شب ادراری در کودکان، علت، تشخیص و درمان آن
شب ادراری در کودکان یا بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع است که بسیاری از والدین نگران آن هستند. اگر کودک شما هم دچار این عارضه است و به دنبال راهی برای درمان آن هستید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که...
شب ادراری در کودکان یا بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع است که بسیاری از والدین نگران آن هستند. اگر کودک شما هم دچار این عارضه است و به دنبال راهی برای درمان آن هستید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که اختلال شب ادراری در کودکان چیست؟ چرا برخی کودکان دچار این اختلال میشوند؟ آیا راهی برای درمان آن وجود دارد؟ اگر این عارضه درمان نشود، چه عوارضی در پی خواهد داشت؟ تا چه سنی شب ادراری طبیعی است و جای نگرانی ندارد؟ چه زمانی لازم است برای کنترل آن به پزشک مراجعه کرد؟
درصورتیکه کودک شما دچار اختلال بی اختیاری ادرار است، باید برای تشخیص و درمان مشکل به دکتر اطفال یا دکتر اورولوژی مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
اختلال شب ادراری در کودکان
اختلال شب ادراری در کودکان شایع بوده و در بیشتر مواقع نگرانکننده نیست. شاید برایتان جالب باشد بدانید که در آمریکا ۵ میلیون کودک دچار این مشکل هستند. کودکان در سنین ۲ تا ۴ سالگی یاد میگیرند که از توالت استفاده کنند. اما تا سن ۳ سالگی ۴۰٪ از کودکان رختخواب خود را خیس میکنند. علت دقیق تفاوت میان کودکان در شب ادراری مشخص نیست.
در سن ۵ یا ۶ سالگی ۸۵٪ از کودکان مشکل شب ادراری نداشته و رختخواب خود را خیس نمیکنند. اما ممکن است این عارضه در برخی کودکان تا سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی هم ادامه داشته باشد.
اگر کودک شما مشکل شب ادراری نداشته و ناگهانی این اختلال شروع شده است، باید به پزشک مراجعه کنید. گاهی ممکن است استرس یا مشکلات خاصی باعث بروز شب ادراری شوند.
علت شب ادراری در کودکان
علت دقیق شب ادراری در کودکان مشخص نیست. اما برخی عوامل میتوانند در این مشکل تاثیر داشته باشند. از جمله:
- کوچک بودن مثانه: گاهی ممکن است مثانه به اندازه کافی رشد نکرده باشد و نتواند ادرار در طول شب را نگه دارد.
- ناتوانی در تشخیص پر بودن مثانه: گاهی ممکن است اعصاب مربوط به کنترل مثانه دیر به بلوغ برسند. در این شرایط کودک هنگام خواب متوجه ادرار نمیشود. بهخصوص اگر خواب کودک عمیق باشد.
- عدم تعادل هورمونی: در برخی کودکان هورمونهای ضد ادرار در شب به اندازه کافی تولید نمیشود. در نتیجه تولید ادرار کاهش پیدا نمیکند.
- عفونت مجاری ادراری: عفونت ادراری را برای کودک سخت میکند. اگر کودک شما علائمی مانند تکرر ادرار، ادرار دردناک یا ادرار صورتی دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- آپنه خواب: آپنه خواب باعث قطعشدن تنفس در خواب میشود. این عارضه به دلیل التهاب و بزرگشدن لوزهها یا آدنوئیدها اتفاق میفتد. از علائم دیگر آپنه میتوان به خر و پف و خوابآلودگی در طول روز اشاره کرد.
- دیابت: اگر کودک شما قبلا مشکل شب ادراری نداشته و این عارضه ناگهانی شروع شده است، احتمال دیابت وجود دارد. دیابت در کودکان علاوه بر این نشانه، علائم دیگری مانند ادرار زیاد، تشنگی شدید، خستگی و کاهش وزن را ایجاد میکند.
- یبوست مزمن: عضلات مربوط به کنترل ادرار و مدفوع یکسان هستند. زمانی که یبوست در کودکان طولانیمدت ادامه داشته باشد، ماهیچه دچار اختلال شده و کودک در شب رختخواب را خیس میکند.
- مشکل ساختاری در دستگاه ادراری یا سیستم عصبی: این عارضه در کودکان نادر بوده و تعداد بسیار کمی ممکن است به علت این نوع اختلالات دچار شب ادراری شوند.
عوامل خطر شب ادراری در کودکان
هر کودکی ممکن است دچار شب ادراری شود. اما برخی فاکتورها احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش میدهند. از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- جنسیت: پسران حدودا دوبرابر دختران دچار شب ادراری میشوند.
- استرس و اضطراب: رویدادهای استرسزا برای کودک مانند شروع مدرسه یا دور بودن از خانه میتواند باعث این عارضه شود.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین در کودکی سابقه شب ادراری داشته باشد، احتمال بروز این اختلال در کودک افزایش پیدا میکند.
- اختلال نقص توجه / بیشفعالی: در کودکانی که دچار این اختلال هستند، بی اختیاری ادرار بیشتر دیده میشود.
اگر هر یک از این عوامل خطر در مورد کودک شما صدق میکند، حتما در این مورد با دکتر اطفال یا متخصص کلیه و مجاری ادراری مشاوره داشته باشید. برای ارتباط با پزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین یا تلفنی وجود دارد.
عوارض ناشی از شب ادراری در کودکان
اگر شب ادراری به علت بیماری زمینهای ایجاد نشده باشد، معمولا عوارضی هم نداشته و جای نگرانی ندارد. اما این اختلال میتواند مشکلاتی را برای کودک ایجاد کند. از جمله:
- کودک احساس گناه و خجالت کرده و این موضوع روی عزتنفس او تاثیر میگذارد.
- تمایل نداشتن به فعالیتهای اجتماعی مانند اردو مدرسه
- ایجاد بثورات در ناحیه تناسلی کودک (اگر شب با لباس زیر خیس بخوابد.)
تشخیص علت شب ادراری در کودکان
زمانی برای تشخیص شب ادراری به پزشک مراجعه میکنید، متخصص برای شناسایی علت و انتخاب نوع درمان از روشهای تشخیصی زیر استفاده میکند.
- معاینه بدنی
- بررسی علائم، سوابق پزشکی خانواده، مصرف مایعات و عادات روده و مثانه
- تجویز آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت ادراری یا دیابت
- عکسبرداری با اشعه ایکس برای بررسی ساختار دستگاه ادراری
- انواع دیگر آزمایشها برای تشخیص دقیقتر
برای درمان شب ادراری در کودکان ابتدا باید علت آن تشخیص داده شود. برای تشخیص دقیق باید به متخصص اطفال یا متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو به صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی با متخصص در ارتباط باشید.
درمان شب ادراری در کودکان
معمولا شب ادراری در کودکان نیازی به درمان ندارد و با افزایش سن برطرف میشود. اگر مشکل زمینهای مانند یبوست، آپنه خواب یا دیابت تشخیص داده شود، با درمان آنها مشکل حل میشود. در غیر این صورت برای کاهش شب ادراری میتوان اقدامات زیر را انجام داد.
- قبل از خواب مصرف مایعات را محدود کنید.
- مصرف کافئین کودک را محدود کنید.
- از آلارم رطوبت استفاده کنید. این دستگاه کوچک با باتری کار میکند. پد آن حساس به رطوبت است. با ایجاد رطوبت زنگ هشدار به صدا در میآید. با استفاده از این دستگاه میتوان بعد از ۱۶ هفته کاهش شب ادراری را مشاهده کرد.
- برای کودکان بالای ۷ سال ممکن است دارو تجویز شود.
به نقل از nationwidechildrens دررابطهبا نیاز به درمان بی اختیاری ادرار کودکان:
تقریبا ۱۵٪ از کودکانی که رختخواب را خیس میکنند، بدون نیاز به درمان یاد میگیرند که در طول شب بدون هیچ مداخلهای ادرار نکنند. بااینحال، هر چه مدتزمان شب ادراری بیشتر باشد، احتمال اینکه بهخودیخود بهتر شود کمتر است.
دارو برای درمان شب ادراری در کودکان
پزشک بهعنوان آخرین راهحل برای مدت کوتاهی دارو تجویز میکند. انواع خاص داروها عبارتند از:
- دسموپرسین (DDAVP): این دارو تولید ادرار در شب را کاهش میدهد. نباید هنگام استفاده از آن مایعات زیاد نوشید. زیرا مشکلاتی ایجاد میکند. اگر کودک دچار تب، اسهال یا حالت تهوع است، از مصرف این دارو باید خودداری کنید. این دارو به صورت قرص بوده و برای کودکان بالای ۵ سال تجویز میشود.
- داروی آنتی کولینرژیک مانند اکسی بوتینین: این دارو باعث افزایش ظرفیت مثانه و کاهش انقباضات آن میشود. کودکانی که مثانه کوچکی دارند میتوانند از این دارو استفاده کنند.
برای پیشگیری از شب ادراری در کودکان چه کاری می توان انجام داد؟
اگر نگران هستید که کودک شما دچار شب ادراری شود، به موارد زیر دقت داشته و سبک زندگی کودک خود را تغییر دهید.
- مصرف مایعات را از عصر تا زمان خواب محدود کنید.
- نوشیدنی و غذاهای حاوی کافئین باعث تحریک مثانه شده و باید محدود شوند.
- قبل از خواب کودک را تشویق کنید تا به توالت برود. در شب نیز چراغ کوچکی را روشن بگذارید تا کودک برای رفتن به توالت راحت باشد.
- کودک را تشویق کنید تا در طول روز به طور منظم از توالت استفاده کند.
سوالات متداول شما
اگر کودک شما دچار شب ادراری است یا سابقه خانوادگی این اختلال در خانواده شما وجود دارد، احتمالا در این مورد با سوالاتی روبرو شدهاید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه دادهایم.
معمولا شب ادراری در کودکان طبیعی بوده و با افزایش سن برطرف میشود. اما اگر کودک شما بعد از ۷ سالگی هنوز دچار بی اختیاری ادرار است یا شب ادراری نداشته و ناگهانی دچار این عارضه شده است، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر کودک شما همراه با شب ادراری دچار علائمی مانند ادرار دردناک، تشنگی غیرعادی، ادرار صورتی یا قرمز، یبوست یا خر و پف است، مراجعه به پزشک ضرورت پیدا میکند.
تا قبل از ۷ سالگی این عارضه شایع بوده و بیشتر کودکان در شب دچار بی اختیاری ادرار میشوند. معمولا در سنین ۵ یا ۶ سالگی بهمرور این مشکل کاهش پیدا میکند. طبق آمار به دست آمده تا ۳ سالگی ۴۰٪ از کودکان این مشکل را در شب دارند. اگر بعد از ۷ سالگی مشکل برطرف نشد یا کودک به طور ناگهانی دچار این اختلال شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
شب ادراری تا قبل از ۵ یا ۶ سالگی مشکلی نداشته و کاملا طبیعی است. اما اگر این اختلال بهمرور برطرف نشود، باید به پزشک مراجعه کرد. برخی کودکان حتی ممکن است تا ۱۰ یا ۱۲ سالگی هم دچار شب ادراری شوند.
اگر کودک شما دچار این اختلال است، او را سرزنش نکنید. به او بگویید که ادرار کردن او در شب مشکلی نداشته و نباید بابت این موضوع خود را اذیت کند. اگر فرزند دیگری دارید، به او آموزش دهید که در این شرایط کودک را مسخره نکند.
عفونت ادراری در کودکان میتواند در کنترل مثانه مشکل ایجاد کند. در نتیجه کودک دچار بی اختیاری ادرار در شب میشود. اگر علاوه بر این نشانه کودک دچار ادرار دردناک، ادرار صورتی و تکرر ادرار است، حتما به متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید.
آپنه خواب اختلالی است که باعص قطع تنفس زمان خواب میشود. یکی از نشانههای آن شب ادراری در کودکان است. اگر کودک خروپف میکند یا در طول روز خوابآلود است، باید این عارضه بررسی شود.
گاهی رویدادهای استرسزا میتوانند باعث شب ادراری شوند. اگر قبلا کودک شما این اختلال را نداشته و ناگهان دچار بی اختیاری ادرار در شب شده است، باید به استرس ناشی از رویدادهای استرسزا مانند شروع مدرسه توجه داشته باشید.
معمولا در کودکان تا سن ۵ یا ۶ سالگی این اختلال برطرف میشود. گاهی ممکن است کودک تا قبل از دوره نوجوانی شب ادراری داشته باشد. اگر بعد از ۷ سالگی این اختلال برطرف نشد یا با علائم دیگر همراه بود، باید به پزشک مراجعه کنید.
شب ادراری در کودکان کمتر از ۳ سال طبیعی بوده و نباید برای آن نگران باشید. معمولا پزشک در این شرایط درمانی را تجویز نمیکند. اما اگر بعد از ۳ سالگی هنوز مشکل برطرف نشد، آزمایشهایی برای تشخیص علت آن تجویز میشوند.
برای درمان شب ادراری در کودکان به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
شب ادراری در کودکان بهویژه کودکان زیر ۳ سال شایع بوده و جای نگرانی ندارد. معمولا کودکان تا سن ۵ یا ۶ سالگی یاد میگیرند که از توالت استفاده کنند. اگر این اختلال بعد از ۷ سالگی برطرف نشد، همراه با علائم دیگری بود یا به طور ناگهانی شروع شد، مراجعه به دکتر اطفال یا متخصص کلیه و مجاری ادراری ضروری است.
برای پیداکردن بهترین دکتر اطفال یا دکتر کلیه و مجاری ادراری میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.nhs.uk/conditions/bedwetting/
https://www.webmd.com/children/guide/bed-wetting-urinary-incontinence-children
https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/700childrens/2018/02/bedwetting-5-common-reasons-why-children-wet-the-bed
https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/genitourinary-tract/Pages/Nocturnal-Enuresis-in-Teens.aspx