کنفرانس 1943 تهران و تاریخ اکنون؛ نقطه آغاز نظم نوین جهانی

به گزارش اسپوتنیک، در این کنفرانس که تا اول دسامبر به طول انجامید، استالین، چرچیل و روزولت برای اولین‌بار با یکدیگر ملاقات کردند و طرح عملیات نهایى برای در هم شکستن نیروی مقاومت آلمانی‏ها که متضمن گشودن جبهه دوم در غرب اروپا و حمله بزرگ ارتش شوروی در جبهه شرق بود، تهیه شد. بزرگ‏ترین موفقیتی که در کنفرانس تهران نصیب استالین شد، نزدیکی به روزولت و جلب اعتماد او بود که نتایج خود را در باقی‏مانده جنگ و کنفرانس یالتا نشان داد.

کنفرانس 1943 تهران، دیدار مهمی بین رهبران قدرت های متفقین در طول جنگ جهانی دوم بود، زیرا اولین بار بود که وینستون چرچیل، نخست وزیر بریتانیا، جوزف استالین، نخست وزیر شوروی و فرانکلین دی. روزولت، رئیس جمهور آمریکا شخصاً برای بحث در مورد تلاش های جنگ و برنامه های پس از جنگ ملاقات کردند. یکی از نتایج کلیدی کنفرانس تهران توافق برای گشودن جبهه دوم در اروپا بود که در نهایت به تهاجم روز D در سال 1944 منجر شد. این کنفرانس سه روزه اغلب به عنوان نقطه آغاز نظم نوین جهانی تلقی می شود، زیرا زمینه را برای تقسیم اروپا پس از جنگ و تأسیس سازمان ملل متحد فراهم کرد. در کنفرانس تهران، رهبران درباره استراتژی و هماهنگی نظامی و همچنین آینده اروپا پس از شکست آلمان نازی صحبت کردند. بعبارتی، کنفرانس تهران نقطه عطف مهمی را در جنگ رقم زد و زمینه را برای نظم نوین جهانی که پس از جنگ جهانی دوم پدیدار شد، فراهم کرد.

بر این أساس، دکتر علی مسگر پژوهشگر تاریخ به خبرگزاری اسپوتنیک گفت، رخدادهای معطوف به پایان جنگ دوم جهانی، قطب های رژیم بین الملل را وارد سلسله نشست های استراتژیکی ( کنفرانس قاهره، پوتسدام، یالتا، مسکو و سانفرانسیسکو) کرد. نیروهای موسوم به نیروهای محور یا متحدین در مقابل متفقین بر سر ترسیم و تقسیم چهره آینده جهان برنامه ریزی، یارگیری و صف آرایی های راهبردی می کردند. کنفرانس ۱۹۴۳ تهران با هدف تفاهم بر سر جلوگیری از حوزه نفوذ نیروهای محور در تهران و بدون اطلاع دولت وقت در سفارت شوروی با شرکت نخست وزیر بریتانیا، وینستون چرچیل، رئیس جمهور آمریکا فرانلین روزولت و دبیر کل شوروی ژوزف استالین در تهران برگزار شد.

وی در پایان گفت، اما از دیدگاهی بدبینانه به رسمیت نشناختن دولت وقت ایران بواسطه عدم حضورش در نشست اهانتی مسلم به کشور میزبان بود، سوای از نگاه ایدئولوژیک یا رویکرد خوش بینانه و بدبینانه می بایست خاطر نشان کرد تعهداتی که در این کنفرانس منعقد شد هیچکدام مجال اجرا شدن نیافت. در این نشست اعضا متعهد شدند پس از جنگ از ایران خارج و استقلال ایران را به رسمیت بشناسند. فقره واپسین نه تنها انجام نشد، بلکه با پایان جنگ، شوروی از تأسیس دولت های واگرا در غرب ایران حمایت کرد. این کنفرانس و سایر رخدادهایی که در جهان پس از جنگ جهانی به وقوع پیوست به ایران درسی تاریخی داد و آن درس این است که پیش از اتحاد با هر نیروی سیاسی افق منافع ملی و مصالح خود را به درستی ترسیم کند و متناظر با مؤلفه ها و مبانی منافع ملی دوست و دشمن خود را برگزیند و همجواری سرزمینی اصل محکمی برای برقراری روابط پایدار استراتژیک نیست.