محور بوده و ساخت‌ و سازهای شهری نیز انسان‌ محور باشد.

حجت‌الاسلام رسول برگی، با اشاره به اینکه تبریز در طول تاریخ صاحب سبک معماری بوده است، افزود: بازار تاریخی تبریز نمونه‌ای از این هویت و سبک معماری بوده که سبک معماری اسلامی و سبک معماری ایرانی را توام با یکدیگر رعایت کرده است.

وی اظهار داشت: بازار بزرگ تبریز هیج بن‌بستی ندارد و از هر سمت به تیمچه‌ و بازارچه‌ای راه دارد که این نشان از توجه به انسان در پروژه‌های شهری در دوران گذشته است.

رییس شورای اسلامی تبریز با اشاره به تفاوت دو دیدگاه بتن‌ شهری و انسان‌ محوری، گفت: در بحث بتن‌ شهری، شهر باید ساخت و ساز بتی داشته باشد و نیازی به انسان‌ محوری ندارد و در مقابل انسان‌ محوری به حضور انسان و تاثیر آن در ساخت‌ و سازهای شهری توجه می کند.

حجت الاسلام برگی، با اشاره به اینکه تبدیل هویت شهری به بتن‌ شهر یعنی از بین بردن تمام تاریخ شهر، افزود: ساخت و سازهای اطراف مسجد کبود هویت این مسجد کبود را زیر سوال برده‌ است.

وی یادآوری کرد: شهرداری تبریز در حال احداث روستایی در کوه عینالی است که هم سبک روستایی را لحاظ کرده و هم به صورت مدرن ساخته می‌شود و این امر نشان می دهد در ساخت و سازها هم می توان مدرن بود و هم معماری بومی، فرهنگی، اسلامی و شیعی را مدنظر قرار داد.