40 درصد از گونه های جانوری دنیا در معرض انقراض !

ریحانه پرهیزگار در گفت و گو با ایسنا با اشاره به انتشار فهرست گونه‌های گیاهی و جانوری غیربومی مهاجم در تالاب ها اظهار کرد: گونه‌های مهاجم دومین عامل تهدیدکننده تنوع زیستی بعد از تخریب زیستگاه محسوب می‌شوند.

وی افزود: در دنیا معرفی گونه‌های مهاجم، حدود ۴۰ درصد از گونه‌های در معرض تهدید را با خطر انقراض مواجه کرده است.

رئیس گروه اکولوژی تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره تبعات حضور گونه‌های مهاجم توضیح داد: معرفی گونه‌ها به زیستگاه‌هایی که به‌طور طبیعی به آن تعلق ندارند، به دلایل متعددی که ممکن است تصادفی یا آگاهانه و با اهداف مشخصی باشد، می‌تواند پیامدهای منفی بر ساختار زیستگاه، ترکیب جامعه و تغییرات ژنتیکی داشته باشد. گستره تاثیرات اکولوژیک گونه‌های غیر بومی مهاجم بسیار وسیع است. تأثیرات اکولوژیک، شامل تغییرات در میزان بیان ژن و هیبریداسیون تا تغییر کامل شبکه‌های غذایی می‌شود.

به گفته وی تاثیرات اکولوژیک گونه‌های غیربومی در پنج سطح از سازماندهی زیستی شامل ژنتیک، فرد، جمعیت، جامعه و اکوسیستم بروز می‌کند. گونه‌های غیر بومی همچنین می‌توانند از طریق تغییر در فاکتورهای محیطی، وضعیت اقتصادی و زمینه‌های اجتماعی بر انسان تاثیر بگذارند و اجزای اصلی زندگی وی را تحت تاثیر قرار دهند.

پرهیزگار باتوجه به پیامدهای منفی ذکر شده گفت: جریان جهانی کنترل گونه‌های غیر بومی به مرور زمان و طی فرایندهای مختلف به منظور پاسخگویی به نیازهای مختلف به‌وجود آمده است. تعامل با گونه‌های غیر بومی در قوانین بین المللی نه همه جانبه و نه قاطعانه است.

رئیس گروه اکولوژی تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به برخی قوانین و اسناد بین‌المللی توضیح داد: برخی قوانین و اسناد بین‌المللی توافق‌های چندجانبه محیط زیستی هستند که در متن آن‌ها گونه‌های غیر بومی به عنوان تهدیدی برای گونه‌های بومی و اکوسیستم‌ها آورده شده است. سایر توافق‌ها اغلب از گونه‌های غیربومی به عنوان آفت و ناقل بیماری به انسان، گیاهان و جانوران یاد می‌کنند.

وی تاکید کرد: به دلیل کمبود توافق‌های بین‌المللی در این زمینه، معمولا دستورالعمل و راهنمای کارآمدی برای مواجهه با گونه‌های غیربومی وجود ندارد. هر کشور با توجه به سیاست‌های خود، مجموعه قوانینی را برای مقابله و مبارزه با گونه‌های غیر بومی و مهاجم تدوین کرده است. با این حال قوانین موجود خلاء های بسیاری برای مبارزه با گونه‌های غیربومی دارند و کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست.

پرهیزگار ادامه داد: با توجه به نبود قوانین شفاف و مشخص در این خصوص و بعضاً عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف، سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفظ تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی کشور، نسبت به تعریف ماده قانونی مرتبط با موضوع گونه‌های غیر بومی مهاجم در سال ۹۶ اقدام کرد.

وی با اشاره به قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها گفت: براساس ماده ۳ قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور مصوب اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ وارد کردن گونه‌های گیاهی و جانوری غیربومی مضر به تالاب‌ها ممنوع است و فهرست این گونه‌ها باید توسط سازمان تعیین و به‌طور رسمی منتشر شود.

رئیس گروه اکولوژی تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به آیین نامه این قانون اظهارکرد: در آیین‌نامه قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها، موسوم به آیین‌نامه اجرایی جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب‌ها، نحوه محاسبه خسارات وارده به تالاب از طریق گونه‌های مهاجم مشخص شده است.

پرهیزگار در پایان با اشاره به تکالیف سازمان حفاظت محیط زیست براساس قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس تکلیف مندرج شده در ماده ۳ قانون حفاظت، احیاء و مدیریت تالاب‌ها، فهرست گونه‌های گیاهی و جانوری غیربومی مضر برای تالاب‌ها را با همکاری مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و دفاتر تخصصی ذی‌ربط به‌روزرسانی و11 آبان ماه سال جاری در روزنامه رسمی به شماره ۲۲۶۰۹ منتشر کرد.