بارندگی آذرماه به شدت کمتر از نرمال است؛ خشکسالی در ایران ادامه دارد

ایران طی سه سال گذشته به صورت پی‌درپی با خشکسالی مواجه بود. سال جدید آبی هم همچنان با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. بارندگی‌هایی پاییز آنطور که پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد، پیش نرفت و بسیاری از استان‌ها کمتر از حد نرمال بارندگی داشتند.

پیش از این پیش‌بینی‌ها حکایت از این داشت که پاییز و زمستان سال آبی جدید بارندگی نسبت به سال گذشته بهتر می‌شود. بررسی آمار‌ها نیز نشان می‌دهد که آبان‌ماه نسبت به سال گذشته بارش بهتر شد، اما نسبت به حد نرمال چندان خوب نبود. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی به تجارت‌نیوز می‌گوید که پیش‌بینی با قطعیت مواجه نیست و نمی‌توان گفت پیش‌بینی کارشناسان غلط بود.

نکته مهمی که احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی اشاره می‌کند، وضعیت منابع آبی کشور است. او می‌گوید: «حتی اگر بارندگی نه یک سال، بلکه چند سال به صورت مداوم نرمال باشد، ما باز هم به تراز نرمال در منابع آبی نمی‌رسیم. کمبود آب جبران نمی‌شود، چون منابع زیرزمینی ما تا حد زیادی تخلیه شده است.»

بارندگی در آذرماه به شدت کمتر از نرمال

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی به تجارت‌نیوز می‌گوید: «در انتهای آبان‌ماه، بارندگی کشور به طور متوسط به وضعیت نرمال رسید، اما در آذرماه به شدت زیر نرمال بود. بارندگی در هفت روز گذشته ۰/۹ میلی‌متر بود، در حالی‌که باید ۶/۱ میلی‌متر بارش دریافت می‌کردیم.»

او ادامه می‌دهد: «از ابتدای آذرماه حدود ۲ میلی‌متر بارش داشتیم، در حالی‌که باید حدود ۱۲ میلی‌متر بارندگی به طور متوسط دریافت می‌کردیم. به عبارتی بارندگی در آذرماه ۸۵ درصد کمتر از حد نرمال بود. از ابتدای فصل جاری که برابر با همان ابتدای سال آبی است، حدود ۲۷ میلی‌متر بارش داشتیم، اما باید به طور متوسط ۳۹/۲ میلی‌متر بارش دریافت می‌کردیم. به عبارتی حدود ۳۱ درصد کمتر از حد نرمال بارندگی داشتیم.»

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می‌گوید: «بارندگی در اغلب استان‌ها به حد نرمال نرسیده است. آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد، بارندگی فقط در چهار استان بوشهر، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و گلستان به حد نرمال رسیده است. به طور کلی، سه سال گذشته با خشکسالی مواجه بودیم. فصل جدید در سال آبی هم نشان از ادامه روند خشکسالی در کشور می‌دهد.»

ناترازی بسیار زیاد در منابع آب زیرزمینی

او درباره وضعیت منابع آبی توضیح می‌دهد: «منابع آبی شامل منابع آبی سطحی و زیرزمینی می‌شود. غالب مصارف آبی کشور از منابع زیرزمینی تامین می‌شود. برداشت از منابع آب زیرزمینی کشور بسیار بیشتر از آن چیزی است که این منابع تغذیه می‌شوند. با تداوم اضافه‌برداشت‌ها، سفره‌های آب زیرزمینی به شدت با افت مواجه شده‌اند و بسیاری از دشت‌های کشور به وضعیت ممنوعه رسیدند. این وضعیت نشان می‌دهد که با ناترازی بسیار زیادی در منابع آب زیرزمینی کشور داریم.»

احد وظیفه می‌گوید: «ما اکنون در خشکسالی اقتصادی-اجتماعی هستیم. یعنی از دوره‌های قبلی (خشکسالی هواشناسی، کشاورزی و هیدرولوژی) عبور کرده‌ایم و وضعیت خوب نیست.»

او درباره پیش‌بینی‌های قبلی از وضعیت بارندگی در کشور به تجارت‌نیوز می‌گوید: «پیش‌بینی‌های فصلی همیشه با خطا مواجه می‌شوند. نمی‌توان پیش‌بینی را به طور یقین بپذیریم. همواره با احتمال باید به آن نگریسته شود. زمانی که پیش‌بینی می‌کنیم که بارندگی نرمال در پیش خواهیم داشت، باید آن سوی پیش‌بینی را هم در نظر گرفت.»

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشسکسالی می‌گوید: «پیش‌بینی‌های فصلی نه‌تن‌ها در ایران بلکه در کشور‌های دیگر هم با، اما و اگر بیان می‌شود. این پیش‌بینی‌ها را بر اساس مدل‌های جوی انجام می‌دهیم. یکی از خطا‌هایی که این مدل‌ها می‌تواند داشته باشد، خطای مشاهداتی است. ما از تمام کره زمین دید و مشاهده نداریم. خطای محاسباتی هم را باید در ساختار این مدل‌ها در نظر گرفت. برخی از خطا‌ها هم به فیزیک برمی‌گردد؛ بنابراین طبیعی است گاهی پیش‌بینی‌ها محقق نشود.»

کاهش بارندگی در پهنه گسترده‌ای از ایران

روز گذشته نیز فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور به ایرنا گفت: «هواشناسی هفته گذشته اصلاحیه‌ای در مورد پیش‌بینی‌های قبلی خود ارائه کرد که بر اساس آن اعلام شد، میزان بارش‌هایی که برای پاییز امسال به‌ویژه از ۱۵ آبان پیش‌بینی شده بود، محقق نشده است.»

او همچنین گفت: «آمار بارندگی در حوضه‌های آبریز کشور نشان می‌دهد که بارش‌ها کاهش یافته و پهنه گسترده‌ای از کشور با کاهش میزان بارش مواجه شده است.»

پیش از این نیز محمدرضا کاویان پور، رئیس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو به شبکه خبری آب ایران گفت: «شرایط تغییر اقلیم بر روی بارش‌ها نیز اثر گذاشته است. در یکی دو سال گذشته در سطح کشور با حدود ۲۰ درصد کاهش بارش روبه‌رو بودیم. این کاهش ۲۰ درصدی ممکن است در برخی نقاط ۵۰ درصد بوده و در برخی نقاط دیگر ۱۰ درصد. این توزیع نوسانات بارشی در سطح کشور قابل توجه است.»