پد خندق؛ افسانه ای ماندگار در قلب تاریخ ایران

به گزارش ایرنا، رزم حماسی پد خندق، جلوه ای از عاشورای حسینی دارد که در آن اسارت، شهادت و از خودگذشتگی ها یک به یک تکرار شدند.رزمی حماسی، که مملو از جانفشانی ها و خاطرات تلخ و شیرینی پیروزی حق علیه باطل است.

حماسه پدخندق برگ زرینی در تاریخ کهگیلویه و بویراحمد است که تیرماه سال ۶۷ در جزیره مجنون رخ داد و رزمندگان در این عملیات غرورآفرین حضور گسترده و نقش محوری داشتند به طوری که ۸۷ نفر از رزمندگان استان به شهادت رسیدند و ۷۸ نفر نیز از سوی دشمن اسیر شدند.

بامداد چهارم تیرماه ۶۷ در روزهای پایانی جنگ، در منطقه هورالعظیم از جبهه های جنوب تک دشمن در منطقه جزیره مجنون و مقاومت دلیرانه تنها چند تن از غیور مردان برای همیشه در تاریخ این سرزمین نگاشته شد.

پد خندق حماسه ای گمنام

زبان قادر نیست که بتواند از این حماسه سخن بگوید و هیچ‌گاه با زبان نمی‌توان صحنه‌های عاشورایی این رزم را برای نسل امروز توضیح داد چرا که بیشتر شبیه معجزه بوده است.

دلاورمردان کهگیلویه و بویراحمدی همیشه نقش پررنگی در پیروزی انقلاب اسلامی داشته اند اما در بسیاری از اسناد جنگ و دفاع مقدس آن چنان که باید نامی از این سربازان بی ادعا وجود ندارد و کم رنگ هستند.

حماسه پد خندق یکی از نمونه های بارز قصه های بی نام و نشانی است که گمنام مانده و در اسناد جنگی نامی از سربازان بی ادعای کهگیلویه و بویراحمدی نیست.

البته آثاری همچون انگشتان بریده، سید بی ادعا و فرمانده دژ خندق از جمله کتاب هایی هستند که در خصوص این رزم حماسی به تحریر درآمده اند اما هر چه از این حماسه به رشته تحریر درآیند کم است.

ماجرای پد خندق

روزهای پایانی جنگ بود و روزهای مهمی به شمار می رفتند کوچکترین اشتباه از سوی نیروها سبب از دست دادن بخشی از خاک وطن می شد و در این روزهای آخر عراق اقدام به گرفتن جزایر مجنون شمالی و جنوبی کرد.

این موضوع یک نبرد چندین ساعته را رقم زد که در نهایت با شهادت و اسارت غیور مردان تیپ ۴۸ فتح استان کهگیلویه و بویراحمد خاتمه یافت.

این جزایر تحت محافظت تیپ ۴۸ فتح بود که گردان‌های مختلفی همچون حضرت رسول، امام علی (ع) و گردان شهدا در آن‌جا مستقر بودند.

هدف از حضور تیپ ۴۸ فتح استان در آن منطقه حفاظت از بخش زیادی از منطقه حور و جاده های استراتژیک آن بود و پد خندق هشت متر جاده بود که در دو طرف سمت چپ و راست آن فقط آب بود و به خاطر همین به آن پد می گفتند.

ساعت ۳ و ۴۵ دقیقه صبح دشمن عملیات خود را از جاده خندق طلائیه و پیچ کوشک آغاز کرد. وقتی دشمن برای پس‌گیری آن منطقه حمله کرد بسیاری از تیپ‌ها و لشکرها عقب‌نشینی کردند ولی تیپ ۴۸ فتح ایستاد و مبارزه کرد.

منطقه جولانگاه هلی‌کوپترها و هواپیماهای دشمن شده بود و تا می توانستند محل را زیر آتش گرفتند و از سویی قایق های مجهز به مسلسل، تیپ و لشکر های مختلف دشمن گروه گروه نزدیک تر می شدند.

رزمندگان تیپ ۴۸ فتح تا پای جان در میدان بودند و جدال های تن به تن، پرتاب های سنگ و کلوخ رزمندگان از صحنه های فراموش نشدنی رشادت های رزمندگانی است که با کمبود تجهیزات و دستان خالی مقابل آن همه تجهیزات دشمن ایستادگی کردند.

کمبود مهمات، قطع ارتباط با نیروهای پشتیبان و در نهایت محاصره پایان این نبرد بود اما با وجود همه این ها تیپ ۴۸ فتح توانست خالق یک حماسه ماندگار شود.

در پد خندق چه گذشت

غلام صادقی یکی از رزمندگان این مقاومت می گوید: پد خندق حماسه ایثار، اطاعت پذیری و مقاومت، شهادت تا اسارت بود.

وی ابراز داشت: معلوم بود که ماه ها روی این نقشه شوم مبارزه نیروهای دشمن کار کرده بودند و در اولین قدم دشمن اختلال در ارتباط رادیویی ایجاد کردند.

صادقی ابراز داشت: همان ساعات اولیه دشمن نیروهای ما را محاصره کرد و با وجود اینکه می دانستیم محاصره هستیم تا پای جان ایستادیم.

این رزمنده تاکید کرد: بسیاری از همرزمان می دانستند که در این عملیات برنخواهند گشت اما مردانه ایستادند و مقاومت کردند.

علی مردان روستاد یکی از رزمندگان تیپ ۴۸ فتح می گوید: عده ای منتظر شهادت بودند و برخی هم به دنبال چاره بودند که برای انتقام جان همرزمانشان چه کنند.

وی ادامه داد: یکی پس از دیگری شربت شهادت را می نوشیدند.

افشین آزاده دیگر رزمنده پد خندق می گوید: چنانچه مقاومت دژ و مقاومت پد خندق نبود خورستان کاملا از دست رفته بود.

یکی دیگر از آزادگان گفت: دشمن از سه طرف ما را محاصره کرده بود و نه راه جلو رفتن داشتیم و نه برگشتن.

وی ادامه داد: آنقدر آتش به سمت ما فرستاده می شد که گمان نمی رفت هیچ جنبنده ای در این آتش زنده بماند.

پد خندق افسانه ای حقیقت دار

فرماندار بویراحمد در این ارتباط گفت: تاریخ استان کهگیلویه و بویراحمد مملو از مبارزات و حماسه های شنیدنی نیاکان این دیار در مصاف با ظالمان جور و حاکمان سلسله های پهلوی و پادشاهی های جبار بوده است.

شهرام مهدوی مطلق ادامه داد: دفاع مقدس تاریخ حماسی و غیرت دینی و انسانی ،انسان های سترگ کهگیلویه و بویراحمد را به بهترین وجه به تصویر کشاند و پاسخی بود به تاریخ مبارزات استان.

وی عنوان کرد: درچهارم تیرماه سال ۱۳۶۷، بیست و سه روز قبل از قطعنامه ۵۹۸ ،آتش بس میان عراق و ایران ،در جزایر مجنون ،برای رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد درقامت تیپ خط شکن ۴۸ فتح، اتفاقی افتاد ،که بسی خواندنی و آموختنی و عبرت آموز است و تصور آن چه روایت می شود و آنچه اتفاق افتاده هست در لفظ و معنا بسیار مشکل است.

مهدوی مطلق ابراز داشت: در این عملیات ساعتها ایستادگی جمع محدودی در شرایط سخت جنگی ،بدون هیچ پشتیبانی و آب و تعذیه ای یکه و تنها در مقابل کل جبهه عراق در محور جنوب و جزایر مجنون و تا آخرین نفر و نفس مبارزه کردن ،تنها شبیه افسانه هاست.

فرماندار بویراحمد تصریح کرد: این روز به اندازه همه تاریخ پرحماسه این استان ،خواندنی و شنیدنی و آموختنی و یکی از شبیه ترین صحنه ها به عاشورا و عاشقانه ترین غزل دلاوران این دیار و یوم القدر تاریخ این استان است.

فرماندار بویراحمد گفت: حماسه چهارم تیر اوج قله حماسه های تاریخ استان،افسانه ای حقیقت دار و عاشورای دیگری از تاریخ کربلای ایران است،که تاکنون آن طور که بایسته و شایسته بود به نسل های جدید انتقال نیافته است و امیدواریم با برگزاری چنین یادواره ها و کنگره هایی و روایت دقیق این حماسه و سایر حماسه های دفاع مقدس ،گنج لازم از این گنجینه معرفت را به نسل های بعد به خوبی منتقل نماییم.

لزوم بازخوانی حماسه پد خندق برای نسل جوان

فرمانده ناحیه مقاومت بسیج بویراحمد گفت: عملیات غرورآفرین پدخندق برگ زرین دیگری از افتخار آفرینی رزمندگان دلاور خطه کهگیلویه وبویراحمد است.

سرهنگ پاسدار حسین انوری افزود: گردان‌های حضرت رسول(ص) ، گردان امام علی (ع) و گردان شهداء در آن‌جا مستقر بودند و وقتی دشمن برای پس‌گیری آن منطقه حمله کرد بسیاری از تیپ‌ها و لشکرها عقب‌نشینی کردند اما تیپ ۴۸ فتح جانانه ایستاد و مقاومت کرد.

وی افزود: روز چهارم تیرماه سال ۶۷ یادآور خاطرات مقاومت کم نظیر و عاشورایی عاشورائیان گردان حضرت رسول(ص) در پد خندق است که لازم است این حماسه برای نسل جوان بازخوانی شود تا با رشادت های مردم این سرزمین بیشتر آشنا شوند.

سرهنگ انوری ادامه داد: این روز به عنوان " روز دفاع مقدس شهرستان بویراحمد " نیز نامگذاری شده است.

وی بیان کرد: در این ایام برانامه هایی برای گرامیداشت این حماسه برگزار خواهد شد که از جمله آن ها می توان به نشست صمیمی فرمانده سپاه استان با فرماندهان حوزه ها و پایگاه های بسیج شهرستان بویراحمد، هم‌افزایی در برگزاری همایش حماسه سازان پد خندق در سالن حکیم جرجانی، برگزاری چهار یادواره شهدا و همچنین گفتگوهای خبری با رزمندگان این عملیات اشاره کرد.

آنگونه که به نظر می رسد هنوز خیلی از نسل امروز از این حماسه تاریخی ماندگار بی اطلاع اند و شاید باید متولیان فرهنگی حوزه دفاع مقدس ورود بهتر و بیشتری برای شناساندن تاریخ و هویت شهدای سرافرازمان داشته باشند.

برای زنده نگه‌داشتن یاد آن روز تاریخی، برگزاری سالروز این روز تنها ذره‌ای کوچک از ادای دین به فرزندان جان‌برکف استان است و نباید معجزه چهارم تیرماه از خاطره نسل جوان این استان محو شود.

گمان می رود نبود رسانه قوی برای انعکاس حماسه رزمندگان سبب مظلومیت حماسه پد خندق و رشادت های فرزندان استان شده که نقش آن ها کم رنگ به نظر بیاید.

ساخت کلیپ، انیمیشن، گفت و گوها با آزادگان سرافراز این جنگ تا حد زیادی می تواند یاد و خاطره رشادت های عیورمردان استان را برای همیشه در ذهن نوجوانان و جوانان این دیار حفظ کند.

عملیات پد خندق یکی از عملیات های دوران دفاع مقدس بود که در آن، رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در چهارم تیرماه سال ۱۳۶۷ در جزیره مجنون به مدت ۱۴ ساعت تا آخرین گلوله خود در مقابل دشمن مقاومت کردند.

عملیات پد خندق با ۱۲۷ شهید توسط رزمندگان دلیر و شجاع استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد و یکی از پرافتخارترین عملیات هایی بود که در آن، رزمندگان سلحشور این استان با رشادت، ازخودگذشتگی و دلاوری های خود مانع از الحاق تیپ ششم دشمن به دیگر گروه های آنها شدند.

در طول دفاع مقدس ۳۳ هزار نفر از کهگیلویه و بویراحمد به جبهه های جنگ اعزام شدند که ۱۳ هزار نفر آنها جانباز، یک هزار و ۸۰۰ نفر آنان شهید، ۳۱۰ نفر آنان اسیر شدند.

۵۶ نفر از این تعداد شهید زیر ۱۵ سال سن داشتند که ازنظر شرعی حتی به سن تکلیف هم نرسیده بودند.

از میان شهدای استان ۳۰۰ نفر سرباز، ۲۷۰ نفر پاسدار و یک هزار و ۲۳۰ شهید نیز بسیجی بودند.

کوچکترین شهید کهگیلویه و بویراحمد ۱۲ ساله و پیرترین آنان ۶۷ ساله بود.

بیش از ۹۹ درصد شهدای کهگیلویه و بویراحمد در خط مقدم جبهه شهید شدند که ۶۰۰ نفر آنان دانش آموز و ۷۸ نفر دانشجو بودند.

دو خانواده در این استان سه تن از فرزندانشان و ۲۳ خانواده نیز دو تن از عزیزانشان را در این جنگ تقدیم انقلاب اسلامی و میهن کردند.

روستاهای ده برآفتاب،قاسم آباد و جلیل در شهرستان بویراحمد بیشترین شهید را از میان روستاهای کهگیلویه و بویراحمد تقدیم انقلاب اسلامی کردند.

کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۶۵ بیش از ۴۱۱ هزار نفر جمعیت داشت که اعزام ۳۳ هزار نفر نشان می دهد بیش از هشت درصد مردم به جبهه ها اعزام شدند.

جنگ عراق با ایران طولانی ترین جنگ متعارف در قرن بیستم و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید.

جنگ به صورت رسمی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با حمله ارتش صدام به ایران آغاز شد و پس از حدود هشت سال در مرداد ۱۳۶۷ با قبول آتش بس از سوی دو طرف پایان یافت.