بندپایان غول‌آسا؛ سلاطین اقیانوس‌های باستانی

فرادید| براساس مطالعات جدید روی فسیل‌های مراکش که به زیبایی حفظ شده‌اند، معلوم شد که نخستین بندپایان حدود دو متر یا ۷ فوت طول داشتند و در قیاس با میگوها، حشرات و عنکبوت‌های امروزی غول‌آسا بودند. این کشف در حالی صورت گرفت که محققان در حال کاوشِ سایتی به نام تایچوت (Taichoute) بودند که بخشی از فِزوآتا شِیل (باریکه‌ای از رسوبات فسیلیِ دوره‌ی اردویسین؛ ۴۵۸ تا ۴۷۰ میلیون سال پیش) است که سال ۲۰۱۷ کشف شد.

به گزارش فرادید، پیش از کشف تایچوت، نزدیک‌ترین سایت‌های فسیل مراکشی نزدیکِ شهر زاگورا (۸۰ کیلومتر دورتر) بود؛ جایی که بندپایان غول‌پیکر تقریباً ۱ تا ۲ درصدِ کل ماده‌ی فسیلی منطقه را به خودشان اختصاص داده‌اند. در تایچوت، تقریباً نیمی از فسیل‌ها از همین موجودات غول‌آسا هستند.

فرید صالح، نویسنده‌ی اصلی این مطالعه و دانشجوی پسادکتری در دانشگاه لوزانِ سوئیس به لایو سایِنس گفته است: «تمام دانش پیشین ما درباره‌ی فزوآتا شیل صرفاً بر مبنای سایت‌های فسیل نزدیک منطقه‌ی زاگورا بود. سلطه‌ی بندپایانِ بزرگ در تایچوت منحصربفرد است. احتمالاً در عرض یک روز می‌توانید نمونه‌های زیادی از آنها را پیدا کنید. این بندپایان شناگران فعالی بودند و ۴۷۰ میلیون سال پیش بر این منطقه سلطه داشتند. برخی از این بندپایان قبلاً توصیف شدند، اما تعدادی قابل‌ملاحظه‌ای هم از گونه‌های جدید پیدا شده است.»

محققان در حال حاضر مشغول شناساییِ حدود ۷۰ نمونه‌ای هستند که از لایه‌های فسیلی حین حفاری جمع‌آوری شدند و در عین حال آن‌ها نمونه‌های متعددی از Aegirocassis را کشف کرده‌اند؛ یک گونه‌ی منقرض‌شده از بندپایان صافی‌خوار. صالح در این‌باره می‌گوید: «آن‌ها هم شناگران آزاد بودند و می‌توانستند در آب به هر سو که می‌خواهند حرکت کنند.»

«میلیون‌ها سال مدفون بودن در لایه‌های گل‌آلود فسیلی منجر به این شده که این فسیل‌ها به خوبی حفظ شوند.» در برخی موارد، حتی بخش‌های نرم حیوانات از جمله اندام‌های داخلی آن‌ها هم حفظ شده است. بخش‌های بالاییِ پوسته‌های بیرونی آن‌ها خیلی خوب حفظ شده‌اند، «فقط کمی شکستگی در آن‌ها هست، چون قبلاً بخاطر زمین‌لرزه‌های زیرآبی جا به جا شده‌اند.»

محققان عقیده دارند در حال حاضر، کاوش آن‌ها شبیه خراشیدنِ سطحِ چیزی است که شاید در فزوآتا شیل پنهان شده باشد. صالح می‌گوید: «در تایچوت کار‌های زیادی هست که باید انجام داد و کار‌های میدانی بیشتر در آینده، یافته‌های بیشتری هم به همراه خواهد داشت.»

این یافته‌ها در ۱۳ دسامبر در مجله‌ی Scientific Reports منتشر شد.

مترجم: زهرا ذوالقدر