رژیم غذایی برای عفونت معده و آشنایی با انواع غذاهای مفید

عفونت معده بر اساس شدت آن سبب التهاب یا زخم معده می شود که با علائمی از جمله سوزش، درد معده، سوءهاضمه و حالت تهوع همراه است. برای برخی افراد تغییر رژیم غذایی می تواند این مشکل را برطرف نماید. از این رو این مطلب به رژیم برای عفونت معده اختصاص دارد.

بررسی رژیم غذایی برای عفونت معده

عفونت معده یک بیماری گوارشی شایع می باشد که شامل التهاب بافت داخلی معده بوده و علائم آن با سوزش و درد معده، سوءهاضمه و حالت تهوع همراه است. تحقیقات نشان می دهد در برخی افراد، تغییر رژیم غذایی می تواند به درمان عفونت معده کمک کند.

التهاب معده به علل مختلفی روی می دهد. یک علت شایع این بیماری، عفونت باکتری هلیکوباکتر است و از دلایل دیگر می توان به داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مصرف بسیار الکل و برخی بیماری های التهابی نظیر بیماری کرون اشاره نمود. قابل ذکر است برخی غذاها ممکن است خطر ابتلا به باکتری هلیکوباکترپیلوری را بالا ببرند و برخی عادات غذایی هم می تواند در عملکرد معده اختلال ایجاد کنند.

ممکن است فرد مبتلا به عفونت معده در غذا خوردن دچار مشکل شده در نتیجه اشتهایش را از سدت بدهد و با کمبود وزن روبرو شود. عفونت معده یا التهاب درمان نشده ممکن است به زخم معده، درد مداوم و خونریزی معده منجر شود. این شرایط در مواردی خطرناک تر شده و التهاب مزمن معده خطر بروز سرطان معده را بالا می برد.

از جمله مواد غذایی که سبب تحریک عفونت معده می شود می توان به قهوه، چای سیاه، نوشیدنی های گازدار اشاره کرد. همچنین غذاهای تند، گوشت های فراوری شده و چرب سبب تحریک معده می شوند که باید از مصرف آن ها تا درمان عفونت معده خودداری شود.

باکتری هلیکوباکتر پیلوری معمولا سبب التهاب معده می شود ولی در مواردی این عفونت ناشی از مشکلات دیگری از جمله سرطان معده، زخم معده، کمبود ویتامین ب ۱۲، دیابت، کم خونی و کبد چرب می باشد. از این رو درمان عفونت معده اهمیت زیادی پیدا می کند.

در برنامه غذایی برای عفونت معده، چای سبز، میوه و سبزیجات تازه به محافظت از بدن در برابر التهاب معده کمک می کنند. چرا که منابع خوبی از آنتی اکسیدان بوده و با کاهش سطح ترکیبات ناپایدار به اسم رادیکال های آزاد در بدن، می توانند از آسیب سلولی و بیماری پیشگیری نموده و زخم و التهاب معده را رفع نمایند.

زخم و التهاب معده در حقیقت نتیجه آسیب این سد دفاعی هستند. هر چند زخم معده می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله مصرف الکل، مشکلات عصبی و روانی، مصرف طولانی قرص آسپرین و تنباکو نیز باشد ولی مهمترین علت آن عفونت ناشی از باکتری هیلکوباکتر گزارش شده است.

این باکتری گرم منفی در جداره معده زندگی می کند و با مکانیسم خاصی می تواند در محیط اسیدی معده زنده مانده و از این طریق به جدار معده آسیب می زند. باکتری هیلکوباکتر هم از طریق طبیعی و هم سیستم ایمنی با تولید سیتوکین های خاص موجب التهاب معده می گردد.

شیوع عفونت هلیکوباکتر به طور معمول با شرایط جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی جامعه مرتبط است. در کشور ما شیوع عفونت معده ناشی از این باکتری حدود ۸۰ درصد در بزرگسالان است و حدود ۱۰-۱۵ درصد این افراد به زخم معده و یک درصد سرطان معده مبتلا می شوند.

هلیکوباکتر مهمترین فاکتور التهاب مزمن بافت تولید کننده موکوس معده، زخم معده، سرطان معده و… می باشد. از آنجا که اشاره شده رژیم غذایی در برخی افراد می تواند عفونت معده را کنترل و درمان کند در ادامه مطلب پیرامون این موضوع صحبت می کنیم.

برنامه غذایی برای عفونت معده

به جهت رعایت رژیم غذایی برای عفونت معده و مواجهه با التهاب، میزان زیادی میوه تازه، سبزیجات و سایر غذاهای گیاهی غنی از آنتی اکسیدان توصیه شده است. همچنین از مصرف غذاهای فرآوری شده و دارای چربی های ناسالم، نمک یا شکر خودداری شود.

با توجه به این که عفونت هلیکوباکتر بر اساس مدت و شدت عفونت معده می تواند طیفی از علائم از جمله التهاب معده تا زخم معده را سبب شود از این رو توصیه ها و پرهیزهای غذایی شبیه تمام بیماران گوارشی می باشد. از جمله:

• خوب جویدن غذا
• وعده های کم غذایی اما مکرر در طول روز
• عدم مصرف غذاهای سنگین قبل خواب
• مصرف میوه و سبزیجات تازه
• مصرف مواد غذایی حاوی سلنیوم از قبیل مغزها به ویژه بادام هندی
• مصرف غذاهای دریایی، گوشت مرغ، گوشت گوسفند و جگر

در گذشته افراد دچار زخم معده یا التهاب معده از مصرف غذاهای اسیدی منع می شدند ولی در حال حاضر مصرف غذاهای اسیدی نظیر مرکبات، گوجه فرنگی و … با توجه به تحمل فرد قابل توصیه است. ضمنا نوشیدنی های الکلی اوضاع را وخیم تر می کنند و نوشیدنی های کافئین دار مانند چای یا قهوه نیز درد معده را تشدید می کنند.

لازم به ذکر است مصرف پودر فلفل قرمز می تواند تاثیر دوگانه داشته باشد به نحوی که مصرف بسیار آن سبب تشدید علائم و وخیم تر شدن بیماری و مصرف میزان کم آن سبب افزایش تولید موکوس و بهبود زخم معده گردد. مصرف برخی غذاها نیز می تواند جدار معده در مقابل باکتری پیلوری را محافظت نماید و یا به همراه درمان دارویی به ریشه کن شدن این باکتری کمک کند.

همچنین استفاده از زردچوبه، عصاره زنجبیل، و مصرف مواد غذایی حاوی فنولیک از جمله قره قاط می تواند در ریشه کنی باکتری هلیکوباکتر موثر واقع شود.

مواد غذایی موثر در درمان عفونت معده

به طور کلی رژیم غذایی خاصی نمی تواند عفونت معده را کاملا درمان نماید ولی مصرف برخی مواد غذایی می تواند به بهبود علائم آن کمک نماید. به طور مثال تغییر در رژیم غذایی می تواند در محافظت از معده و مدیریت التهاب موثر باشد. از جمله مواد غذایی موثر در درمان عفونت معده عبارت است از:

پروبیوتیک

پروبیوتیک در غذاهایی مثل ماست وجود دارد و به شکل پودر یا کپسول هم می تواند به عنوان مکمل استفاده شود. این ماده از باکتری های مفیدی تشکیل شده که در روده زندگی می کنند.

امگا ۳ و ۶

امگا ۳ و امگا ۶ سبب کاهش التهاب معده و پیشگیری از رشد هلیکوباکتر و درمان عفونت معده می شود. این چربی های خوب در مواد غذایی از جمله روغن ماهی، روغن زیتون، تخم هویج، روغن تخم گریپ وجود دارند.

انواع کلم

انواع کلم شامل گل کلم، کلم بروکلی و کلم بخصوص بروکلی حاوی مواد غذایی هستند که می توانند به پیشگیری از سرطان و مقابله با باکتری پیلوری کمک نموده و سبب کاهش شیوع این باکتری در روده گردند. این سبزیجات به راحتی هضم شده و موجب کاهش درد معده می شوند. توصیه شده برای نتیجه گیری بهتر روزانه ۷۰ گرم جوانه کلم بروکلی به مدت ۸ هفته استفاده شود.

کلم بروکلی دارای ماده شیمیایی به اسم سولفورافان می باشد که خواص ضد باکتریایی دارد. همچنین حاوی آنتی اکسیدان بوده و خوردن جوانه بروکلی ممکن است به تسکین یا جلوگیری از التهاب معده و خطر ابتلا به سرطان معده کمک کند.

ماهی سفید و گوشت ها

در رژیم غذایی برای عفونت معده همچنین توصیه شده از گوشت و ماهی سفید که میزان غلظت چربی کمتری دارند استفاده تا به هضم غذا کمک شود. بهترین راه برای مصرف این گوشت ها، جوشاندن با نمک می باشد. در صورت کباب کردن گوشت یا ماهی از روغن زیتون یا یک قاشق غذاخوری آب استفاده شود. کباب گوشت بدون روغن هم می تواند موثر باشد. قابل ذکر است در این شرایط مصرف مرغ یا ماهی سرخ شده توصیه نمی شود.

میوه های غیر اسیدی و سبزیجات آب پز

در طول درمان عفونت معده توصیه شده میوه های غیر اسیدی و سبزیجات آب پز استفاده زیرا به راحتی هضم می گردند و به بهبود عملکرد روده کمک می نمایند. از سویی میوه های خاصی از قبیل تمشک، توت فرنگی و زغال اخته در مبارزه با رشد این باکتری موثر بوده از این رو می توان آن را به میزان متوسط استفاده کرد.

مصرف آب بیشتر

برای تسکین سوزش معده توصیه می شود آب بیشتری بنوشید.

چه مواد غذایی برای عفونت معده مضر هستند؟

در طی درمان عفونت معده این موضوع اهمیت دارد که از خوردن برخی غذاهایی که معده را تحریک یا سبب ترشح اسید معده می شود، همچنین غذاهایی که سبب بروز عوارض جانبی نظیر احساس سیری و هضم ضعیف می گردند، پرهیز شود. به این ترتیب مواد غذایی زیر برای عفونت معده مضر هستند:

• مواد غذایی کافئین دار مانند قهوه، شکلات و چای سیاه
• نوشابه های گازدار که با تحریک معده سبب بروز درد و رفلاکس اسید معده می شوند.
• نوشابه های الکلی سبب افزایش التهاب معده می شوند.
• مواد غذایی تند مانند سیر، خردل و انواع سس تند
• گوشت های چرب و پنیرهای زرد
• غذاهای سرخ کردنی
• گوشت های فراوری شده و غذاهای کنسروی
• میوه های ترش مثل لیمو، آناناس و پرتقال که درد و سوزش معده را افزایش می دهند.

همچنین تحقیقات نشان می دهد غذاهای شور و چرب می توانند بافت داخلی معده را تغییر دهند. رژیم غذایی با نمک زیاد نیز می تواند سلول های معده را تغییر و آن ها در معرض ابتلا به عفونت باکتری پیلوری قرار گیرند. مصرف بسیار الکل نیز همانطور که اشاره شد سبب التهاب معده شده و علائم آن را بدتر می کند. ضمنا می تواند موجب فرسایش پوشش معده گردد.

نکات مهم در برنامه غذایی عفونت معده

در پیروی از برنامه غذایی برای درمان عفونت معده نکات زیر حائز اهمیت است:

۱. وعده غذایی کم حجم

مصرف ۵-۶ وعده غذایی کم حجم در طی روز به جای سه وعده غذایی سنگین می تواند به کاهش ترشح اسید معده کمک موثری نماید.

۲. کنترل وزن

اضافه وزن و چاقی، خطر بروز عفونت یا التهاب معده را افزایش می دهد. با پیروی از برنامه مناسب کاهش وزن خطر ابتلا به عفونت معده و دیگر موارد مرتبط با سلامتی کمتر می شود.

۳. مدیریت استرس

باید بدانید که استرس شدید می تواند ترشح اسید معده را افزایش و علائم التهاب معده را بدتر نماید.

۴. مصرف آنتی اسیدها

پزشک برای کاهش علائم عفونت معده مصرف دارو را توصیه می کند. برخی مکمل های غذایی نظیر اسیدهای چرب امگا۳ و پروبیوتیک ممکن است اثر گاستریت را بکاهند.

۵. احتیاط در مصرف هر دارو

باید اشاره داشت که استفاده مداوم از داروهای NSAID از جمله آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن می تواند به معده آسیب وارد کند و علائم عفونت معده را بدتر نماید.

از همراهی شما تا پایان این مطلب کمال تشکر را داریم. همچنین پیشنهاد می شود در صورت تمایل برای آشنایی با تغذیه مناسب در رفلاکس معده و تغذیه برای ورم معده روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا