زکات فطره در میان شیعه و سنی واجب است

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان علاوه بر زکاتی که به اموال در صورت وجود شرایط، تعلق می گیرد، برای رفع نیازهای فردی و اجتماعی یک منبع ساده در نظر گرفته شده است که آن را زکات فطره گویند. این بخشی از سخنان حجت الاسلام ابراهیم بهاری کارشناس مذهبی است که به مناسبت عید فطر و فطریه با ما درمیان گذاشت که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود .

*.در مورد جایگاه زکات فطره توضیحاتی را بفرمایید.

زکات فطره این است که هر فرد مسلمان که توانایی اداره کردن زندگی خود و اشخاص تحت اداره خود را داشته باشد و برای تامین نیازهای سالانه خویش نیاز این به غیر ندارد، مکلف است بابت خود و هر کس دیگری که مخارج آنان را بر عهده دارد، از افراد خانواده و غیر آن مقداری از خوراک معمولی یا معادل آن را از نظر قیمت بپردازد. این مقدار بابت هر یک نفر حدود ۳ کیلوگرم است و در راه مصرف آن همان راه مصرف زکات مال است.

خصوصیاتی که این منبع دارد این است که اگرچه به نظر ناچیز می رسد، اولا اینکه مشقتی در آن احساس نمی‌شود، در ثانی مقرر است که در روز معینی از سال یکجا جمع آوری شده و پرداخت گردد، تا در رفع نیازمندی های متناسب در هر جامعه، محیط و زمان مشخص نقش موثری داشته باشد.

پس از اتمام ماه رمضان هر سال ، در شب اول ماه شوال همه کسانی که تمکن پرداخت این مقدار ناچیز از ارزاق عامه یا بهای آن را دارند آن را حاضر کرده و اول صبح روز عید فطر که همان روز اول ماه شوال است، پیش از ادای نماز عید آن را پرداخت خواهند کرد.

*. در مورد فلسفه و فواید پرداخت فطره نکاتی را بفرمایید.

زکات فطره در میان شیعه و سنی واجب است و در متون دینی برای آن فلسفه و فواید متعددی برشمرده است که مهمترین آنها عبارتند از 1. زکات فطره مکمل و تمام کننده روزه است همانگونه که درود و صلوات بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مکمل و تمام کننده نماز است.

2. باعث قبولی روزه ماه مبارک رمضان میگردد.

3. موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال می شود

4. باعث سلامتی جسم و پاکسازی روح از رذایل اخلاقی است.

5. مکمل و تمام کننده زکات مال است.

یکی از فرایض مهم اسلام ، بلکه از ضروریات اسلام ، زکات است

خداوند متعال در قرآن کریم در30 مورد، زکات را تذکر داده است و در بسیاری از این موارد آنرا در ردیف نماز ذکر کرده است.

حضرت باقر (علیه السلام) فرمودند: خداوند زکات را قرین نماز قرار داده و فرموده است (اَقیمُو اَلْصَلوه و اتُو اَلْزَکاتْ) نماز را بجا آورید و زکات را بپردازید بنابراین کسی که نماز می خواند ولی از دادن زکوة امتناع می ورزد مثل این است که اصلاً نماز را نیز بجا نیاورده است.

حضرت رضا (علیه السلام) فرمودند: خداوند سه چیز را توأمان با سه چیز دیگر مورد امر خود قرار داده است

1. به نماز و زکوه با هم امر فرموده است؛ بنابراین کسی که نماز می خواند ولی زکوه نمی دهد ، نماز او مورد قبول در گاه خداوند نخواهد شد .

2.به سپاسگزاری خود با سپاسگزاری از پدر و مادر با هم امر نموده است و کسی که نسبت به پدر و مادر خود شکر گزار نباشد نسبت به خداوند نیز شاکر و سپاسگزار نخواهد بود.

3. به رعایت تقوا و صله رحم (داشتن ارتباط با خویشاوندان) با هم امر کرده است :بنابراین کسی که ارتباط را با خویشاوندان خود قطع کند ، نسبت به خداوند تقوا را مراعات نکرده است.

حضرت صادق (علیه السلام) فرمودند: «کسی که به اندازه یک قیراط (مقدار بسیار کمی است) از زکوه مال خود نپردازد، دارای ایمان کامل نیست.

در احادیث وارده از اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) دادن زکوة را موجب آثار و عواقب نیک و فضیلت های بسیار از قبیل بخشیده شدن گناهان ، آسانی حساب در روز قیامت ، نمّو و افزایش ثروت و مال و وسعت امکانات اقتصادی و خاموش شدن آتش غضب خداوند و افزایش عمر معّرفی می کنندو گروه دیگری ازعواقب زیانباری که بر ترک زکوة ارتباط دارد، سخن می گویند.

حضرت امام صادق ( علیه السلام) از پدران خود نقل می کند که حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «جریان اوضاع و امور امّت من تا هنگامی که به یکدیگر خیانت نمی کنند و امانت را مراعات می نمایند و به یکدیگر در کارهای خیر کمک می کنند و زکوة اموال خود را می پردازند بر اساس خیر و برکت خواهد بود : ولی موقعی که از این وظائف خطیر اسلامی ، سر باز زنند به قحطی و سختی زندگی و پدید آمدن مضیقه های اقتصادی ، گرفتار خواهند شد.

حضرت باقر (علیه السلام) فرمودند: در کتاب حضرت علی (علیه السلام) از حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله و سلّم) نقل شده است که آن حضرت فرمودند: هنگامی که مردم از دادن زکوة امتناع ورزند، زمین نیز برکات خود را از مردم منع می کند و از زراعت ها و میوه ها و معادن، استفاده های مطلوب بدست نمی آ ید.

حضرت صادق (علیه السلام) از پدران بزرگوار خود نقل می کند که حضرت پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «هیچ بنده ای نیست که از دادن زکوة مال خود خودداری و مال او افزایش پیدا کند.

رستگاری در پرداخت زکات فطره*

از امام صادق علیه السلام درباره آیه «قد افلح من تزکّی» رستگار شد کسی که زکات داد. سـؤال شد؛ فرمودند: یعنی کسی که زکات فطریه اش را بپردازد.

کمال روزه در پرداخت زکات فطره *

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: از کمال روزه، پرداخت زکات فطره است، همانگونه که صلوات بر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) از کمال نماز است. زیرا کسی که روزه بگیرد اما زکاتش را عمداً ترک کند و نپردازد روزه ای برای او نیست همانگونه که کسی که صلوات بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) را در نماز ترک کند نمازی برای او نیست.

پایان پیام/731